پرش به محتوا

خمر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۷۲ بایت اضافه‌شده ،  ۱۳ اوت
خط ۱۷: خط ۱۷:


===تحریم تدریجی خمر===
===تحریم تدریجی خمر===
بنابر روایات<ref>رجوع کنید به تفاسیر، آیه تحریم، و نیز بخاری، ج ۴، باب ۶۶۲، ص ۴۱۶؛ ج ۶، باب ۳۱۳، ص ۳۸۷ـ۳۸۸؛ ج ۷، باب ۳۱۲، ص ۱۹۸ ـ ۱۹۹؛ مسلم بن حجاج، ج ۲، ص ۱۵۶۸ـ۱۵۷۲</ref> مسلمانان تا زمان نزول آیه ۹۰ [[سوره مائده]] از شراب اجتناب کامل نداشتند و حتّی در روایتی به باده نوشی عده‌ای از یاران [[رسول اکرم(ص)]] قبل از [[جنگ احد]] اشاره شده است. اما به محض اعلام حرمت، مسلمانان آنچه باده در خانه داشتند دور ریختند. از آیه ۹۳ مائده، نیز که برای رفع نگرانی مسلمانان نسبت به زمان قبل از نزول آیه تحریم نازل شده است، برمی‌آید که آنان از باده نوشی جداً اجتناب نمی‌کرده‌اند. همچنین طبق برخی از نقل ها، در آن زمان، در میان مردم مدینه فقط شرابِ خرما رایج بود؛ ولی در چند حدیث نبوی که به مناسبت تحریم باده صادر شده «خمر» به پنج قسم باده اطلاق شده است.<ref>بخاری، همانجا؛ مسلم بن حجاج، ج ۲، ص ۱۵۷۰۱۵۷۲؛ کلینی، ج ۶، ص ۳۹۲</ref>
بنابر روایات<ref>رجوع کنید به تفاسیر، آیه تحریم، و نیز بخاری، ج ۴، باب ۶۶۲، ص ۴۱۶؛ ج ۶، باب ۳۱۳، ص ۳۸۷ـ۳۸۸؛ ج ۷، باب ۳۱۲، ص ۱۹۸ ـ ۱۹۹؛ مسلم بن حجاج، ج ۲، ص ۱۵۶۸ـ۱۵۷۲</ref> مسلمانان تا زمان نزول آیه ۹۰ [[سوره مائده]] از شراب اجتناب کامل نداشتند و حتّی در روایتی به باده نوشی عده‌ای از یاران [[رسول اکرم(ص)]] قبل از [[جنگ احد]] اشاره شده است. اما به محض اعلام حرمت، مسلمانان آنچه باده در خانه داشتند دور ریختند. از آیه ۹۳ مائده، نیز که برای رفع نگرانی مسلمانان نسبت به زمان قبل از نزول آیه تحریم نازل شده است، برمی‌آید که آنان از باده نوشی جداً اجتناب نمی‌کرده‌اند. همچنین طبق برخی از نقل ها، در آن زمان، در میان مردم مدینه فقط شرابِ خرما رایج بود؛ ولی در چند حدیث نبوی که به مناسبت تحریم باده صادر شده «خمر» به پنج قسم باده اطلاق شده است.انگور، خرما، عسل، گندم و جو<ref>بخاری، همانجا؛ مسلم بن حجاج، ج ۲، ص ۱۵۷۰-۱۵۷۲؛صحیح بخاری، ۱۴۳۲۹ق،۲۰۱۸م، ص۱۱۳۰، کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج ۶، ص ۳۹۲</ref>


پیش از این آیه، در یک آیه مدنی دیگر<ref>نساء: ۴۳</ref> به صراحت از خواندن [[نماز]] یا رفتن به [[مسجد|مساجد]] در حال مستی نهی شده بود.<ref>برای قول دیگر در تفسیر این آیه و مراد از کلمه «سُکاری» رجوع کنید به طبری، طبرسی و حویزی، ذیل آیه ؛ و نیز کلینی، کافی، ج ۳، ص ۳۷۱، حدیث ۱۵؛ حرّ عاملی، ج ۴، ص ۱۲۸۳</ref> صدور این حکم در مدینه و اخباری که در شأن نزول آیه نقل شده است نیز تداول باده نوشی را در آن زمان نشان می‌دهد. آیه ۲۱۹ [[سوره بقره|بقره]] نیز، که مدنی است، از گناه بزرگ بودن (یا سبب گناه شدنِ) باده نوشی، به سبب زوال عقل، هر چند ممکن است نفعی اندک داشته باشد، سخن می‌گوید.
پیش از این آیه، در یک آیه مدنی دیگر<ref>نساء: ۴۳</ref> به صراحت از خواندن [[نماز]] یا رفتن به [[مسجد|مساجد]] در حال مستی نهی شده بود.<ref>برای قول دیگر در تفسیر این آیه و مراد از کلمه «سُکاری» رجوع کنید به طبری، طبرسی و حویزی، ذیل آیه ؛ و نیز کلینی، کافی، ج ۳، ص ۳۷۱، حدیث ۱۵؛ حرّ عاملی، ج ۴، ص ۱۲۸۳</ref> صدور این حکم در مدینه و اخباری که در شأن نزول آیه نقل شده است نیز تداول باده نوشی را در آن زمان نشان می‌دهد. آیه ۲۱۹ [[سوره بقره|بقره]] نیز، که مدنی است، از گناه بزرگ بودن (یا سبب گناه شدنِ) باده نوشی، به سبب زوال عقل، هر چند ممکن است نفعی اندک داشته باشد، سخن می‌گوید.


نظر مشهور مفسّران و نیز برخی روایات بر آن است که آیه اخیر پیش از دو آیه قبلی نازل شده و بدون افاده تحریم، زمینه اعلام حکم قطعی را، همچنانکه [[آیه ۴۳ سوره نساء]] ، فراهم می‌کرده است.<ref>طبری، ذیل بقره : ۲۱۹</ref> به اعتقاد [[فخررازی]] و [[علامه طباطبائی|طباطبایی]]،<ref>ذیل همین آیه</ref> آیه مذکور با تعبیر «وَ إِثْمُهُما اکبرُ مِنْ نَفْعِهِما» بر حرمت باده نوشی دلالت داشته است، هر چند عده‌ای از مسلمانان حکم را تا نزول آیه تحریم کاملاً رعایت نمی‌کرده‌اند. دلیل بر این ادّعا آیه ۳۳ [[سوره اعراف|اعراف]] است که در آن «إثم» به صراحت و قاطعانه تحریم شده است. نزول این آیه در [[مکه|مکّه]] و سپس به کاربردن همین تعبیر «إثم» برای باده نوشی نشانه تحریم آن است.<ref>مشابه مضمون روایت [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] از [[امام رضا علیه‌السلام]] در استدلال بر حرمت باده رجوع کنید به ج ۶، ص ۴۰۶</ref> همچنانکه برخی از تعبیرات آیات ۹۰ ـ ۹۳ مائده (مثلاً، فَهَلْ اَنْتُمْ مُنْتَهونَ، لَیسَ... جَناحٌ فیما' طَعِمُوا إذا مَا اتَّقَوا و ا'مَنُوا) و نیز نقل رازی از [[ابن عباس|ابنِ عبّاس]] حاکی از نزول این آیه در تحریم خمر، قراینی بر همین معناست.
نظر مشهور مفسّران و نیز برخی روایات بر آن است که آیه اخیر پیش از دو آیه قبلی نازل شده و بدون افاده تحریم، زمینه اعلام حکم قطعی را، همچنانکه [[آیه ۴۳ سوره نساء]] ، فراهم می‌کرده است.<ref>طبری، ذیل بقره : ۲۱۹</ref> به اعتقاد [[فخررازی]] و [[علامه طباطبائی|طباطبایی]]،<ref>ذیل همین آیه</ref> آیه مذکور با تعبیر «وَ إِثْمُهُما اکبرُ مِنْ نَفْعِهِما» بر حرمت باده نوشی دلالت داشته است، هر چند عده‌ای از مسلمانان حکم را تا نزول آیه تحریم کاملاً رعایت نمی‌کرده‌اند. دلیل بر این ادّعا آیه ۳۳ [[سوره اعراف|اعراف]] است که در آن «إثم» به صراحت و قاطعانه تحریم شده است. نزول این آیه در [[مکه|مکّه]] و سپس به کاربردن همین تعبیر «إثم» برای باده نوشی نشانه تحریم آن است.<ref>مشابه مضمون روایت [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] از [[امام رضا علیه‌السلام]] در استدلال بر حرمت باده رجوع کنید به کلینی، کافی،۱۴۰۷ق،  ج ۶، ص ۴۰۶</ref> همچنانکه برخی از تعبیرات آیات ۹۰ ـ ۹۳ مائده (مثلاً، فَهَلْ اَنْتُمْ مُنْتَهونَ، لَیسَ... جَناحٌ فیما' طَعِمُوا إذا مَا اتَّقَوا و ا'مَنُوا) و نیز نقل رازی از [[ابن عباس|ابنِ عبّاس]] حاکی از نزول این آیه در تحریم خمر، قراینی بر همین معناست.


احادیثی که در کتب حدیثی [[شیعه]] در توضیح آیات راجع به شراب نقل شده نیز همین نظر را افاده می‌کند و در عین حال از اعلام تدریجی تحریم به دلیل عدم آمادگی مردم خبر می‌دهد.<ref>کلینی، کافی،  ج ۶، ص ۳۹۵، ۴۰۶ـ۴۰۷</ref> ذکر نام برخی از [[صحابه]]، که از همان آغاز ظهور [[اسلام]] باده را بر خود حرام کرده بودند، خود قرینه‌ای بر نکوهش و نهی از باده در تعالیم اسلام پیش از اعلام قطعی (یا تأکید) حرمت آن است.
احادیثی که در کتب حدیثی [[شیعه]] در توضیح آیات راجع به شراب نقل شده نیز همین نظر را افاده می‌کند و در عین حال از اعلام تدریجی تحریم به دلیل عدم آمادگی مردم خبر می‌دهد.<ref>کلینی، کافی،  ج ۶، ص ۳۹۵، ۴۰۶ـ۴۰۷</ref> ذکر نام برخی از [[صحابه]]، که از همان آغاز ظهور [[اسلام]] باده را بر خود حرام کرده بودند، خود قرینه‌ای بر نکوهش و نهی از باده در تعالیم اسلام پیش از اعلام قطعی (یا تأکید) حرمت آن است.
۱۷٬۸۹۱

ویرایش