۵٬۹۴۱
ویرایش
سوره مسد: تفاوت میان نسخه‌ها
ابرابزار
(ابرابزار) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوره||نام = '''مَسَد'''|کتابت = ۱۱۱|جزء = ۳۰|آیه = ۵|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۶|بعدی =اخلاص |قبلی =نصر |کلمه = ۲۲|حرف = ۸۱|تصویر=سوره مسد.jpg}} | {{سوره||نام = '''مَسَد'''|کتابت = ۱۱۱|جزء = ۳۰|آیه = ۵|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۶|بعدی =اخلاص |قبلی =نصر |کلمه = ۲۲|حرف = ۸۱|تصویر=سوره مسد.jpg}} | ||
'''سوره مَسَد''' یا '''تَبَّت''' صد و یازدهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای دارد. نام مسد (ریسمانی از لیف خرما) از کلمه آخر [[سوره]] و نام تَبَّت از آیه اول این سوره گرفته شده است. سوره مسد | '''سوره مَسَد''' یا '''تَبَّت''' صد و یازدهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای دارد. نام مسد (ریسمانی از لیف خرما) از کلمه آخر [[سوره]] و نام تَبَّت از آیه اول این سوره گرفته شده است. سوره مسد دربارهٔ [[ابولهب]] و همسرش، دشمنان سرسخت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، نازل شد و آن دو را گرفتار آتش [[جهنم]] می‌خواند. خداوند در این سوره همسر ابولهب را [[حمالة الحطب]] (حمل‌کننده هیزم) می‌خواند چراکه او برای آزار دادن پیامبر(ص)، جلوی پای او خار می‌ریخت. | ||
در [[حدیث|روایات]] آمده است پیامبر(ص) [[دعا]] کرد هرکس که این سوره را می‌خواند، [[خدا|خداوند]] او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد. | در [[حدیث|روایات]] آمده است پیامبر(ص) [[دعا]] کرد هرکس که این سوره را می‌خواند، [[خدا|خداوند]] او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد. | ||
==معرفی== | == معرفی == | ||
=== نامگذاری === | |||
این سوره را به جهت آخرین کلمه آن، '''مَسَد''' (ریسمان بافته‌شده از لیف خرما<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه مسد.</ref>) نامیده‌اند؛ همچنین به آن '''تَبَّت''' می‌گویند که اولین کلمه این سوره است و از آنجا که | این سوره را به جهت آخرین کلمه آن، '''مَسَد''' (ریسمان بافته‌شده از لیف خرما<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه مسد.</ref>) نامیده‌اند؛ همچنین به آن '''تَبَّت''' می‌گویند که اولین کلمه این سوره است و از آنجا که دربارهٔ [[ابولهب]] سخن می‌گوید، به آن سورهٔ '''ابولهب''' نیز گفته می‌شود.<ref>خرمشاهی، «سوره مسد»، ص۱۲۷۰.</ref> | ||
=== مکان و ترتیب نزول === | |||
سوره مسد در اوایل دعوت آشکار پیامبر(ص)، [[نزول قرآن|نازل]] شد؛ بنابراین جزو [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۴۱۱و۴۱۲.</ref> این سوره در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]]، ششمین و در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، صد و یازدهمین سوره است و در جزء سی‌ام [[قرآن]] جای دارد.<ref>خرمشاهی، «سوره مسد»، ص۱۲۷۰.</ref> | سوره مسد در اوایل دعوت آشکار پیامبر(ص)، [[نزول قرآن|نازل]] شد؛ بنابراین جزو [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۴۱۱و۴۱۲.</ref> این سوره در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]]، ششمین و در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، صد و یازدهمین سوره است و در جزء سی‌ام [[قرآن]] جای دارد.<ref>خرمشاهی، «سوره مسد»، ص۱۲۷۰.</ref> | ||
=== تعداد آیات و کلمات === | |||
سوره مسد، ۵ آیه، ۲۲ کلمه و ۸۱ حرف دارد و به لحاظ حجم، جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) و [[قِصار]] (کوتاه) قرآن است.<ref>خرمشاهی، «سوره مسد»، ص۱۲۷۰.</ref> | سوره مسد، ۵ آیه، ۲۲ کلمه و ۸۱ حرف دارد و به لحاظ حجم، جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) و [[قِصار]] (کوتاه) قرآن است.<ref>خرمشاهی، «سوره مسد»، ص۱۲۷۰.</ref> | ||
==محتوا== | == محتوا == | ||
تمام [[سوره]] مسد | تمام [[سوره]] مسد دربارهٔ [[ابولهب]] و همسر او است. در این سوره از نابودی ابولهب و اعمالش سخن به میان آمده است و او و همسرش به گرفتاری در [[جهنم|عذاب جهنم]] تهدید شده‌اند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۳۸۴.</ref> [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] این سوره را تنها سوره‌ای دانسته است که در آن از یکی از دشمنان [[اسلام]] با ذکر نام، یاد شده و نوشته است: محتوای سوره نشان می‌دهد که ابولهب و همسرش دشمنی زیادی با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] داشته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۴۱۲.</ref> | ||
{{سوره مسد}} | {{سوره مسد}} | ||
==انذار پیامبر و دشنام ابولهب به او== | == انذار پیامبر و دشنام ابولهب به او == | ||
دربارهٔ شأن نزول سوره مسد، [[حدیث|روایات]] فراوانی نقل کرده‌اند که همگی مضمونی نزدیک به هم دارند. از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل شده است که پیامبر(ص) روزی بالای [[صفا و مروه |تپه صفا]] رفت و [[قبیله قریش|قریش]] را فراخواند و آنها را از عذاب سخت بیم داد. ابولهب که در میان جمع بود، با زبان دشنام با پیامبر سخن گفت و اعتراض کرد که «برای این ما را جمع کردی؟» و با جمله «تبّا لک» (زیان ببینی)، به پیامبر دشنام داد. آیات سوره مسد در پاسخ به این دشنام نازل شد و خودِ ابولهب را زیان‌زده و هلاک شده معرفی کرد.<ref>واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ۱۳۸۳ش، ج ۱، ص ۲۴۸.</ref> | |||
==حَمّالة الحَطَب== | == حَمّالة الحَطَب == | ||
{{اصلی| حماله الحطب}} | {{اصلی| حماله الحطب}} | ||
[[سوره]] مسد، ام جمیل همسر [[ابولهب]] را با عبارت حَمّالَة الحَطَب (حمل‌کننده هیزم) توصیف کرده است. مفسران | [[سوره]] مسد، ام جمیل همسر [[ابولهب]] را با عبارت حَمّالَة الحَطَب (حمل‌کننده هیزم) توصیف کرده است. مفسران دربارهٔ اینکه چرا قرآن این عبارت را دربارهٔ او به کار برده است، تفسیرهای مختلفی ارائه داده‌اند؛ از جمله: | ||
*ام‌جمیل خارهای بیابان را به دوش می‌کشید و زمانی که پیامبر برای [[نماز|اقامه نماز]] بیرون می‌آمد، آنها را جلوی پای او می‌ریخت تا اذیت شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۲.</ref> | * ام‌جمیل خارهای بیابان را به دوش می‌کشید و زمانی که پیامبر برای [[نماز|اقامه نماز]] بیرون می‌آمد، آنها را جلوی پای او می‌ریخت تا اذیت شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۲.</ref> | ||
*او با | * او با کارهایی که انجام می‌داد، آتش [[جهنم]] را برای خودش می‌افروخت.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۸، ص۸۲۵.</ref> | ||
*این عبارت، | * این عبارت، کنایه از سخن‌چینی او است.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ج۱۰، ص۴۲۸.</ref> {{یاد| در یک ضرب‌المثل عربی (النمیمة وقُودُ نارِ العداوة) سخن‌چینی به‌عنوان آتش گیره و هیزم شعله‌ور ساختن آتش عداوت و دشمنی دانسته شده است. (میدانی، مجمع الامثال، ج۲۷ ص۳۴۵.)}} در این زمینه این بیت شعر از [[سعدی]] مشهور است. | ||
{{شعر جدید | |||
|میان دو تن جنگ چون آتش است\\سخن‌چین بدبخت هیزم کش است | |||
}} | |||
== فضیلت وخواص == | |||
==فضیلت وخواص== | |||
{{اصلی|فضائل سور}} | {{اصلی|فضائل سور}} | ||
از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است: کسی که سوره مسد را می‌خواند، امیدوارم که خداوند او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۰.</ref> این سخن کنایه از آن است که قرائت‌کننده این سوره اهل بهشت باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ۴۱۲.</ref> | از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است: کسی که سوره مسد را می‌خواند، امیدوارم که خداوند او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۰.</ref> این سخن کنایه از آن است که قرائت‌کننده این سوره اهل بهشت باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ۴۱۲.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
{{سوره‌های قرآن|۱۱۱|[[سوره نصر]]|[[سوره اخلاص]]}} | {{سوره‌های قرآن|۱۱۱|[[سوره نصر]]|[[سوره اخلاص]]}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
==یادداشت== | == یادداشت == | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش. | * قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش. | ||
* دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | * دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | ||
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | * راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | * طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
* واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، نشر نی ۱۳۸۳ش. | * واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، نشر نی ۱۳۸۳ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
== پیوند به بیرون == | |||
*[http://tanzil.net/?locale=fa_IR#111:1 قرائت سوره مسد] | *[http://tanzil.net/?locale=fa_IR#111:1 قرائت سوره مسد] | ||
*[https://www.cgie.org.ir/fa/article/225433/ | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/225433/تبت مقاله سوره تبت در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{قرآن کریم}} | {{قرآن کریم}} | ||
{{سوره‌های مفصلات}} | {{سوره‌های مفصلات}} | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۳: | ||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[رده:سوره‌های جزء ۳۰ قرآن]] | |||
[[رده:سوره‌های دارای داستان تاریخی]] | |||
[[رده:سوره‌های مفصلات]] | |||
[[رده:سوره‌های مکی]] | [[رده:سوره‌های مکی]] | ||
[[رده:مقاله‌های آماده ترجمه]] | |||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | ||