روز تاسوعا: تفاوت میان نسخه‌ها

همچنین در این روز شمر، امان‌نامه‌ای برای حضرت عباس(ع) و دیگر فرزندان [[ام‌البنین|ام‌البنین(س)]] فرستاد، اما آنان نپذیرفتند. [[شیعه|شیعیان]]، تاسوعا را روز عباس(ع) به شمار می‌آورند و در آن، به ذکر فضائل ایشان و [[سوگواری]] می‌پردازند. علاوه بر [[روز عاشورا]]، این روز نیز، در[[ایران]] تعطیل رسمی است.

==مفهوم‌شناسی و اهمیت==

روز نهم محرم، تاسوعا (به معنای نهم)‌ خوانده می‌شود.<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۷۵؛ طريحى، مجمع البحرين، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۳۰۸.</ref>{{یاد|برخی آن را از وسعت و به معنای وسعت ظرفیت و فراخی سینه‌ها دانسته‌اند («معنای دقیق کلمات عاشورا و تاسوعا چیست»، [http://iqna.ir/fa/news/3839973 سایت ایکنا]، به نقل از: مستحسن، عبدالله، «سفری از عاشورا تا اربعین».)}} شهرت این روز به دلیل وقایعی است<ref>برای نمونه نگاه کنید الکوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۹۴؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۹م، ص۱۸۴.</ref> که در روز [[۹ محرم|نهم ماه محرم]]  [[سال ۶۱ هجری قمری]]، در سرزمین [[کربلا]] روی داد.

==رخدادها==

بنابر منابع تاریخی، [[شمر بن ذی الجوشن]] پیش از ظهر روز نهم محرم (روز تاسوعا)، همراه با چهار هزار نفر، به سرزمین [[کربلا]] وارد شد<ref>الکوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۹۴؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۹۸.</ref> و حامل نامه‌ای از [[عبیدالله بن زیاد]] خطاب به [[عمر بن سعد]] بود. در این نامه، ابن زیاد از ابن سعد خواسته بود یا امام حسین(ع) را مجبور به پذیرش [[بیعت]] کند و یا با او بجنگد.

{{روزشمار واقعه عاشورا}}

بر اساس منابع، ابن سعد پس از خواندن نامه، با تاکید بر اینکه خود آنچه را عبیدالله بن زیاد خواسته، انجام خواهد داد، شمر بن ذی الجوشن را فرمانده پیاده‌نظام لشکر خود کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۹م، ج۳، ص۱۸۳؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۸۹؛ مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ص۷۳؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۹۶۵م، ص۵۶؛ طبرسی، اعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۵۴.</ref>

شمر، به همراه [[عبدالله بن ابی المحل]]، برادرزاده [[ام‌البنین|ام‌البنین(س)]]، از عبیدالله، برای فرزندان ام البنین(س) امان‌نامه گرفته بودند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۵؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، مکتبة المفید، ج۱، ص۲۴۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۹۶۵ق، ص۵۶.</ref> ابن ابی المحل امان‌نامه را به‌وسیله غلامش -کزمان یا عرفان- به کربلا فرستاد و او پس از ورود به کربلا، آن را برای فرزندان ام البنین(س) قرائت کرد؛ اما آنان مخالفت کردند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۵؛ الکوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ج۵، ص۹۳-۹۴؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، مکتبة المفید، ص۲۴۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۹۶۵ق، ص۵۶.</ref>

دور شو! این همه افسانه مخوان در گوشم\\بـه دو عـالم [[امام حسین علیه‌السلام|پسـر فاطمه]] را نفــروشم}}<ref>https://tamadonsazan.blog.ir/1393/08/12</ref>

پس از رد امان‌نامه، لشگر عمر سعد، آماده نبرد با حسین(ع) و یارانش شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۹م، ص۱۸۴؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۶؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۸۹؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، مکتبة المفید، ج۱، ص۲۴۹؛ طبرسی، اعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۵۴؛</ref> [[عمر سعد]] در میان سپاهیانش ندا داد: «یا خَیلَ اللهِ ارکَبی و بِالجَنةِ اَبْشِری؛‌ ای لشگر خدا سوار شوید و شادمان باشید که به [[بهشت]] می‌روید.»<ref>شعرانی، دمع السجوم، ترجمه نفس المهموم، ۱۳۷۴ق، ص۱۱۳.</ref> کوفیان هم سوار شده، مهیای نبرد شدند. با بلندشدن هیاهو و صدای لشکریان، [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] به امام حسین(ع) که جلوی خیمه به شمشیرش تکیه داده بود، گفت: «آیا این صداها را می‌شنوید؟» امام(ع) فرمود: «[[رسول خدا(ص)]] را در خواب دیدم که فرمود: [به زودی] نزد ما خواهی آمد.» سپس به حضرت عباس(ع) فرمود: «جانم به فدایت؛ بر اسبت بنشین و نزد آنها برو و بپرس چه می‌خواهند؟»

در هنگام گفتگوی عباس(ع) با امام(ع)، [[حبیب بن مظاهر]] و [[زهیر بن قین]] و دیگر همراهان، ضمن جلوگیری از پیشروی سپاه عمر سعد، به گفتگو با آنان پرداختند و آنان را از جنگ با امام حسین(ع) بر حذر می‌داشتند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۶-۴۱۷؛ الکوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ص۹۸؛ خوارزمی، مقتل الحسین(ع)، مکتبة المفید، ص۲۴۹-۲۵۰ و با اندکی اختلاف در بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۹م، ص۱۸۴.</ref> ابوالفضل العباس(ع) نزد سپاهیان دشمن بازگشت و از آنان آن شب را مهلت خواست. ابن سعد با این پیشنهاد موافقت کرد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، دار التراث، ج۵، ص۴۱۷؛ الکوفی، الفتوح، ۱۹۹۱م، ص۹۸ و ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۹۶۵ق، ص۵۷.</ref> مطابق روایت امام صادق(ع) ، در این روز خیمه‌های امام حسین(ع) و اهل بیت و یارانش محاصره شد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۷.</ref>

تاسوعا نزد شیعیان، از اهمیت زیادی در [[سوگواری محرم|آیین‌های سوگواری حسینی]] برخوردار است. هر سه اتفاق تاریخی رخ داده در تاسوعای حسینی، در روضه‌خوانی‌ها روایت می‌شوند و درباره‌شان شعر و نوحه بسیار گفته شده است. ظاهرا به دلیل اتفاق دوم(ردّ امان نامه ) و سوم(مذاکره با دشمن)، روز تاسوعا در فرهنگ [[شیعه|شیعیان]] روز گرامیداشت [[عباس بن علی]] محسوب می‌شود و محور اصلی نوحه‌خوانی‌ها و عزاداری‌ها، ذکر فضائل وی و نحوه شهادتش است.<ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۱.</ref>

«تاسوعا یوم حُوصر فیه الحسین و اصحابه بکربلاء واجتمع علیه خیل اهل الشام و أناخوا علیه و فرح ابن مرجانة و عمر بن سعد بتوافر الخیل و کثرتها و استضعفوا فیه الحسین و اصحابه و أیقنوا أنه لا یاتى الحسین ناصر و لا یمدّه اهل العراق».{{سخ}} تاسوعا روزى است که حسین‌ علیه السلام و اصحاب او در [[کربلا]] محاصره شدند و سپاه شامیان بر ضد آنان گرد آمد. [[عبیدالله بن زیاد|ابن‌ زیاد]] و [[عمر بن سعد|عمر سعد]] نیز از فراهم آمدن آن همه سواران خوشحال شدند و آن روز، [[امام حسین علیه‌السلام|حسین‌]] علیه السلام و یارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند که دیگر براى او یاورى نخواهد آمد و عراقیان‌ نیز او را پشتیبانى نخواهند کرد.| منبع =  '''منبع''': کلینی، کافی، ج۴، ص۱۴۷| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

{{وسط‌چین}}

<gallery>

{{پایان}}

*[[ای اهل حرم میر و علمدار نیامد]]

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{منابع}}

*ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر-دار بیروت، ۱۹۶۵م.

*مفید، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.

{{پایان}}

*[http://www.emamhossein.com/index.php?option=com_content&view=article&id=94:1390-04-15-05-27-02&catid=40:1390-02-07-05-50-16&Itemid=91 وقایع روز تاسوعا]

{{واقعه کربلا}}

{{عزاداری محرم}}

{{مناسبت‌های شیعه}}