پرش به محتوا

حدیث ریان بن شبیب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:


عالمان شیعه همچون [[محمدتقی مجلسی]]، [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] و [[سید محمدسعید حکیم]] و [[حسین وحید خراسانی|حسین وحید خراسانی]] این روایت را [[حدیث حسن|حسن]] یا [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته‌اند.
عالمان شیعه همچون [[محمدتقی مجلسی]]، [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] و [[سید محمدسعید حکیم]] و [[حسین وحید خراسانی|حسین وحید خراسانی]] این روایت را [[حدیث حسن|حسن]] یا [[حدیث صحیح|صحیح]] دانسته‌اند.
==محتوای حدیث==
==اهمیت حدیث==
{{جعبه نقل قول | عنوان = [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]| نویسنده =  | نقل قول = يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْ‏ءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ الْكَبْشُ<br>
{{جعبه نقل قول | عنوان = [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]| نویسنده =  | نقل قول = يَا ابْنَ شَبِيبٍ إِنْ كُنْتَ بَاكِياً لِشَيْ‏ءٍ فَابْكِ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَإِنَّهُ ذُبِحَ كَمَا يُذْبَحُ الْكَبْشُ<br>
اى پسر شبیب! اگر می‌خواهى [[بکاء|گریه]] کنى، بر [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی(ع)]] گریه کن؛ به راستی او را همچون گوسفند ذبح کردند.| منبع = منبع (اختیاری) | تراز = چپ| پس‌زمینه = | عرض = 230px | حاشیه = | اندازه قلم = 13px }}
اى پسر شبیب! اگر می‌خواهى [[بکاء|گریه]] کنى، بر [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن علی(ع)]] گریه کن؛ به راستی او را همچون گوسفند ذبح کردند.| منبع = منبع (اختیاری) | تراز = چپ| پس‌زمینه = | عرض = 230px | حاشیه = | اندازه قلم = 13px }}
حدیث ریان بن شبیب، که آن را از مشهورترین احادیث درباره [[سوگواری|عزاداری]] دانسته‌اند،<ref>عمرانی، «بررسی سندی و دلایلی حدیث ریان بن شبیب پیرامون عزاداری»، ص۹۵.</ref> حدیثی درباره [[محرم (ماه)|ماه محرم]] و [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] و ثوابِ [[گریه بر حسین(ع)|گریه]] و [[سوگواری محرم|عزاداری]] برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] است.  
حدیث ریان بن شبیب، را از مشهورترین احادیث درباره [[سوگواری|عزاداری]] دانسته‌اند.<ref>عمرانی، «بررسی سندی و دلایلی حدیث ریان بن شبیب پیرامون عزاداری»، ص۹۵.</ref> این حدیث درباره [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، [[واقعه کربلا|واقعه کربلا]] و ثوابِ گریه و [[سوگواری محرم|عزاداری بر امام حسین(ع)]] است. معمولا سخنرانان و مداحان برای اشاره به اهمیت [[گریه بر حسین(ع)]] این حدیث یا بخش‌هایی از آن را می‌خوانند. همچنین از فرازهای این حدیث برای محتوای [[کتیبه‌نویسی]] و پارچه‌نویسی مرتبط با عزاداری محرم استفاده می‌شود.  


موضوعاتی که در این حدیث مطرح شده است<ref>نگاه کنید به: «[https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=7835 بیان جامع  امام رضا(ع) در گرامی‌داشت ایام محرم، عزاداری، ثواب گریه بر امام حسین(ع)]»، وبگاه مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر.</ref> عبارتند از:
حدیث ریّان را موجب امیدواری معتقدان به ولایت اهل‌بیت(ع) و نشان از لطف خداوند نسبت به شیعیان و محبان اهل‌بیت(ع) به سبب عطای ثواب و اجر فراوان در ازای اعمال و عبادات جزیی دانسته‌اند.<ref>میرجهانی طباطبایی، البکاء للحسین علیه‌السلام، ص۷۲.</ref> 
 
== محتوای حدیث ==
موضوعاتی که در حدیث ریان بن شبیب مطرح شده است<ref>نگاه کنید به: «[https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=7835 بیان جامع  امام رضا(ع) در گرامی‌داشت ایام محرم، عزاداری، ثواب گریه بر امام حسین(ع)]»، وبگاه مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر.</ref> عبارتند از:
*اعمال روز [[۱ محرم|اول محرم]]: در این حدیث به [[روزه]] اول محرم و [[استجابت دعا]] مانند اجابت دعای [[زکریا (پیامبر)|زکریا(ع)]]{{یاد|خداوند دعای زکریا برای فرزندارشدن را مستجاب کرد و به ملائكه دستور داد او را به يحيى مژده دهند.([[شیخ صدوق]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا عليه السلام]]، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹)}} در این روز اشاره شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref> [[سید ابن طاووس]] با استناد به این روایت و روایات دیگر، روزه را از اعمال [[۱ محرم|روز اول محرم]] و این روز را از ایام اجابت دعا دانسته است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref>
*اعمال روز [[۱ محرم|اول محرم]]: در این حدیث به [[روزه]] اول محرم و [[استجابت دعا]] مانند اجابت دعای [[زکریا (پیامبر)|زکریا(ع)]]{{یاد|خداوند دعای زکریا برای فرزندارشدن را مستجاب کرد و به ملائكه دستور داد او را به يحيى مژده دهند.([[شیخ صدوق]]، [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا عليه السلام]]، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹)}} در این روز اشاره شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref> [[سید ابن طاووس]] با استناد به این روایت و روایات دیگر، روزه را از اعمال [[۱ محرم|روز اول محرم]] و این روز را از ایام اجابت دعا دانسته است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲،‌ ص۵۵۳.</ref>
*شکسته‌شدن حرمت ماه محرم: در این حدیث آمده است که حرمت پیامبر(ص) را حفظ نکردند، ذریه او را کشتند و زنانشان را اسیر کردند در حالی که در [[جاهلیت|زمان جاهلیت]] حرمت ماه محرم را حفظ نموده و از ظلم و جنگ پرهیز می‌کردند. <ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>
*شکسته‌شدن حرمت ماه محرم: در این حدیث آمده است که حرمت پیامبر(ص) را حفظ نکردند، ذریه او را کشتند و زنانشان را اسیر کردند در حالی که در [[جاهلیت|زمان جاهلیت]] حرمت ماه محرم را حفظ نموده و از ظلم و جنگ پرهیز می‌کردند. <ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>
خط ۳۹: خط ۴۲:
*به یاری آمدن چهار هزار فرشته: طبق حدیث، چهار هزار [[فرشته]] برای یاری امام حسین(ع) به زمین آمدند؛ اما به آنها اذن داده نشد. پس آنان پریشان و غبارآلود تا [[ظهور امام زمان|قیام امام زمان(عج)]] نزد قبرش هستند و با شعار «[[یا لثارات الحسین]]» جزو یاوران او خواهند بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>
*به یاری آمدن چهار هزار فرشته: طبق حدیث، چهار هزار [[فرشته]] برای یاری امام حسین(ع) به زمین آمدند؛ اما به آنها اذن داده نشد. پس آنان پریشان و غبارآلود تا [[ظهور امام زمان|قیام امام زمان(عج)]] نزد قبرش هستند و با شعار «[[یا لثارات الحسین]]» جزو یاوران او خواهند بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>
*سفارش به شادی و غم در شادی و غم [[اهل‌بیت(ع)]]: در فرازهای پایانی حدیث نقل شده که ای فرزند شبیب! اگر دوست داری در درجات عالی بهشت همراه با اهل‌بیت(ع) باشی، در غم و اندوه ما اهل‌بیت، اندوهگین و در شادی ما شاد باش و ولایت ما را بپذیر؛ زیرا  در قیامت کسی که سنگی را دوست داشته باشد، با آن محشور می‌شود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۳۰۰.</ref>
*سفارش به شادی و غم در شادی و غم [[اهل‌بیت(ع)]]: در فرازهای پایانی حدیث نقل شده که ای فرزند شبیب! اگر دوست داری در درجات عالی بهشت همراه با اهل‌بیت(ع) باشی، در غم و اندوه ما اهل‌بیت، اندوهگین و در شادی ما شاد باش و ولایت ما را بپذیر؛ زیرا  در قیامت کسی که سنگی را دوست داشته باشد، با آن محشور می‌شود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۳۰۰.</ref>
حدیث ریّان را موجب امیدواری معتقدان به ولایت اهل‌بیت(ع) و نشان از لطف خداوند نسبت به شیعیان و محبان اهل‌بیت(ع) به سبب عطای ثواب و اجر فراوان در ازای اعمال و عبادات جزیی (گریه و عزاداری بر امام حسین) دانسته‌اند.<ref>میرجهانی طباطبایی، البکاء للحسین علیه‌السلام، ص۷۲.</ref>
==منابع و اعتبار==
==منابع و اعتبار==
[[پرونده:بخشی از حدیث ریان بن شبیب بر روی پرچم نصب شده در حرم امام رضا.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|بخشی از حدیث ریان بن شبیب بر روی پرچم نصب شده در حرم امام رضا(ع).]]
[[پرونده:بخشی از حدیث ریان بن شبیب بر روی پرچم نصب شده در حرم امام رضا.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|بخشی از حدیث ریان بن شبیب بر روی پرچم نصب شده در [[حرم امام رضا(ع)|حرم امام رضا(ع).]]]]
[[شیخ صدوق]] در کتاب [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref name=":0">شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹و۳۰۰.</ref> و [[الامالی (شیخ صدوق)|الامالی]]<ref name=":1">شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref> این حدیث را از محمد بن علی ماجیلَوَیْه از [[علی بن ابراهیم قمی]] از پدرش [[ابراهیم بن هاشم قمی|ابراهیم بن هاشم]] از [[ریان بن شبیب|رَیّان بن شَبیب]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل کرده است. کتاب‌های دیگر مانند [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]] اثر [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]]،<ref name=":2">سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۴۵.</ref> [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] اثر [[شیخ حر عاملی]]،<ref name=":3">حرعاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۶۹، ج۱۴،‌ ص۵۰۲.</ref> [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] اثر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref name=":4">مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۸۵ و ج۹۸، ص۱۰۲.</ref> و عوالم العلوم و المعارف اثر عبدالله بحرانی اصفهانی (درگذشت ۱۱۴۸ق)<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف، ۱۴۱۳ق، ج۱۷، ص۵۳۸.</ref> آن را از عیون و الامالی نقل قول کرده‌اند.
[[شیخ صدوق]] در کتاب [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref name=":0">شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا عليه السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۹و۳۰۰.</ref> و [[الامالی (شیخ صدوق)|الامالی]]<ref name=":1">شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۹ و ۱۳۰.</ref> این حدیث را از محمد بن علی ماجیلَوَیْه از [[علی بن ابراهیم قمی]] از پدرش [[ابراهیم بن هاشم قمی|ابراهیم بن هاشم]] از [[ریان بن شبیب|رَیّان بن شَبیب]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل کرده است. کتاب‌های دیگر مانند [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]] اثر [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]]،<ref name=":2">سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۴۵.</ref> [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] اثر [[شیخ حر عاملی]]،<ref name=":3">حرعاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۶۹، ج۱۴،‌ ص۵۰۲.</ref> [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] اثر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]<ref name=":4">مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۸۵ و ج۹۸، ص۱۰۲.</ref> و عوالم العلوم و المعارف اثر عبدالله بحرانی اصفهانی (درگذشت ۱۱۴۸ق)<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف، ۱۴۱۳ق، ج۱۷، ص۵۳۸.</ref> آن را از عیون و الامالی نقل قول کرده‌اند.