Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۳۰۳
ویرایش
قیام امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
←اهداف و برنامه‌های قیام
(←منابع) |
|||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==اهداف و برنامه‌های قیام== | ==اهداف و برنامه‌های قیام== | ||
درباره هدف امام حسین از قیام بر علیه یزید، دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است از | درباره هدف امام حسین از قیام بر علیه یزید، دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است. به گفته اسفندیاری بحث درباره هدف امام حسین(ع) به صورت جدی با نگارش کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] متداول شد.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۵.</ref> او معتقد است بین هدف و برنامه امام حسین خلط شده است. ازاین‌رو، از برنامه امام حسین(ع) برای رسیدن به هدفش با عنوان اهداف درجه دوم یاد کرده و در این باره هفت نظریه را گردآوری کرده است.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹.</ref> برخی از اهداف مطرح شده برای قیام امام حسین عبارتند از: حفظ دین و امر به معروف و نهی منکر، حفظ جان، تشکیل حکومت و شهادت. | ||
===امر به معروف و نهی از منکر (حفظ دین و سنت نبوی)=== | ===امر به معروف و نهی از منکر (حفظ دین و سنت نبوی)=== | ||
به گفته [[محمد اسفندیاری]] تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۳۸ش) در کتاب «عاشوراشناسی» هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام عاشورا احقاق حق، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، احیای سنت و از بین بردن [[بدعت]] بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۳.</ref> همچنین [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] هدف امام حسین(ع) را بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح خود و مبارزه با انحرافات بزرگ دانسته است.<ref> خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۹.</ref> به اعتقاد او میان هدف و نتیجه خلط شده است چرا که نتیجه این هدف تشکیل حکومت یا شهادت بود در حالی که برخی این دو را هدف امام حسین می‌دانند.<ref>خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۲.</ref>[[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید شیعه بر این باور است که شناخت واقعه کربلا و عظمت قیام امام(ع) نیاز به تلاش و ممارست فراوان دارد و مقدور هر کسی نیست؛ زیرا دشمنان پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] اولین کاری که کردند این بود که قرآن و دین را اسیر کردند تا آن را مطابق هواوهوس خود تفسیر و ارائه کنند و چون خون انسان‌های عادی توان آن را نداشت که [[قرآن]] و دین را از اسارت آزاد کند، حسین بن علی(ع) با خون خود جاهلیت را به عقلانیت وحیانی تبدیل کرد و اصل دین را از نابودی و اسارت نجات داد.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA- «تنها یک رهبر آسمانی می تواند جاهلیت را به عقلانیت وحیانی تبدیل کند»]، پرتال اسرا.</ref> | به گفته [[محمد اسفندیاری]] تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۳۸ش) در کتاب «عاشوراشناسی» هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام عاشورا احقاق حق، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، احیای سنت و از بین بردن [[بدعت]] بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۳.</ref> همچنین [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] هدف امام حسین(ع) را بازگرداندن جامعه اسلامی به مسیر صحیح خود و مبارزه با انحرافات بزرگ دانسته است.<ref> خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۹.</ref> به اعتقاد او میان هدف و نتیجه خلط شده است چرا که نتیجه این هدف تشکیل حکومت یا شهادت بود در حالی که برخی این دو را هدف امام حسین می‌دانند.<ref>خامنه‌ای، انسان ۲۵۰ ساله، ۱۳۹۴ش، ص۱۷۲.</ref> [[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید شیعه بر این باور است که شناخت واقعه کربلا و عظمت قیام امام(ع) نیاز به تلاش و ممارست فراوان دارد و مقدور هر کسی نیست؛ زیرا دشمنان پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] اولین کاری که کردند این بود که قرآن و دین را اسیر کردند تا آن را مطابق هواوهوس خود تفسیر و ارائه کنند و چون خون انسان‌های عادی توان آن را نداشت که [[قرآن]] و دین را از اسارت آزاد کند، حسین بن علی(ع) با خون خود جاهلیت را به عقلانیت وحیانی تبدیل کرد و اصل دین را از نابودی و اسارت نجات داد.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA- «تنها یک رهبر آسمانی می تواند جاهلیت را به عقلانیت وحیانی تبدیل کند»]، پرتال اسرا.</ref> | ||
{{نقل قول چهار طبقه | {{نقل قول چهار طبقه | ||
|[[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | |[[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
|شکل بندی خط سوم= text-align: center | |شکل بندی خط سوم= text-align: center | ||
|شکل بندی خط آخر=}} | |شکل بندی خط آخر=}} | ||
===خودداری از بیعت و حفظ جان=== | ===خودداری از بیعت و حفظ جان=== | ||
بنابر این دیدگاه، حرکت امام حسین(ع) از [[مدینه]] به [[مکه]] و از آنجا به طرف [[کوفه]]، به قصد قیام نبوده بلکه برای دفاع و اعتراض بوده است. چراکه او از بیعت با یزید خودداری می‌کرد از این رو جانش در خطر بود و برای حفظ جان خود از مدینه و سپس از مکه خارج شد.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۶۰.</ref> [[علی‌پناه اشتهاردی]]<ref>اشتهاردی، هفت‌ساله چرا صدا درآورد؟، ۱۳۹۱ش، ص۱۵۴.</ref> و محمد صحتی سردرودی<ref> صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ۱۳۸۴ش، ص۴۴۱.</ref> از مدافعان این دیدگاه هستند. لازمه پذیرش این دیگاه حماسه‌کُشی و پایین آوردن شخصیت و مقام امام حسین(ع) دانسته شده است.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.</ref> | بنابر این دیدگاه، حرکت امام حسین(ع) از [[مدینه]] به [[مکه]] و از آنجا به طرف [[کوفه]]، به قصد قیام نبوده بلکه برای دفاع و اعتراض بوده است. چراکه او از بیعت با یزید خودداری می‌کرد از این رو جانش در خطر بود و برای حفظ جان خود از مدینه و سپس از مکه خارج شد.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۶۰.</ref> [[علی‌پناه اشتهاردی]]<ref>اشتهاردی، هفت‌ساله چرا صدا درآورد؟، ۱۳۹۱ش، ص۱۵۴.</ref> و محمد صحتی سردرودی<ref> صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ۱۳۸۴ش، ص۴۴۱.</ref> از مدافعان این دیدگاه هستند. لازمه پذیرش این دیگاه حماسه‌کُشی و پایین آوردن شخصیت و مقام امام حسین(ع) دانسته شده است.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.</ref> | ||
===تشکیل حکومت=== | ===تشکیل حکومت=== | ||
بر اساس این دیدگاه امام حسین(ع) برای تشکیل حکومت قیام کرد. [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]] (۱۳۰۲- ۱۳۸۵ش) در کتاب [[شهید جاوید]] نخستین هدف امام حسین(ع) از قیامش را تشکیل حکومت دانسته است.<ref>صالحی نجف‌آبادی، شهید جاوید، ص۱۵۹.</ref> او معتقد است که [[سید مرتضی]] از متکلمان شیعه نیز همین دیدگاه را داشته است. به گفته سید مرتضی [[امام حسین(ع)]] پس از اصرار مردم [[کوفه]] و مشاهده توانایی آنان و ضعف حکومت کوفه دعوت آنها را پذیرفت.<ref> سید مرتضی، تنزیه الانبیاء، ص۱۷۶.</ref> او معتقد است که اسباب پیروزی امام حسین(ع) فراهم بود؛ اما حوادث بعدی، ماجرا را خلاف آنچه انتظار می‌رفت، رقم زد. هنگامی که عهدشکنی کوفیان آشکار شد، امام حسین(ع) تصمیم به بازگشت و متارکه درگیری گرفت همان‌گونه که [[امام حسن(ع)]] چنین کرد. اما متارکه جنگ از او پذیرفته نشد.<ref> سید مرتضی، تنزیه الانبیاء، ص۱۷۶-۱۷۸.</ref> گفته شده این دیدگاه با [[علم غیب امام]] سازگار نیست چرا که لازمه آن این است که امام حسین نمی‌دانست که پیروز نمی‌شود. در پاسخ گفته شده که امام حسین به شهادت و عدم پیروزی خود علم داشت اما مأمور بود بر اساس علم عادی عمل کند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۱.</ref> | بر اساس این دیدگاه امام حسین(ع) برای تشکیل حکومت قیام کرد. [[نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی]] (۱۳۰۲- ۱۳۸۵ش) در کتاب [[شهید جاوید (کتاب)|شهید جاوید]] نخستین هدف امام حسین(ع) از قیامش را تشکیل حکومت دانسته است.<ref>صالحی نجف‌آبادی، شهید جاوید، ص۱۵۹.</ref> او معتقد است که [[سید مرتضی]] از متکلمان شیعه نیز همین دیدگاه را داشته است. به گفته سید مرتضی [[امام حسین(ع)]] پس از اصرار مردم [[کوفه]] و مشاهده توانایی آنان و ضعف حکومت کوفه دعوت آنها را پذیرفت.<ref> سید مرتضی، تنزیه الانبیاء، ص۱۷۶.</ref> او معتقد است که اسباب پیروزی امام حسین(ع) فراهم بود؛ اما حوادث بعدی، ماجرا را خلاف آنچه انتظار می‌رفت، رقم زد. هنگامی که عهدشکنی کوفیان آشکار شد، امام حسین(ع) تصمیم به بازگشت و متارکه درگیری گرفت همان‌گونه که [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] چنین کرد. اما متارکه جنگ از او پذیرفته نشد.<ref> سید مرتضی، تنزیه الانبیاء، ص۱۷۶-۱۷۸.</ref> گفته شده این دیدگاه با [[علم غیب امام]] سازگار نیست چرا که لازمه آن این است که امام حسین نمی‌دانست که پیروز نمی‌شود. در پاسخ گفته شده که امام حسین به شهادت و عدم پیروزی خود علم داشت اما مأمور بود بر اساس علم عادی عمل کند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۲۱.</ref> | ||
===شهادت=== | ===شهادت=== | ||
برخی معتقدند که هدف امام حسین(ع) از قیام شهادت بوده است البته از شهادت تفسیرهای مختلفی شده است: | برخی معتقدند که هدف امام حسین(ع) از قیام شهادت بوده است البته از شهادت تفسیرهای مختلفی شده است: | ||
*'''شهادت سیاسی''': بر اساس این نظریه امام حسین(ع) با شهادت خود در پی سلب مشروعیت از حکومت یزید و نجات اسلام از دست امویان بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> و با این اقدام خود مردم را علیه حکومت وا داشت.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۳.</ref> به گفته محمد اسفندیاری این مشهورترین نظریه است و طرفداران زیادی دارد.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۷.</ref> [[علی شریعتی]]، [[میرزا خلیل کمره‌ای]]، [[مرتضی مطهری]]، [[سید رضا صدر]]، جلال‌الدین فارسی، [[سید محسن امین]]، [[هاشم معروف الحسنی]]، [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] و [[محمدجواد مغنیه]] از معتقدان به این نظریه شمرده شده‌اند.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۹۳.</ref> | *'''شهادت سیاسی''': بر اساس این نظریه امام حسین(ع) با شهادت خود در پی سلب مشروعیت از حکومت یزید و نجات اسلام از دست امویان بود.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> و با این اقدام خود مردم را علیه حکومت وا داشت.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۳.</ref> به گفته محمد اسفندیاری این مشهورترین نظریه است و طرفداران زیادی دارد.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۷.</ref> [[علی شریعتی]]، [[خلیل کمره‌ای|میرزا خلیل کمره‌ای]]، [[مرتضی مطهری]]، [[سید رضا صدر]]، جلال‌الدین فارسی، [[سید محسن امین]]، [[سید هاشم معروف الحسنی|هاشم معروف الحسنی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|آیت‌الله صافی گلپایگانی]] و [[محمدجواد مغنیه]] از معتقدان به این نظریه شمرده شده‌اند.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۹۳.</ref> | ||
*'''شهادت فدیه‌ای:''' برخی بر این باورند که امام حسین(ع) به [[شهادت]] رسید تا [[گناه|گناهکاران]] را [[شفاعت]] کند و آنها را به درجات معنوی برساند.<ref>مهریزی، «تحلیلی درباره اهداف قیام امام حسین(ع)»، ص۱۳.</ref> چنان‌که در مسیحیت نسبت به کشته شدن عیسی(ع) برخی چنین دیدگاهی دارند.<ref>مهریزی، «تحلیلی درباره اهداف قیام امام حسین(ع)»، ص۱۳.</ref> شریف طباطبایی، [[ملامهدی نراقی]]، ملاعبدالرحیم اصفهانی از معتقدین به این نظریه‌اند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۸۴.</ref> همچنین از نظر برخی امام حسین کشته شد تا مردم برای او گریه کنند و به‌این وسیله به راه راست هدایت شوند.<ref> نگاه کنید به صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ۱۳۸۴ش، ص۳۳۸.</ref> | *'''شهادت فدیه‌ای:''' برخی بر این باورند که امام حسین(ع) به [[شهادت]] رسید تا [[گناه|گناهکاران]] را [[شفاعت]] کند و آنها را به درجات معنوی برساند.<ref>مهریزی، «تحلیلی درباره اهداف قیام امام حسین(ع)»، ص۱۳.</ref> چنان‌که در مسیحیت نسبت به کشته شدن عیسی(ع) برخی چنین دیدگاهی دارند.<ref>مهریزی، «تحلیلی درباره اهداف قیام امام حسین(ع)»، ص۱۳.</ref> شریف طباطبایی، [[محمدمهدی نراقی|ملامهدی نراقی]]، ملاعبدالرحیم اصفهانی از معتقدین به این نظریه‌اند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۸۴.</ref> همچنین از نظر برخی امام حسین کشته شد تا مردم برای او گریه کنند و به‌این وسیله به راه راست هدایت شوند.<ref> نگاه کنید به صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ۱۳۸۴ش، ص۳۳۸.</ref> | ||
*'''شهادت عرفانی:''' بر اساس این دیدگاه امام حسین(ع) قیام کرد تا به نعمتِ شهادت برسد.<ref>نگاه کنید به سید بن طاووس، اللهوف، العالم، ص۳و۲۸.</ref> و دیگران (یارانش) را نیز به این نعمت برساند.<ref> فاضل دربندی، اکسیر العبادات، العالم، ج۱، ص۵۶.</ref> در این تفسیر سخنی از مبارزه نیست بلکه تفسیری سیاست‌زدایانه از قیام ارزیابی شده است.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰.</ref> [[سید بن طاووس]]، [[فاضل دربندی]]، صفی‌علی شاه، [[عمان سامانی]] و نَیِّر تبریزی تفسیر عرفانی از قیام امام حسین(ع) ارائه کرده‌اند.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰-۷۴.</ref> | *'''شهادت عرفانی:''' بر اساس این دیدگاه امام حسین(ع) قیام کرد تا به نعمتِ شهادت برسد.<ref>نگاه کنید به سید بن طاووس، اللهوف، العالم، ص۳و۲۸.</ref> و دیگران (یارانش) را نیز به این نعمت برساند.<ref> فاضل دربندی، اکسیر العبادات، العالم، ج۱، ص۵۶.</ref> در این تفسیر سخنی از مبارزه نیست بلکه تفسیری سیاست‌زدایانه از قیام ارزیابی شده است.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰.</ref> [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]]، [[آقا دربندی|فاضل دربندی]]، صفی‌علی شاه، [[عمان سامانی]] و نَیِّر تبریزی تفسیر عرفانی از قیام امام حسین(ع) ارائه کرده‌اند.<ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰-۷۴.</ref> | ||
*'''شهادت تکلیفی''': برخی قیام امام حسین(ع) را رمزآلود معرفی می‌کنند که از جانب خدا مأمور به شهادت بود اما هدف آن برای بشر روشن نیست و سرّ آن را فقط خدا می‌داند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۷-۷۸.</ref> | *'''شهادت تکلیفی''': برخی قیام امام حسین(ع) را رمزآلود معرفی می‌کنند که از جانب خدا مأمور به شهادت بود اما هدف آن برای بشر روشن نیست و سرّ آن را فقط خدا می‌داند.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۷-۷۸.</ref> | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۷: | ||
برخی نیز معتقدند که هدف سیاسی، طرح چهارمرحله‌ای بود. مرحله اول از زمان حرکت از مدینه به سوی مکه است که ویژگی آن اعتراض به حاکمیت یزید است. مرحله دوم از هنگام تصمیم‌گیری برای رفتن به سوی کوفه تا برخورد با سپاه حر است که قصد تصرف کوفه و عراق را دارد. مرحله سوم از هنگام برخورد با سپاه حر تا مواجهه با سپاه کوفه است که به گریز از دست ابن زیاد می‌اندیشد و مرحله چهارم هنگام مواجهه با سپاه کوفه است که شهادت را برمی گزیند.<ref> جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۲.</ref> | برخی نیز معتقدند که هدف سیاسی، طرح چهارمرحله‌ای بود. مرحله اول از زمان حرکت از مدینه به سوی مکه است که ویژگی آن اعتراض به حاکمیت یزید است. مرحله دوم از هنگام تصمیم‌گیری برای رفتن به سوی کوفه تا برخورد با سپاه حر است که قصد تصرف کوفه و عراق را دارد. مرحله سوم از هنگام برخورد با سپاه حر تا مواجهه با سپاه کوفه است که به گریز از دست ابن زیاد می‌اندیشد و مرحله چهارم هنگام مواجهه با سپاه کوفه است که شهادت را برمی گزیند.<ref> جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۲.</ref> | ||
=== ترکیبی از هدف‌های گوناگون === | |||
[[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] معتقد است با استفاده از سخنان امام حسین و زیارت‌های آن حضرت می‌توان ده هدف برای قیام امام حسین(ع) ذکر کرد.<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۱۱و۱۸.</ref> آن ده هدف عبارتند از: اصلاح جامعه اسلامی و امت پیامبر(ص)،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۲۱و۲۲.</ref> امر به معروف و نهی از منکر،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۳۷.</ref> احیای سنت پیامبر(ص) و از بین بردن بدعت‌ها،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۴۷و۴۸.</ref> حمایت از حق و مبارزه با باطل،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۶۱.</ref> مبارزه با جهل و نجات مردم از گمراهی،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۷۳.</ref> تشکیل حکومت اسلامی،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۸۳.</ref> اجرای عدالت و جلوگیری از ظلم،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۹۳و۹۷.</ref> افشای چهره منافقان،<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۱۰۵.</ref> امتحان گسترده مسلمانان<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۱.</ref> و مقام شفاعت عُظمی.<ref>مکارم شیرازی، اهداف قیام حسینی، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۷.</ref> | |||
==آثار و پیامدها== | ==آثار و پیامدها== | ||