پرش به محتوا

خطبه شقشقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ۲ سپتامبر
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
|}
|}
{{جدول واکنش‌گرا/پایان}}
{{جدول واکنش‌گرا/پایان}}
== زمان و مکان خطبه ==
به گفته محققان امام(ع) این خطبه را در اواخر عمر خود (اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] یا اوایل [[سال ۳۹ هجری قمری|سال ۳۹ق]]) بیان کرده است؛<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۲۸.</ref> چون در این خطبه، خلافت سه خلیفه پیشین نقد شده و به جنگ با [[ناکثین]] (واقع شده در سال ۳۶ق<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۸۲.</ref>)، [[قاسطین]] (واقع شده در سال ۳۷ق<ref>ابن‌مزاحم، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۲۰۲.</ref>) و [[مارقین]] (واقع شده در سال ۳۸ق<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۳۶۲.</ref>) اشاره شده است.<ref>خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۳۲.</ref>
مطابق برخی نقل‌ها امام(ع) این خطبه را در «رَحْبه»<ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۸۷؛ راوندی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> یا بر منبر مسجد کوفه خوانده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۴، ص۳۴۵.</ref> رحبه، یکی از محله‌های کوفه، یا یک آبادی در فاصله هشت فرسخی کوفه<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۹.</ref> یا مکانی در مسجد کوفه بوده است.{{مدرک}} در برخی روایت‌ها نیز تنها به ذکر خطبه بسنده شده و مطلبی درباره مکان خطبه نیامده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱-۳۶۲.</ref>


== محتوا ==
== محتوا ==
خط ۶۲: خط ۵۷:


در مقابل برخی سنی‌مذهبان صحت انتساب این خطبه به امام علی را انکار کرده‌،<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> آن را ساخته سید رضی یا سید مرتضی دانسته‌اند.<ref>دوانی، «سید رضی مؤلف نهج البلاغه»، ۱۳۷۳ش، ص۱۲۶.</ref> به گفته ابن‌میثم علت انکار این خطبه از سوی سنی‌مذهبان این بوده که به باور آنها، صحابه هیچ اختلافی در امر خلافت پیامبر نداشتند، و از آنجا که در این خطبه اختلاف امام علی با سه خلیفه قبلی بیان شده است، باید آن را انکار کرد، تا از به وجود آمدن فتنه در بین مسلمان‌ها جلوگیری شود.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> این در حالی است که در [[خبر مستفیض|روایت‌های مستفیضی]] که از امام علی‌(ع) نقل شده، موضوع غصب خلافت ابوبکر و عمر بارها بیان شده است.<ref>غفاری، الشقشقیه، ۱۴۳۲ق، ص۲۲.</ref> علاوه بر اینکه این خطبه در آثار قبل از تنظیم [[نهج البلاغه]] نیز وجود دارد؛<ref>نگاه کنید به: جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref> چنان‌که [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ق) در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]]<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> و در [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱-۳۶۲.</ref> مکارم شیرازی معتقد است، اهل‌سنت باید بدون پیش‌داوری، با احادیث مواجه شوند تا ذهنیت خود را اصلاح کنند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۲۰.</ref>
در مقابل برخی سنی‌مذهبان صحت انتساب این خطبه به امام علی را انکار کرده‌،<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> آن را ساخته سید رضی یا سید مرتضی دانسته‌اند.<ref>دوانی، «سید رضی مؤلف نهج البلاغه»، ۱۳۷۳ش، ص۱۲۶.</ref> به گفته ابن‌میثم علت انکار این خطبه از سوی سنی‌مذهبان این بوده که به باور آنها، صحابه هیچ اختلافی در امر خلافت پیامبر نداشتند، و از آنجا که در این خطبه اختلاف امام علی با سه خلیفه قبلی بیان شده است، باید آن را انکار کرد، تا از به وجود آمدن فتنه در بین مسلمان‌ها جلوگیری شود.<ref>ابن‌میثم بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۱.</ref> این در حالی است که در [[خبر مستفیض|روایت‌های مستفیضی]] که از امام علی‌(ع) نقل شده، موضوع غصب خلافت ابوبکر و عمر بارها بیان شده است.<ref>غفاری، الشقشقیه، ۱۴۳۲ق، ص۲۲.</ref> علاوه بر اینکه این خطبه در آثار قبل از تنظیم [[نهج البلاغه]] نیز وجود دارد؛<ref>نگاه کنید به: جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref> چنان‌که [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ق) در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرائع]]<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> و در [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]] این خطبه را نقل کرده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱-۳۶۲.</ref> مکارم شیرازی معتقد است، اهل‌سنت باید بدون پیش‌داوری، با احادیث مواجه شوند تا ذهنیت خود را اصلاح کنند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۲۰.</ref>
== زمان و مکان خطبه ==
به گفته محققان امام(ع) این خطبه را در اواخر عمر خود (اواخر [[سال ۳۸ هجری قمری|سال ۳۸]] یا اوایل [[سال ۳۹ هجری قمری|سال ۳۹ق]]) بیان کرده است؛<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۲۸.</ref> چون در این خطبه، خلافت سه خلیفه پیشین نقد شده و به جنگ با [[ناکثین]] (واقع شده در سال ۳۶ق<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۸۲.</ref>)، [[قاسطین]] (واقع شده در سال ۳۷ق<ref>ابن‌مزاحم، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۲۰۲.</ref>) و [[مارقین]] (واقع شده در سال ۳۸ق<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۳۶۲.</ref>) اشاره شده است.<ref>خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۳۲.</ref>
مطابق برخی نقل‌ها امام(ع) این خطبه را در «رَحْبه»<ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۸۷؛ راوندی، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> یا بر منبر مسجد کوفه خوانده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۴، ص۳۴۵.</ref> رحبه، یکی از محله‌های کوفه، یا یک آبادی در فاصله هشت فرسخی کوفه<ref>مکارم شیرازی، پیام امام(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۱۹.</ref> یا مکانی در مسجد کوفه بوده است.{{مدرک}} در برخی روایت‌ها نیز تنها به ذکر خطبه بسنده شده و مطلبی درباره مکان خطبه نیامده است.<ref>شیخ صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۳۶۱-۳۶۲.</ref>


== شرح‌ها ==
== شرح‌ها ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۴٬۹۳۸

ویرایش