پرش به محتوا

ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{شعر جدید' به '{{شعر')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳۰: خط ۳۰:
[[ایمان ابوطالب]]، از بحث‌های اختلافی بین [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] بوده است. عالمان شیعه با استناد به گزارش‌های تاریخی، سخنان اهل بیت پیامبر(ص) و اشعار ابوطالب به ایمان او معتقدند. اشعار و قصاید منسوب به ابوطالب در [[دیوان ابی‌طالب|دیوان او]] جمع‌آوری شده است. او در [[۲۶ رجب]] از [[سال ۱۰ بعثت|سال دهم بعثت]] درگذشت و در [[قبرستان معلاة|قبرستان حجون]] به خاک سپرده شد.
[[ایمان ابوطالب]]، از بحث‌های اختلافی بین [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] بوده است. عالمان شیعه با استناد به گزارش‌های تاریخی، سخنان اهل بیت پیامبر(ص) و اشعار ابوطالب به ایمان او معتقدند. اشعار و قصاید منسوب به ابوطالب در [[دیوان ابی‌طالب|دیوان او]] جمع‌آوری شده است. او در [[۲۶ رجب]] از [[سال ۱۰ بعثت|سال دهم بعثت]] درگذشت و در [[قبرستان معلاة|قبرستان حجون]] به خاک سپرده شد.


== تبارنامه ==
==تبارنامه==
ابوطالب عموی پیامبر اسلام(ص) بود. او ۳۵ سال پیش از ولادت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد(ص)]] به دنیا آمد. پدرش [[عبدالمطلب]]، جدّ پیامبر(ص) است که به گفته برخی تاریخ‌نگاران، قبایل عرب او را به بزرگی و تبلیغ [[آیین حنیف]] می‌شناختند. مادرش [[فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی]] است.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۱۱.</ref> ابوطالب و [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]]، پدر پیامبر (ص)، برادران پدری و مادری بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۳.</ref> نسب‌شناسان، نام ابوطالب را عبدمناف ثبت کرده‌اند. که به [[کنیه|کنیه‌اش]] (ابوطالب) شهرت داشت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱.</ref> در برخی منابع نام وی عمران ذکر شده است. [[احمد بن علی بن حسین حسینی|ابن عنبه]] گزارشی که ابوطالب را عمران نامیده‌ است، ضعیف شمرده است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۲۰.
ابوطالب عموی پیامبر اسلام(ص) بود. او ۳۵ سال پیش از ولادت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد(ص)]] به دنیا آمد. پدرش [[عبدالمطلب]]، جدّ پیامبر(ص) است که به گفته برخی تاریخ‌نگاران، قبایل عرب او را به بزرگی و تبلیغ [[آیین حنیف]] می‌شناختند. مادرش [[فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی]] است.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۱۱.</ref> ابوطالب و [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]]، پدر پیامبر(ص)، برادران پدری و مادری بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۳.</ref> نسب‌شناسان، نام ابوطالب را عبدمناف ثبت کرده‌اند. که به [[کنیه|کنیه‌اش]] (ابوطالب) شهرت داشت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱.</ref> در برخی منابع نام وی عمران ذکر شده است. [[احمد بن علی بن حسین حسینی|ابن عنبه]] گزارشی که ابوطالب را عمران نامیده‌ است، ضعیف شمرده است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۲۰.
</ref><div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه ابوطالب}}</div>
</ref><div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه ابوطالب}}</div>
=== همسر و فرزندان ===
===همسر و فرزندان===
ابوطالب از [[فاطمه بنت اسد]] چهار پسر داشت که عبارت‌اند از: [[طالب بن ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]]،‌ [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر]] و [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]]. همچنین در منابع از [[ام‌هانی دختر ابوطالب|اُمّ هانی]] (فاخِته)، [[جمانه بنت ابی‌طالب|جُمانَه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> و رَیطَه (اسماء) به عنوان دختران وی یاد شده است. گفته شده وی فرزندی به نام «طُلَیق» از همسری به اسم «عَلَّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref>
ابوطالب از [[فاطمه بنت اسد]] چهار پسر داشت که عبارت‌اند از: [[طالب بن ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]]،‌ [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر]] و [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]]. همچنین در منابع از [[ام‌هانی دختر ابوطالب|اُمّ هانی]] (فاخِته)، [[جمانه بنت ابی‌طالب|جُمانَه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> و رَیطَه (اسماء) به عنوان دختران وی یاد شده است. گفته شده وی فرزندی به نام «طُلَیق» از همسری به اسم «عَلَّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref>


== جایگاه اجتماعی، حرفه و ویژگی‎‌ها ==
==جایگاه اجتماعی، حرفه و ویژگی‎‌ها==
ابوطالب در مدت کوتاهی، دو منصب رفادت (مهمانداری حاجیان) و [[سقایة الحاج|سقایت]] (آب‌رسانی به حاجیان) را در [[مکه]] بر عهده داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۳.</ref> وی بازرگان بود و عطر و گندم خرید و فروش می‌کرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، دار المعارف، ص۵۷۵.</ref>
ابوطالب در مدت کوتاهی، دو منصب رفادت (مهمانداری حاجیان) و [[سقایة الحاج|سقایت]] (آب‌رسانی به حاجیان) را در [[مکه]] بر عهده داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۳.</ref> وی بازرگان بود و عطر و گندم خرید و فروش می‌کرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، دار المعارف، ص۵۷۵.</ref>


بنابر روایتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و آنچه مورخان درباره ابوطالب گفته‌اند: وی با وجود تهیدستی، عزیز و بزرگ [[قبیله قریش|قریش]] و دارای هیبت، وقار و حکمت بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۴؛ قمی، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، ج۱، ص۱۰۸ و ۱۰۹.</ref> درباره جود و [[سخاوت]] او گفته‌اند: روزهایی که او [[اطعام]] می‌داد، کسی از [[قبیله قریش|قریش]] اطعام نمی‌کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref> وی اولین کسی بود که در [[جاهلیت|عصر جاهلی]]، سوگند را در شهادت اولیای دم بنا نهاد و بعدها [[اسلام]] آن را امضا نمود.<ref> نسایی، سنن نسایی، ۱۳۴۸ق، ج۸، ص۲ – ۴.</ref> بنابر گزارش حلبی او بنا بر شیوه پدرش، [[خمر|شراب]] را بر خود [[حرام]] کرده بود.<ref>حلبی، السیره الحلبیه، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۸۴.</ref>
بنابر روایتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و آنچه مورخان درباره ابوطالب گفته‌اند: وی با وجود تهیدستی، عزیز و بزرگ [[قبیله قریش|قریش]] و دارای هیبت، وقار و حکمت بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۴؛ قمی، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، ج۱، ص۱۰۸ و ۱۰۹.</ref> درباره جود و [[سخاوت]] او گفته‌اند: روزهایی که او [[اطعام]] می‌داد، کسی از [[قبیله قریش|قریش]] اطعام نمی‌کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref> وی اولین کسی بود که در [[جاهلیت|عصر جاهلی]]، سوگند را در شهادت اولیای دم بنا نهاد و بعدها [[اسلام]] آن را امضا نمود.<ref> نسایی، سنن نسایی، ۱۳۴۸ق، ج۸، ص۲ – ۴.</ref> بنابر گزارش حلبی او بنا بر شیوه پدرش، [[خمر|شراب]] را بر خود [[حرام]] کرده بود.<ref>حلبی، السیره الحلبیه، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۸۴.</ref>


== سرپرستی پیامبر(ص) ==
==سرپرستی پیامبر(ص)==
ابوطالب، به سفارش پدرش، کفالت محمد(ص)، برادرزاده هشت‌‌ساله‌اش را بر عهده گرفت.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۱۶؛ بیهقی، دلائل النبوه، ۱۴۰۵ق، ج ۲، ص۲۲. </ref> بر اساس روایتی که [[ابن شهرآشوب]] ابوطالب، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد]] را بر خود و همه خاندانش در خوراک و پوشاک مقدم می‌داشت.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج ۱، ص۳۶.</ref>
ابوطالب به سفارش پدرش کفالت محمد(ص)، برادرزاده هشت‌‌ساله‌اش را بر عهده گرفت.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۱۶؛ بیهقی، دلائل النبوه، ۱۴۰۵ق، ج ۲، ص۲۲. </ref> بر اساس روایتی که [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهرآشوب]] نقل کرده، ابوطالب، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد]] را بر خود و همه خاندانش در خوراک و پوشاک مقدم می‌داشت.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۳۶.</ref>


ابن هشام نیز می‌نویسد: وی توجه ویژه‌ای به محمد داشت و بیش از فرزندانش به او محبت و نیکی می‌ورزید. بهترین غذا را برای وی فراهم می‌ساخت و بسترش را در کنار بستر خود قرار می‌داد و می‌کوشید همواره او را همراه خود داشته باشد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۱۹.</ref> ابوطالب همیشه هنگام غذا خوردن به فرزندان خود می‌گفت: صبر کنید تا پسرم (محمد) بیاید.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۳۷.</ref>
ابن هشام نیز می‌نویسد: وی توجه ویژه‌ای به محمد داشت و بیش از فرزندانش به او محبت و نیکی می‌ورزید. بهترین غذا را برای وی فراهم می‌ساخت و بسترش را در کنار بستر خود قرار می‌داد و می‌کوشید همواره او را همراه خود داشته باشد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۱۹.</ref> ابوطالب همیشه هنگام غذا‌خوردن به فرزندان خود می‌گفت: صبر کنید تا پسرم (محمد) بیاید.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۳۷.</ref>


==حمایت از پیامبر(ص)==
==حمایت از پیامبر(ص)==
خط ۵۳: خط ۵۳:
{{-}}
{{-}}


== اشعار ==
==اشعار==
{{اصلی|دیوان ابی‌طالب}}
{{اصلی|دیوان ابی‌طالب}}
اشعار و سخنان ادبی ابوطالب به بیش از هزار بیت می‌رسد و در «دیوان ابوطالب» گردآوری شده است. آن چه در این قصاید و اشعار آمده همه در تأیید و تصدیق [[نبوت]] پیامبر(ص) است. معروف‌ترین اشعار او به [[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]] شهرت دارد.<ref>مفید، ایمان ابی‌طالب، ۱۴۱۴ق، ص۱۸.</ref>
اشعار و سخنان ادبی ابوطالب به بیش از هزار بیت می‌رسد و در «دیوان ابوطالب» گردآوری شده است. آن چه در این قصاید و اشعار آمده همه در تأیید و تصدیق [[نبوت]] پیامبر(ص) است. معروف‌ترین اشعار او به [[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]] شهرت دارد.<ref>مفید، ایمان ابی‌طالب، ۱۴۱۴ق، ص۱۸.</ref>
خط ۶۴: خط ۶۴:
|ترجمه= آیا نمی‌دانید که ما او (محمد) را مانند [[موسی (پیامبر)|موسی پیامبر]] یافته‌ایم و نام و نشان او در کتاب‌های آسمانی قید گردیده است، و بندگان خدا محبت مخصوصی به وی دارند، و هیچ شخصی برتر نیست از کسی که خدا او را به محبت ویژه خود اختصاص داده است.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۵۲. </ref>}}
|ترجمه= آیا نمی‌دانید که ما او (محمد) را مانند [[موسی (پیامبر)|موسی پیامبر]] یافته‌ایم و نام و نشان او در کتاب‌های آسمانی قید گردیده است، و بندگان خدا محبت مخصوصی به وی دارند، و هیچ شخصی برتر نیست از کسی که خدا او را به محبت ویژه خود اختصاص داده است.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۵۲. </ref>}}


== ایمان ==
==ایمان==
{{اصلی|ایمان ابوطالب}}
{{اصلی|ایمان ابوطالب}}
درباره [[ایمان ابوطالب]] بحث‌های زیادی بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] مطرح بوده است. [[شیعه|شیعیان]] به [[اسلام]] و [[ایمان]] او اعتقاد دارند و عالمان شیعی بنابر روایات [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت(ع)]] و نیز با استناد به عملکرد و برخی اشعار ابوطالب، بر ایمان وی [[اجماع]] کرده‌اند؛<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۱۶۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۱؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۴۲۳ق، ص۱۳۸.</ref> اما مورخان و سیره‌نویسان اهل سنت بر این باورند که ابوطالب، بدون ایمان به شریعت اسلام از دنیا رفته است.<ref>غفاری، کبیر الصحابة ابوطالب(ع)، ۲۰۱۲م، ص۱۶۶؛ حسن، ابوطالب طود الإیمان الراسخ، ص۱۶۶.</ref>
درباره [[ایمان ابوطالب]] بحث‌های زیادی بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] مطرح بوده است. [[شیعه|شیعیان]] به [[اسلام]] و [[ایمان]] او اعتقاد دارند و عالمان شیعی بنابر روایات [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت(ع)]] و نیز با استناد به عملکرد و برخی اشعار ابوطالب، بر ایمان وی [[اجماع]] کرده‌اند؛<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۱۶۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۱؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۴۲۳ق، ص۱۳۸.</ref> اما مورخان و سیره‌نویسان اهل سنت بر این باورند که ابوطالب، بدون ایمان به شریعت اسلام از دنیا رفته است.<ref>غفاری، کبیر الصحابة ابوطالب(ع)، ۲۰۱۲م، ص۱۶۶؛ حسن، ابوطالب طود الإیمان الراسخ، ص۱۶۶.</ref>


== درگذشت ==
==درگذشت==
[[پرونده:نمایی از قبرستان ابوطالب.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[قبرستان ابوطالب]]، محل دفن ابوطالب]]
[[پرونده:نمایی از قبرستان ابوطالب.jpg|بندانگشتی|نمایی از [[قبرستان ابوطالب]]، محل دفن ابوطالب]]
درباره تاریخ وفات ابوطالب نظرات مختلفی وجود دارد. [[شیخ طوسی]] [[۲۶ رجب]] سال دهم بعثت را روز وفات او دانسته است.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۴۰ به نقل از شیخ طوسی، المصباح، ص۵۶۶.</ref> [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]] وفات ابوطالب را در ماه رمضان و سه روز پس از وفات [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]] دانسته است به گفته او ابوطالب در هنگام مرگ ۸۶ یا ۹۰ ساله بوده است.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی(الاعلمی)، ج۱، ص۳۵۴.</ref>
درباره تاریخ وفات ابوطالب نظرات مختلفی وجود دارد. [[شیخ طوسی]] [[۲۶ رجب]] سال دهم بعثت را روز وفات او دانسته است.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۴۰ به نقل از شیخ طوسی، المصباح، ص۵۶۶.</ref> [[احمد بن ابی‌یعقوب|یعقوبی]] وفات ابوطالب را در ماه رمضان و سه روز پس از وفات [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]] دانسته است به گفته او ابوطالب در هنگام مرگ ۸۶ یا ۹۰ ساله بوده است.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی(الاعلمی)، ج۱، ص۳۵۴.</ref>
خط ۷۶: خط ۷۶:


پیامبر سال وفات ابوطالب و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|خدیجه(س)]] را [[عام الحزن|عامُ الحُزْن]] (سال اندوه) نامید.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref>
پیامبر سال وفات ابوطالب و [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|خدیجه(س)]] را [[عام الحزن|عامُ الحُزْن]] (سال اندوه) نامید.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref>
== برگزاری همایش ==
==برگزاری همایش==
{{اصلی|همایش بین‌المللی حضرت ابوطالب(ع)}}
{{اصلی|همایش بین‌المللی حضرت ابوطالب(ع)}}
در ۱۹ تا ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ش برابر با ۲۵ تا ۲۷ رجب ۱۴۴۲ق «همایش بین‌المللی حضرت ابوطالب(ع)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» به‌همت [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] و با همکاری نهادهای دیگر در مجتمع آموزشی امام خمینی قم برگزار شد. در این همایش تعدادی از علمای [[جهان اسلام]] سخنرانی کردند و کار‌گروه‌های تخصصی به تبیین شخصیت و اعتقاد ابوطالب پرداختند.<ref>مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مجموعه آثار همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع)، ۱۴۰۲ش، ج۱، مقدمه، ص۴۰.</ref> آثار این همایش با عنوان [[مجموعه آثار همایش بین‌اللمللی ابوطالب(ع)]] در ۳۳ جلد منتشر شده است. <ref>مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مجموعه آثار همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع)، ۱۴۰۲ش، ج۱، مقدمه، ص۴۲.</ref>
در ۱۹ تا ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ش برابر با ۲۵ تا ۲۷ رجب ۱۴۴۲ق «همایش بین‌المللی حضرت ابوطالب(ع)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» به‌همت [[مجمع جهانی اهل‌بیت]] و با همکاری نهادهای دیگر در مجتمع آموزشی امام خمینی قم برگزار شد. در این همایش تعدادی از علمای [[جهان اسلام]] سخنرانی کردند و کار‌گروه‌های تخصصی به تبیین شخصیت و اعتقاد ابوطالب پرداختند.<ref>مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مجموعه آثار همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع)، ۱۴۰۲ش، ج۱، مقدمه، ص۴۰.</ref> آثار این همایش با عنوان [[مجموعه آثار همایش بین‌اللمللی ابوطالب(ع)|مجموعه آثار همایش بین‌المللی ابوطالب(ع)]] در ۳۳ جلد منتشر شده است. <ref>مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مجموعه آثار همایش بین المللی حضرت ابوطالب(ع)، ۱۴۰۲ش، ج۱، مقدمه، ص۴۲.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون==
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226693 مقاله ابوطالب در دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/226693 مقاله ابوطالب در دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
* [http://ensani.ir/fa/content/141063/default.aspx ابوطالب علیه‌السلام شخصیت مظلوم تاریخ]
*[http://ensani.ir/fa/content/141063/default.aspx ابوطالب علیه‌السلام شخصیت مظلوم تاریخ]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101120075827-1427.pdf سیمای درخشان حضرت ابوطالب علیه‌السلام]
*[http://www.ensani.ir/storage/Files/20101120075827-1427.pdf سیمای درخشان حضرت ابوطالب علیه‌السلام]
* [http://ensani.ir/fa/article/journal-number/38355 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۱)، فصلنامه سفینه.]
*[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/38355 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۱)، فصلنامه سفینه.]
* [http://ensani.ir/fa/article/journal-number/38798 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۲)، فصلنامه سفینه.]
*[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/38798 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۲)، فصلنامه سفینه.]
* [http://ensani.ir/fa/article/journal-number/39443 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۳)، فصلنامه سفینه.]
*[http://ensani.ir/fa/article/journal-number/39443 «ویژه‌نامه حضرت ابوطالب»(۳)، فصلنامه سفینه.]
{{ابوطالب}}
{{ابوطالب}}
{{صحابه}}
{{صحابه}}
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۶۴

ویرایش