رساله سیر و سلوک (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول ='''«آری تا کشور امکان را در نبرّد،‌ پا در بساط عِنْدَ رَبِّهِمْ نتواند گذاشت و لباس حیات ابدیه نتواند پوشید و حال انکه بندگاه مخلَصین را عطای حیات ابدیه ثابت و در نزد پروردگار خود حاضرند.»'''{{سخ}} [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|بحرالعلوم]]، رساله سیر و سلوک، ص۵۳.|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

بنا به آنچه در رساله سیر و سلوک بحرالعلوم آمده، برای [[سیر و سلوک]]، چهار عالم یا منزلگاه وجود دارد که عبارت‌اند از: [[اسلام]]، [[ایمان]]، هجرت‌ و [[جهاد]]. و براى هر يك از اين عوالم چهارگانه، سه مرحله وجود دارد. سالک پس از طی کردن این مراحل دوازده‌گانه وارد عالم خلوص مى‌گردد. مراحل دوازده‌گانه شامل اسلام اصغر، ایمان اصغر، اسلام اکبر، ایمان اکبر، هجرت صغری، هجرت کبری، جهاد اکبر، پیروزی بر لشکر [[شیطان]]، اسلام اعظم، ایمان اعظم، هجرت عظمی، جهاد اعظم و عالم خلوص است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۴؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۱۱۰-۸۱.</ref>

ترک عادت‌ها، رسم‌ها و امور رایجی که برای سلوک مانع ایجاد می‌کند (توبه)، عزم، رفق و مدارا، وفا، ثبات و دوام، [[مراقبه]]، [[محاسبه ]]، مؤاخذه، مسارعت، ارادت، ادب نگاهداشتن نسبت به خداوند، رسول خدا(ص) و جانشینان او، نیت، صمت (سکوت) و اقسام آن، جوع و کم‌خوری، خلوت، شب‌زنده‌داری، دوام طهارت، تلاش فراوان در تضرّع و خاکساری در درگاه خداوند، دوری از خواسته‌های بدن و نفس به قدر توان، کتمان سِرّ، شیخ و استاد، وِرد، نفی خواطر، فکر و ذکر.<ref>خاکپور و حمزئیان، «بررسی تطبیقی سیر و سلوک از منظر عزیزالدین محمد نسفی و علامه بحرالعلوم»، ص۷۰؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۲-۱۳۵.</ref>