سید علی طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←سرگذشت) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
سید علی طباطبایی خواهرزاده و داماد [[وحید بهبهانی]] است. نسب جدّ مادری او به [[مجلسی اول]] می‌رسد؛ مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین پسر [[ملا صالح مازندرانی]] است و مادر نورالدین، [[آمنه بیگم]] دختر مجلسی اول است.<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، ج۵، ص۶۶؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۹۹-۴۰۱؛ قمی، فوائدالرضویه،۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۳۱، ص۳۲۴.</ref> سید علی برادر سید عبدالکریم جد بحرالعلوم طباطبایی بوده است.<ref>امین،اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، ج۸، ص۳۱۴.</ref> | سید علی طباطبایی خواهرزاده و داماد [[وحید بهبهانی]] است. نسب جدّ مادری او به [[مجلسی اول]] می‌رسد؛ مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین پسر [[ملا صالح مازندرانی]] است و مادر نورالدین، [[آمنه بیگم]] دختر مجلسی اول است.<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، ج۵، ص۶۶؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۹۹-۴۰۱؛ قمی، فوائدالرضویه،۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۳۱، ص۳۲۴.</ref> سید علی برادر سید عبدالکریم جد بحرالعلوم طباطبایی بوده است.<ref>امین،اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، ج۸، ص۳۱۴.</ref> | ||
به گفته صاحب [[ریحانة الادب]] و [[محمد باقر خوانساری]]، در [[روز غدیر]] سال ۱۲۱۶ق که [[وهابیان]] به [[کربلا]] حمله کردند. سید علی طباطبایی خانواده‌اش را به پناهگاهی فرستاده بود، او و یک کودک شیرخوار در منزل بودند که وهابیان به خانه او حمله کردند، سید علی، طفل را به بغل گرفته و زیر سبدی در منزل پنهان شد، مهاجمان منزلش را تفتیش کردند اما او را نیافتند، به گمان اینکه شاید سیدعلی زیر هیزمهایی که در گوشه منزل بوده، پنهان شده باشد، هیزم‌ها را برداشتند و بر روی او انداختند، بدین ترتیب از دست آنان نجات یافت.<ref>مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۳، ص۳۷۲؛ خوانساری، روضات الجنات، | به گفته صاحب [[ریحانة الادب]] و [[محمد باقر خوانساری]]، در [[روز غدیر]] سال ۱۲۱۶ق که [[وهابیان]] به [[کربلا]] حمله کردند. سید علی طباطبایی خانواده‌اش را به پناهگاهی فرستاده بود، او و یک کودک شیرخوار در منزل بودند که وهابیان به خانه او حمله کردند، سید علی، طفل را به بغل گرفته و زیر سبدی در منزل پنهان شد، مهاجمان منزلش را تفتیش کردند اما او را نیافتند، به گمان اینکه شاید سیدعلی زیر هیزمهایی که در گوشه منزل بوده، پنهان شده باشد، هیزم‌ها را برداشتند و بر روی او انداختند، بدین ترتیب از دست آنان نجات یافت.<ref>مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۷۲؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش،ج۴، ص۴۰۵؛ قمی، فوائدالرضویه، ۱۳۸۵ش،ص۳۲۴.</ref> | ||
او در سال ۱۲۳۱ق در ۷۰ سالگی در [[کربلا]] درگذشت و در [[حرم امام حسین(ع)]] نزدیک قبر استادش، [[وحید بهبهانی]]، [[دفن]] شد.<ref> ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۷۲؛ اعیان الشیعه، | او در سال ۱۲۳۱ق در ۷۰ سالگی در [[کربلا]] درگذشت و در [[حرم امام حسین(ع)]] نزدیک قبر استادش، [[وحید بهبهانی]]، [[دفن]] شد.<ref> ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۷۲؛ اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین،ج۸، ص۳۱۴؛ مامقانی، ج۲، ص۳۰۷</ref> | ||
== خصوصیات اخلاقی == | == خصوصیات اخلاقی == | ||
دانشمندان [[علم رجال]] مانند، [[ابوعلی حائری]]، [[صاحب روضات]]، صاحب [[ریحانة الادب]]، [[شیخ عباس قمی]] او را با عبارات مختلفی مانند، ثقة، جلیل‌القدر، محقق، یگانه زمان، اصولی، [[فقیه]] و صاحب کرامات ستوده‌اند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷؛ خوانساری، روضات الجنات، | دانشمندان [[علم رجال]] مانند، [[ابوعلی حائری]]، [[صاحب روضات]]، صاحب [[ریحانة الادب]]، [[شیخ عباس قمی]] او را با عبارات مختلفی مانند، ثقة، جلیل‌القدر، محقق، یگانه زمان، اصولی، [[فقیه]] و صاحب کرامات ستوده‌اند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش،ج۴، ص۴۰۲؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۳، ص۳۷۲؛ قمی، فوائدالرضویه، ص۳۲۴؛ ابوعلی حائری، منتهی المقال،۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۳؛ کاظمی، مقابس الانوار، ص۱۹؛ امین، اعیان الشیعه، تحقیق حسن امین،ج۸، ص۳۱۴.</ref> مامقانی از شدت [[ورع]] و احتیاط او نسبت به [[حق الناس]]<ref>مامقانی، تنقیح المقال، النالشر موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ج۲، ص۳۰۷.</ref> و شیخ عباس قمی از [[عبادت]] و مداومت او بر بیداری شب‌های [[جمعه]] سخن گفته‌اند.<ref>قمی، فوائدالرضویه، ص۳۲۴.</ref> | ||
میرزا احمد نیشابوری با این که با صاحب ریاض عناد داشت، اما در کتاب رجالش از تخصصش در [[علم رجال]] و برخی آثارش به نیکی یاد کرده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۴۰۱-۴۰۵.</ref> [[مامقانی]] می‌گوید، صاحب ریاض روزی از رفتن به [[نماز جماعت]] خودداری کرد، نماز گزاران از علت این امر سوال کردند، در پاسخ آنان گفت: | میرزا احمد نیشابوری با این که با صاحب ریاض عناد داشت، اما در کتاب رجالش از تخصصش در [[علم رجال]] و برخی آثارش به نیکی یاد کرده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۴۰۱-۴۰۵.</ref> [[مامقانی]] می‌گوید، صاحب ریاض روزی از رفتن به [[نماز جماعت]] خودداری کرد، نماز گزاران از علت این امر سوال کردند، در پاسخ آنان گفت: | ||
«من امروز در [[عدالت (فقه)|عدالت]] خود اشکال دارم. از این رو، نمی‌توانم امام جماعت شما باشم. آنها از علت اشکال پرسیدند. وی گفت: دختر [[وحید بهبهانی|وحید]](همسرش)، حرف‌هایی به من زد که من کنترل خود را از دست دادم و به او گفتم: هر چه به من گفتی، به خودت برگردد، او دیگر [[نماز]] را با جماعت اقامه نکرد تا این که همسرش از او راضی شد.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، | «من امروز در [[عدالت (فقه)|عدالت]] خود اشکال دارم. از این رو، نمی‌توانم امام جماعت شما باشم. آنها از علت اشکال پرسیدند. وی گفت: دختر [[وحید بهبهانی|وحید]](همسرش)، حرف‌هایی به من زد که من کنترل خود را از دست دادم و به او گفتم: هر چه به من گفتی، به خودت برگردد، او دیگر [[نماز]] را با جماعت اقامه نکرد تا این که همسرش از او راضی شد.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، الناشر موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث،ج۲، ص۳۰۷.</ref> | ||
== فعالیت علمی و استادان== | == فعالیت علمی و استادان== | ||
از دوران کودکی او اطلاعی چندانی در دست نیست، او در دامان دایی‌اش وحید بهبهانی پرورش یافت، مامقانی از آغاز تحصیلاتش با عبارت «فی زمان الرجولیه» یاد می‌کند، و می‌گوید پیش از این خط خوبی داشت و از راه کتابت ارتزاق می‌کرد، تحصیلاتش را نزد [[محمد علی بهبهانی]] آغاز کرد<ref> ابوعلی حائری، منتهی المقال، ج۵، ص۶۵.</ref> و نزد [[وحید بهبهانی]] ادامه داد. او در حالی در درس محمد علی بهبهانی حاضر می‌شد که، سنش از برخی همدرسانش کمتر بود.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷.</ref> | از دوران کودکی او اطلاعی چندانی در دست نیست، او در دامان دایی‌اش وحید بهبهانی پرورش یافت، مامقانی از آغاز تحصیلاتش با عبارت «فی زمان الرجولیه» یاد می‌کند، و می‌گوید پیش از این خط خوبی داشت و از راه کتابت ارتزاق می‌کرد، تحصیلاتش را نزد [[محمد علی بهبهانی]] آغاز کرد<ref> ابوعلی حائری، منتهی المقال، ج۵، ص۶۵.</ref> و نزد [[وحید بهبهانی]] ادامه داد. او در حالی در درس محمد علی بهبهانی حاضر می‌شد که، سنش از برخی همدرسانش کمتر بود.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، الناشر موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ج۲، ص۳۰۷.</ref> | ||
وی از مشهورترین شاگردان وحید بهبهانی محسوب می‌شد. [[ابوعلی حائری|شیخ ابوعلی]] در [[منتهی المقال فی احوال الرجال (کتاب)|منتهی المقال]] از میان شاگردان وحید بهبهانی، تنها شرح حال [[علامه بحرالعلوم]] و صاحب ریاض را نوشته است.<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، ج۵، ص۶۵.</ref> سیدعلی شبانه و بدون اطلاع دایی‌اش در درس [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] نیز حاضر می‌شد.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۴۰۲.</ref> | وی از مشهورترین شاگردان وحید بهبهانی محسوب می‌شد. [[ابوعلی حائری|شیخ ابوعلی]] در [[منتهی المقال فی احوال الرجال (کتاب)|منتهی المقال]] از میان شاگردان وحید بهبهانی، تنها شرح حال [[علامه بحرالعلوم]] و صاحب ریاض را نوشته است.<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵.</ref> سیدعلی شبانه و بدون اطلاع دایی‌اش در درس [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] نیز حاضر می‌شد.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۴۰۲.</ref> | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
سید علی طباطبایی در [[فقه]]، [[اصول]] و [[حدیث]] تخصص داشت، گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول است. برخلاف [[میرزای قمی]] که در فقه متبحر بود، ولی شهرتش در اصول است، او و میرزای قمی هر کدام به خواهش دیگری کتابی در غیر تبحر خود نوشتند، طباطبایی [[ریاض المسائل]] را در فقه و [[میرزای قمی]] [[القوانین المحکمة|قوانین]] را در اصول نگاشتند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷؛ خوانساری، ریحانة الادب، ج۳، ص۳۷۹.</ref> و هر یک با این کتاب‌ها معروف شدند، برخی از آثار او عبارتند از: | سید علی طباطبایی در [[فقه]]، [[اصول]] و [[حدیث]] تخصص داشت، گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول است. برخلاف [[میرزای قمی]] که در فقه متبحر بود، ولی شهرتش در اصول است، او و میرزای قمی هر کدام به خواهش دیگری کتابی در غیر تبحر خود نوشتند، طباطبایی [[ریاض المسائل]] را در فقه و [[میرزای قمی]] [[القوانین المحکمة|قوانین]] را در اصول نگاشتند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷؛ خوانساری، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۳۷۹.</ref> و هر یک با این کتاب‌ها معروف شدند، برخی از آثار او عبارتند از: | ||
===ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل=== | ===ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل=== | ||
{{اصلی|ریاض المسائل}} | {{اصلی|ریاض المسائل}} | ||
ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل کتابی فقهی و به زبان عربی است. این کتاب، از شرح‌های معتبر کتاب [[النافع فی مختصر الشرایع]] معروف به '''مختصر النافع''' تألیف [[محقق حلی]](م ۶۷۶ ق) است. ریاض المسائل یک دوره کامل [[فقه استدلالی]] از باب [[طهارت]] تا باب [[دیه انسان|دیات]] در دو مجلد است، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، قاضی سعیدالدین، [[کلینی]]، [[محمد باقر سبزواری]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]، [[قطب راوندی|راوندی]]، [[فاضل مقداد]]، [[فخر المحققین]]، [[مقدس اردبیلی]] و دیگر بزرگان است. شهرت این کتاب آن چنان بوده، که مؤلف آن، به نام صاحب ریاض مشهور شده است. | ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل کتابی فقهی و به زبان عربی است. این کتاب، از شرح‌های معتبر کتاب [[النافع فی مختصر الشرایع]] معروف به '''مختصر النافع''' تألیف [[محقق حلی]](م ۶۷۶ ق) است. ریاض المسائل یک دوره کامل [[فقه استدلالی]] از باب [[طهارت]] تا باب [[دیه انسان|دیات]] در دو مجلد است، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، قاضی سعیدالدین، [[کلینی]]، [[محمد باقر سبزواری]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]، [[قطب راوندی|راوندی]]، [[فاضل مقداد]]، [[فخر المحققین]]، [[مقدس اردبیلی]] و دیگر بزرگان است. شهرت این کتاب آن چنان بوده، که مؤلف آن، به نام صاحب ریاض مشهور شده است. | ||
* الرسالة البهیه، در آن به رد آراء و نظرات [[اخباری ها|اخباری‌ها]] پرداخته است.<ref>خوانساری، روضات | * الرسالة البهیه، در آن به رد آراء و نظرات [[اخباری ها|اخباری‌ها]] پرداخته است.<ref>خوانساری، روضات الجنات،۱۳۹۰ش،ج۴، ص۴۰۵.</ref> | ||
=== سایر آثار === | === سایر آثار === | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
* رسالة جواز الاکتفاء بضربة واحدة فی التیمم مطلقا. | * رسالة جواز الاکتفاء بضربة واحدة فی التیمم مطلقا. | ||
* رساله اختصاص الخطاب الشفاهی الحاضر فی مجلس الخطاب. | * رساله اختصاص الخطاب الشفاهی الحاضر فی مجلس الخطاب. | ||
* رسالة | * رسالة منجزّات المریض تحسب من الثلث او من اصل الترکه | ||
* رسالة فی تحقیق حکم الاستظهار للحائض اذا تجاوز دمها عن العشره | * رسالة فی تحقیق حکم الاستظهار للحائض اذا تجاوز دمها عن العشره | ||
* رسالة الکفّار | * رسالة الکفّار المکلَّفون بالفروع | ||
* رسالة اصالة برائة ذمة الزوج عن المهر. | * رسالة اصالة برائة ذمة الزوج عن المهر. | ||
* رسالة حجیة الشهرة. | * رسالة حجیة الشهرة. | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
* جزوه‌ای در شرح مبانی الاصول الی علم الاصول | * جزوه‌ای در شرح مبانی الاصول الی علم الاصول | ||
* حاشیه بر حدائق الناضره شیخ یوسف بحرانی | * حاشیه بر حدائق الناضره شیخ یوسف بحرانی | ||
* حاشیه بر «مدارک الاحکام» و...<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، | * حاشیه بر «مدارک الاحکام» و...<ref>ابوعلی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق،ج۵، ص۶۴-۶۵؛ خوانساری، روضات الجنات، ج۴، ص۴۰۰-۴۰۱؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۳۰۷؛ امین، اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۱۵.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||