جنگ ۳۳ روزه: تفاوت میان نسخه‌ها

| زمان    = ۱۲ جولای تا ۱۴ آگوست ۲۰۰۶م برابر با [[۲۱ تیر]] تا [[۲۳ مرداد]] [[۱۳۸۵ش]]

| مختصات  =

| علت      =

| نتیجه    = آتش‌بس و پذیرش قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت

| جنگنده۱  = [[حزب‌الله لبنان]] • [[جنبش امل|جنبش أمل]]

| فرمانده۱ = [[سید حسن نصرالله]] دبیرکل حزب‌الله، [[عماد مغنیه]] (حاج رضوان)<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/830607  «عماد مغنیه، مغز متفکر عملیات‌های حزب‌الله چگونه ترور شد؟»، سایت مشرق نیوز]</ref> و شهید خالد احمد بَزّی (با اسم جهادیِ حاج قاسم)<ref>[https://www.farsnews.com/news/13920501001267  «بچه مرفهی که امنیت اسرائیل را به خطر انداخت»]، خبرگزاری فارس.</ref>

| فرمانده۲ = ایهود اولمرت نخست‌وزیر اسرائیل، دان حالوتص رئیس ستاد ارتش و فرمانده جنگ، عمیر پرتص وزیر جنگ<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/05/09/1790227 «اسرار جنگ ۳۳ روزه شماره ۱۸»]، حبرگزاری تسنیم.</ref>

| خسارات۱  = [[شهادت]] ۱۸۰ نظامی و ۱۱۸۳ غیرنظامی، نابودی کامل ۱۵هزار خانه، و هزاران کارخانه، مؤسسه و مراکز رفاهی و تفریحی.

'''جنگ ۳۳ روزه''' جنگ میان [[اسرائیل]] و [[حزب‌الله لبنان]] در سال ۲۰۰۶م ([[سال ۱۳۸۵ هجری شمسی|۱۳۸۵ش]]) بود. این جنگ به «جنگ تموز» نیز معروف است. اسرائیل در سال ۲۰۰۴م برخلاف توافق با حزب‌الله، سه اسیر [[لبنان]]ی را آزاد نکرد. حزب‌الله برای آزادی آن‌ها، در جولای ۲۰۰۶م، در عملیات «الوعد الصادق» دو نظامی اسرائیلی را [[اسیر]] گرفت.

اسرائیل در مقابل این عملیات، به لبنان اعلام جنگ کرد. محققان معتقدند اسرائیل قصد حمله به [[لبنان]] را داشت و عملیات حزب‌الله این حمله را جلو انداخت. اسرائیل به صورت رسمی خلع سلاح حزب‌الله و آزادی دو اسیر خود را خواستار شد. خواسته‌هایی که در پایان جنگ بدان‌ها دست نیافت.

این جنگ خساراتی برای دوطرف داشت با این حال میزان خسارات و تلفات مادی و انسانی دو طرف قابل مقایسه نبود. اسرائیل به جهت برتری تسلیحاتی، ضربات و خسارات مادی و تلفات انسانی قابل توجهی به کشور و مردم لبنان وارد ساخت به نحوی که ۱۵هزار خانه بصورت کامل نابود شد و هزاران مرکز حساس از جمله نیروگاه برق، بنادر، پل‌ها و… از بین رفت.

== تبادل اسرا در ۲۰۰۴م ==

در سال ۲۰۰۴م حزب‌الله و اسرائیل، پس از مذاکرات غیر مستقیم متعهد به تبادل اسراء میان خود شدند. در این تبادل، ۴۳۶ اسیر [[مسلمان]] از کشورهای مختلف به همراه جنازه ۵۹ نفر از افراد مقاومت در مقابل یک اسیر زنده و جنازه سه اسرائیلی، آزاد شدند.<ref>الیاس، یومیات الوعد الصادق، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۳۹.</ref>

== عملیات الوعد الصادق ==

صبح دوازدهم جولای ۲۰۰۶م برابر با [[۲۱ تیر]] [[۱۳۸۵ش]]<ref name=":4">رویوران، «دستاوردهای پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه»، ص۳۳.</ref> نیروهای حزب‌الله به یک ماشین نظامی اسرائیلی حمله کرده و دو اسیر گرفتند.<ref>جمعی از نویسندگان، النصر المخضّب، ۲۰۰۶م، ص۱۹۴.</ref> تعدادی از نیروهای اسرائیلی برای جلوگیری از انتقال اسراء، وارد عمل شدند اما ماشین نظامی اسرائیلی منفجر شد و تعدادی دیگر کشته شدند.<ref name=":5">[http://raby.ir/پرونده-ویژه-جنگ-۳۳-روزه-ناگفته‌های-عم/بین-الملل/ پرونده ویژه جنگ ۳۳ روزه| ناگفته‌های عملیات وعده صادق حزب‌الله.]</ref> در مجموع این عملیات، هشت نفر کشته و دو تن اسیر شدند.<ref name=":5"/>

سید حسن نصرالله آزادی اسراء را تنها بوسیله مذاکره غیر مستقیم و تبادل اسراء دانست.<ref>جمعی از نویسندگان، النصر المخضّب، ۲۰۰۶م، ص۲۳۱</ref> اسرائیل در پاسخ به این عملیات، به لبنان و حزب‌الله اعلام جنگ کرد.<ref>وکسمن، «اسرائیل پس از جنگ با حزب‌الله»، ص۷۰.</ref>

البته منابع [[ایالات متحده آمریکا|امریکایی]] و اسرائیلی پس از جنگ فاش کردند که اسرائیل درصدد بود تا با یک حمله غافلگیرکننده رودخانه لیتانی را اشغال کند. این حمله قرار بود در ماه اکتبر یعنی دو ماه پس از عملیات «الوعد الصادق» انجام شود.<ref name=":6">[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1188112 عسگری، «نصرالله: پیروزی مقاومت پیروزی ایران است»، ص۳۱.]</ref> ولی عملیات «الوعد الصادق» برنامه آن‌ها را جلو انداخت.<ref>عبدالستار، پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳روزه، ۱۳۸۶ش، ص۷۲.</ref>

== آغاز جنگ ==

[[اسرائیل]] در ۱۲ جولای ۲۰۰۶م برابر با [[۲۱ تیر]] [[۱۳۸۵ش]] به لبنان و حزب‌الله اعلام جنگ کرد.<ref name=":4"/>

اسرائیلی‌ها با بیش از ۴۰ هزار نظامی وارد این جنگ شدند.<ref>عبدالستار، پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳روزه، ۱۳۸۶ش، ص۸۰.</ref> در حالی که به لحاظ نیروی هوایی، دریایی و سلاح‌های زرهی زمینی بسیار برتر از نیروهای حزب‌الله بودند و ارتش اسرائیل خود را ششمین ارتش بزرگ جهان می‌خواند.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: فاتحی، «بررسی توانمندی‌های نظامی حزب‌الله و اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه».</ref>

حزب‌الله در مقابل سلاح‌های پیشرفته اسرائیلی، از مدل [[جنگ چریکی]] استفاده می‌کرد. حزب‌الله در جنوب لبنان تونل‌های بسیاری ساخته بود و در طول جنگ از آن‌ها استفاده بسیار برد. حزب‌الله از این تونل‌ها برای فرماندهی یا زاغه مهمات استفاده می‌کرد.<ref>کروک، «چگونه حزب‌الله اسرائیل را شکست داد؟»، ص۱۰۶.</ref>

در لبنان نیز میان مسئولان عالی‌رتبه اختلاف وجود داشت. سنیوره، نخست‌وزیر وقت لبنان، با اینکه حملات اسرائیل را محکوم کرد ولی خواستار خلع سلاح حزب‌الله نیز شد.<ref>حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، ص۱۵۵.</ref> برخی دیگر از مسئولان لبنان همچون رئیس‌جمهور (امیل لحود) و وزیر امور خارجه (فوزی صلوخ) از حزب‌الله حمایت کردند.<ref>حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، ص۱۴۴.</ref> [[ایران]]، [[سوریه]]، [[حماس]] و [[اخوان المسلمین]] از حزب‌الله حمایت کردند.<ref>حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسراییل ادعا، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> [[آیت‌الله خامنه‌ای]] در روز دهم جنگ، پیامی شفاهی توسط [[قاسم سلیمانی]] برای سید حسن نصرالله فرستاده و به آن‌ها وعده پیروزی داد<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/08/21/555408 «متن پیام امام خامنه‌ای به سید حسن نصرالله در زمان جنگ ۳۳روزه»]، خبرگزاری تسنیم.</ref> و رزمندگان را به خواندن دعای [[جوشن صغیر]] توصیه کرد.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=43606 دعایی که رهبر انقلاب به مجاهدان حزب‌الله توصیه کردند]»، سایت آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> ایشان همچنین پس از پایان جنگ پیامی رسمی خطاب به سید حسن نصرالله نوشت.<ref>[http://www.leader.ir/fa/content/2925/leader.ir رهبر معظم انقلاب: پیروزی مقاومت اسلامی، پیروزی اسلام و عزت ملتهای عرب]</ref>

این جنگ به نام «جنگ ۳۳ روزه»، «جنگ تموز» و «جنگ ششم» از سوی کشورهای عرب و از سوی رژیم صهیونیستی به «جنگ دوم» معروف می‌باشد.<ref>عباسی، «تأثیر سیاست‌های آمریکا و فرانسه بر روابط جمهوری اسلامی ایران و لبنان (مطالعه موردی: جنگ ۳۳ روزه)»، ص۱۷۱.</ref>

=== اهداف جنگ ===

* اسرائیل خواستار خلع سلاح و نابودی حزب‌الله بود.<ref name=":13">[http://www.aljazeera.net/knowledgegate/opinions/2006/8/15 حطیط، «حرب ۲۰۰۶ علی لبنان.. خلفیة وأداء ونتائج»]، سایت الجزیره.</ref> با گذشت جنگ و عدم دستیابی به این هدف، اسرائیل خواهان تصرف بخش‌هایی از لبنان تا محدوده رودخانه لیتانی شد.<ref>[https://www.aparat.com/v/Vfeg9/مستند_جنگ_حذب_الله_و_اسرائیل_(ویرانی_سوم)_قسمت «مستند الخراب الثالث، قسمت سوم»، سایت آپارات]</ref> با این حال در این مرحله نیز ناموفق بود و در نهایت قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت را پذیرفت که براساس آن ارتش لبنان و نیروهای سازمان ملل متحد از مرز اسرائیل تا رودخانه لیتانی مستقر شدند.<ref name=":10"/>

اسرائیل از تمام اهداف اولیه خود عقب‌نشینی کرد و در انتهای جنگ هیچ‌یک از اهداف اولیه خود را محقق نساخت.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/04/30/1780298 اسرار جنگ ۳۳ روزه شماره ۸]، خبرگزاری تسنیم.</ref> محققان، حزب‌الله را پیروز در رسیدن به اهداف خود می‌دانند.<ref name=":9">رویوران، «دستاوردهای پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه»، ص۳۳.</ref>

=== کشتار قانا ===

به دلیل کشته شدن ۲۸ غیرنظامی در قانا، اسرائیل آتش‌بس ۴۸ ساعته را پذیرفت.<ref>کروک، «چگونه حزب‌الله اسرائیل را شکست داد؟»، ص۱۰۶.</ref>

== غافلگیری‌های حزب‌الله ==

کارشناسان معتقدند قدرت و توان نظامی اسرائیل با حزب‌الله قابل مقایسه نبوده و نیست.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/455823 جنگ ۳۳ روزه لبنان مقدمه‌ای برای حمله به ایران بود]، خبرگزاری حوزه.</ref> با این وجود سید حسن نصرالله در سخنرانی خود پس از عملیات «الوعد الصادق» اعلام کرد که اگر اسرائیل راه مقابله و جنگ را در پیش بگیرد باید منتظر غافلگیری‌هایی باشد.<ref>[https://www.alahednews.com.lb/564/7 شدید، «المفاجأة الأولی.. ساعر (۵) تحترق قبالة بیروت»]، سایت العهد نیوز.</ref>

* حزب‌الله توانست در روزهای ابتدایی جنگ با حمله موشکی، ناوچه پیشرفته اسرائیلی ساعر۵ را مورد حمله قرار دهد.<ref name=":7"/> سید حسن نصرالله به صورت زنده انجام این عملیات را اعلام کرد و در همان سخنرانی خبر از اصابت موشک داد.<ref name=":7"/> اجرای موفق این عملیات، موجی منفی در روحیه نیروهای ارتش اسرائیل ایجاد کرد و موجی از شادی و انگیزه را در نیروهای مقاومت به‌وجود آورد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/05/23/1156284 «اطلاعات منتشر نشده از عملیات منحصربه‌فرد حزب‌الله»]، خبرگزاری تسنیم.</ref> همچنین یک قایق پیشرفته نظامی نیز مورد حمله موشکی حزب‌الله قرار گرفت.<ref name=":7">[https://www.aparat.com/v/Vfeg9/مستند_جنگ_حذب_الله_و_اسرائیل_(ویرانی_سوم)_قسمت «مستند الخراب الثالث، قسمت اول»]، سایت آپارات.</ref>

* حزب‌الله هلی‌کوپتر اسرائیل را نیز نابود کرد.<ref>[https://www.aparat.com/v/Vfeg9/مستند_جنگ_حذب_الله_و_اسرائیل_(ویرانی_سوم)_قسمت «مستند الخراب الثالث، قسمت سوم»]، سایت آپارات.</ref>

{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[سید حسن نصرالله]] در جشن پیروزی:{{-}} «عقل بشر چگونه می‌تواند تصور کند چند هزار نفر از فرزندان مقاوم اهل لبنان، ۳۳ روز در برابر قدرتمندترین نیروی هوایی خاورمیانه… در مقابل ۴۰ هزار افسر و سرباز، و قدرتمندترین تانک جهان و قدرتمندترین ارتش منطقه ایستادگی کنند؟ '''این مجاهدان چگونه می‌توانند چنین ارتشی را شکست دهند جز با یاری خداوند، همیاری خداوند و تأیید خداوند».'''<ref>الیاس، یومیات الوعد الصادق، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۳۷۲.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

میزان خسارات و تلفات مادی و انسانی دو طرف قابل مقایسه نبود.<ref name=":9"/> اسرائیل به جهت برتری تسلیحاتی، ضربات سهمگین و خسارات مادی و تلفات انسانی قابل توجهی به کشور و مردم لبنان وارد ساخت.<ref name=":8">رویوران، «دستاوردهای پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه»، ص۳۳.</ref> این ویرانی‌ها به حدی بود که سید حسن نصرالله در یکی از مصاحبه‌های خود بیان داشت که حتی یک درصد هم احتمال نمی‌دادند اسارت این دو سرباز این همه ویرانگری در پی داشته باشد و پیامدهای جنگ از قبل برنامه‌ریزی شده بود.<ref name=":6"/>

اسرائیل در این جنگ ۴ میلیون و هشتصد هزار بمب خوشه‌ای{{یاد|بمب‌هایی که پس از انفجار یک بمب بزرگ‌تر آزاد شده و هر یک قابلیت انفجار و آسیب‌رساندن را دارا هستند. این بمب‌ها بخش وسیعی را فرا می‌گیرند.<ref>[https://www.isna.ir/news/8008-00850  «بمب خوشه‌ای چیست؟»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>}} استفاده کرد.<ref name=":2">[https://www.youtube.com/watch?v=gu77kAHLc48 «مستند جنگ پنهان (جنگ ۳۳ روزه حزب‌الله لبنان با اسرائیل)»]، سایت یوتیوب.</ref>

[[اسرائیل]] به‌طور متوسط در هر روز ۲۷۰ پرواز جنگی داشت<ref>رویوران، «دستاوردهای پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه»، ص۳۵.</ref> و ویرانی‌های گسترده‌ای را ایجاد کرد. محققان هدف اسرائیل از این حملات را دو امر دانسته‌اند:

* حملات هوایی در مناطق مختلف برای از بین بردن امکانات حزب‌الله و همچنین تسهیل ورود نیروی زمینی اسرائیل به داخل خاک لبنان.

* فشار به دولت و مردم [[لبنان]] تا افکار عمومی را مجبور کند علیه حزب‌الله ایستاده و به این گروه فشار بیاورند خواسته‌های اسرائیل را عمل کند.<ref>[https://www.aparat.com/v/Vfeg9/مستند_جنگ_حذب_الله_و_اسرائیل_(ویرانی_سوم)_قسمت «مستند الخراب الثالث، قسمت سوم»]، سایت آپارات.</ref>

حملات اسرائیل به‌طور خاص بر روی مناطق شیعه‌نشین تمرکز داشت.<ref name=":12">سپهر، «گزارش: نگاهی آماری به خسارات لبنان در تهاجم اخیر اسرائیل»، ص۱۸۵.</ref> براثر حملات اسرائیل ۱۵ هزار خانه بصورت کامل نابود شد.<ref name=":12"/> ۳۱ مکان حیاتی از جمله فرودگاه، بنادر تجاری و صیادی، ایستگاه‌های هیدرولیک آبی، پالایشگاه نفت، و نیروگاه برق کاملاً نابود شد. ۸۰ پل و حدود ۹۰ شرکت آسیب جدی دید.<ref name=":12"/> دو بیمارستان به صورت کامل نابود شد و سه بیمارستان به صورت جدی آسیب دید.<ref name=":12"/>

۱۱۸۳ غیرنظامی لبنانی در این جنگ شهید شدند که یک‌سوم آن‌ها کودک بودند.<ref name=":12"/> حزب‌الله آمار رسمی از تلفات خود نداده است. برخی محققان براساس تشییع جنازه‌هایی که برای افراد حزب‌الله انجام شده، تعداد شهداء را در حدود ۱۸۰ نفر دانسته‌اند.<ref>کروک، «چگونه حزب‌الله اسرائیل را شکست داد؟»، ص۱۱۴.</ref>

=== تلفات و خسارات اسرائیل ===

حزب‌الله توانست در این جنگ چهار هزار موشک به اسرائیل شلیک کند.<ref>وکسمن، «اسرائیل پس از جنگ با حزب‌الله»، ص۷۲.</ref> در مجموع ۱۶۵ اسرائیلی کشته شدند.<ref name=":3">[http://www.almayadeen.net/infograph/israeliaggression/532097 «خسائر إسرائیل فی حرب تموز ۲۰۰۶م»]، سایت المیادین.</ref> در طول جنگ ۵۶ تانک مرکاوا۴ مورد حمله قرار گرفت که بعدها برخی از آن‌ها تعمیر شدند.<ref name=":3"/> ناوچه مدل ساعر۵ و همچنین ناوچه سوپر دیفورا<ref>فاتحی، «بررسی توانمندی‌های نظامی حزب‌الله و اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه»، ص۱۲۱.</ref> و یک هلی‌کوپتر مورد هدف قرار گرفت.<ref name=":3"/>

== آتش‌بس ==

در روزهای پایانی جنگ ۳۳ روزه، اسراییلی‌ها به دنبال تصویب قطعنامه جدیدی بودند تا جنگ پایان یابد.<ref>[http://hawzahnews.com/detail/News/455823 «جنگ ۳۳ روزه لبنان مقدمه‌ای برای حمله به ایران بود»، خبرگزاری رسمی حوزه.]</ref> اسرائیل در این جنگ ۴ میلیون و هشتصد هزار بمب خوشه‌ای استفاده کرد که از این تعداد یک میلیون و یکصد هزار بمب را در ۷۲ ساعت پایانی جنگ به کار برده بود.<ref name=":2"/>

در نهایت قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت در تاریخ ۱۲آگوست ۲۰۰۶م به اتفاق آرا به منظور پایان دادن جنگ به تصویب رسید.<ref>وکسمن، «اسرائیل پس از جنگ با حزب‌الله»، ص۷۴.</ref> پیش‌نویس قطعنامه ۱۷۰۱ را [[ایالات متحده آمریکا|امریکا]] و [[فرانسه]] تهیه کرده بودند و محققان زبان و لحن این قطعنامه را به نفع اسرائیل دانسته‌اند.<ref name=":10"/> این قطعنامه خواستار وجود یک منطقه از مرز اسرائیل تا رودخانه لیتانی بود که ارتش لبنان و نیروهای سازمان ملل در آن مستقر شوند.<ref name=":10">وکسمن، «اسرائیل پس از جنگ با حزب‌الله»، ص۷۴.</ref>

== مقایسه با جنگ شش روزه ==

در سال ۱۹۶۷م ارتش اسرائیل توانسته بود در شش روز [[کرانه باختری رود اردن]]، [[نوار غزه]]، [[بلندی‌های جولان]] در [[سوریه]] و [[صحرای سینا]] در [[مصر]] را اشغال کند و ارتش‌های چندین کشور عربی را شکست دهد.<ref>حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسراییل ادعا، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۵.</ref> ارتش‌های کشورهای عرب در سال ۱۹۶۷م در طی شش روز جنگ شکست خوردند در حالی که شبه نظامیان حزب‌الله طی ۳۳ روز جنگ پیروز شدند.<ref name=":11">کروک، «چگونه حزب‌الله اسرائیل را شکست داد؟»، ص۱۱۷.</ref>

محققان معتقدند پیروزی حزب‌الله، شکست مصر، [[سوریه]] و [[اردن]] در سال ۱۹۶۷م که توازن سیاسی منطقه را تغییر داده بود، جبران کرد.<ref name=":11"/> مقایسه این دو جنگ در میان مردم عادی رواج بسیار داشت. از مردم عادی [[قاهره]] و امّان نقل شده که در طول جنگ ۳۳ روزه علاوه بر توجه به وقایع جنگ، به تعداد روزهای مقاومت حزب‌الله در مقابل اسرائیل نیز توجه ویژه‌ای داشتند.<ref name=":11"/>

== پانویس ==

== یادداشت ==

 

== منابع ==

* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/05/23/1156284  «اطلاعات منتشر نشده از عملیات منحصربه‌فرد حزب‌الله» خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۳ مرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۶شهریور۱۳۹۷ش.]

* الیاس، سلیم، یومیات الوعد الصادق، بیروت، ۲۰۰۶م

* [https://www.farsnews.com/news/13920501001267  «بچه مرفهی که امنیت اسرائیل را به خطر انداخت.»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۵ مرداد ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید ۶شهریور۱۳۹۷ش.]

* [https://www.isna.ir/news/8008-00850/بمب-خوشه-اي-چيست «بمب خوشه‌ای چیست؟»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۵ آبان ۱۳۸۰ش، تاریخ بازدید: ۶شهریور۱۳۹۷ش.]

* [http://raby.ir/پرونده-ویژه-جنگ-۳۳-روزه-ناگفته‌های-عم/بین-الملل/ «پرونده ویژه جنگ ۳۳ روزه| ناگفته‌های عملیات وعده صادق حزب‌الله» پایگاه خبری ربیع، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* جمعی از نویسندگان، النصر المخضّب (یومیات الحرب الإسرائیلیه علی لبنان ۲۰۰۶)، بیروت، السفیر، المرکز العربی للمعلومات، ۲۰۰۶م.

* [http://hawzahnews.com/detail/News/455823 «جنگ ۳۳ روزه لبنان مقدمه‌ای برای حمله به ایران بود»، سایت حوزه نیوز، گفتگو با دکتر اسداللهی، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* [http://www.aljazeera.net/knowledgegate/opinions/2006/8/15  حطیط، امین محمد، «حرب ۲۰۰۶ علی لبنان.. خلفیة وأداء ونتائج»، سایت الجزیره، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* «[https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=43606 دعایی که رهبر انقلاب به مجاهدان حزب‌الله توصیه کردند]»، سایت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب:۹ مهر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۰ش.

* رویوران، حسین، «دستاوردهای پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه»، مجله مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره۲۶، تابستان ۱۳۸۶ش.

* [https://www.farsnews.com/news/13970523001228  «سید حسن نصرالله: جنگ ۳۳ روزه با هدف سیطره آمریکا بر منطقه صورت گرفت»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: ۲۳ مرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۶شهریور۱۳۹۷ش.]

* [https://www.alahednews.com.lb/564/7 شدید، میساء، «المفاجأة الأولی.. ساعر (۵) تحترق قبالة بیروت»، سایت العهد، تاریخ درج مطلب: ۱۴\۰۷\۲۰۰۸l، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/04/30/1780298 شهاب، علی، «اسرار جنگ ۳۳ روزه- شماره ۸» سایت المیادین (به نقل از سایت تسنیم)، تاریخ درج مطلب: ۹ مرداد ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷]

* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/05/09/1790227  شهاب، علی، «اسرار جنگ ۳۳ روزه- شماره۱۸» سایت المیادین (به نقل از سایت تسنیم)، تاریخ درج مطلب: ۹ مرداد ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷]

* عباسی، مجید، صادقی، حسن، «تأثیر سیاست‌های آمریکا و فرانسه بر روابط جمهوری اسلامی ایران و لبنان (مطالعه موردی: جنگ ۳۳ روزه)»، مجله سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره۱، بهار۱۳۹۱ش.

* [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1188112 عسگری، محمدعلی، «نصرالله: پیروزی مقاومت پیروزی ایران است»، روزنامه شرق، شماره ۸۴۵، ص۳۱، ۷ شهریور ۱۳۸۵ش.]

* [https://www.mashreghnews.ir/news/830607  «عماد مغنیه، مغز متفکر عملیات‌های حزب‌الله چگونه ترور شد؟»، سایت مشرق، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* فاتحی، محمد، «بررسی توانمندی‌های نظامی حزب‌الله و اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه»، مجله مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره۲۶، تابستان ۱۳۸۵ش.

* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/08/21/555408 «متن پیام امام خامنه‌ای به سید حسن نصرالله در زمان جنگ ۳۳روزه»، تاریخ درج مطلب: ۲۱آبان۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* [https://www.aparat.com/v/m3C4k مستند «جنگ ۳۳ روزه و تبادل اسرا» تاریخ درج مطلب: ۷ اسفند ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* [https://www.youtube.com/watch?v=gu77kAHLc48 «مستند جنگ پنهان (جنگ ۳۳ روزه حزب‌الله لبنان با اسرائیل)»، تاریخ بازدید: ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* [https://www.aparat.com/v/Vfeg9/مستند_جنگ_حذب_الله_و_اسرائیل_(ویرانی_سوم)_قسم مستند «الخراب الثالث» شبکه المنار، تاریخ بازدید ۶ شهریور ۱۳۹۷ش.]

* وکسمن، داو، «اسرائیل پس از جنگ با حزب‌الله»، مترجم: عسگری، حسین، رضایی، علی، مجله مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره۲۶، تابستان ۱۳۸۵ش.

  | توضیحات =