|
|
| خط ۹۸: |
خط ۹۸: |
|
| |
|
| برخی علمای اهل‌سنت نیز به [[سنت]] زیارت پایبند بوده‌اند؛ از جمله اینکه ابن‌حِبّان (فقیه شافعی درگذشت: ۳۵۴ق) بار‌ها به زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] می‌رفت و به گفته خود در آنجا حاجات خود را از خداوند درخواست می‌کرد و حاجاتش برآورده می‌شد.<ref>ابن‌حبّان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۴۵۷.</ref> همچنین خطیب بغدادی (درگذشت: ۴۶۳ق) از ابو‌علی خَلّال(حسن بن ابراهیم از بزرگان حنابله درگذشت:) نقل کرده که او در مشکلات خود به زیارت قبر [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] می‌رفت و خداوند مشکلاتش را برطرف می‌کرد.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۴۲؛ابن‌جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۹ ص۸۸.</ref> | | برخی علمای اهل‌سنت نیز به [[سنت]] زیارت پایبند بوده‌اند؛ از جمله اینکه ابن‌حِبّان (فقیه شافعی درگذشت: ۳۵۴ق) بار‌ها به زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] می‌رفت و به گفته خود در آنجا حاجات خود را از خداوند درخواست می‌کرد و حاجاتش برآورده می‌شد.<ref>ابن‌حبّان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۸، ص۴۵۷.</ref> همچنین خطیب بغدادی (درگذشت: ۴۶۳ق) از ابو‌علی خَلّال(حسن بن ابراهیم از بزرگان حنابله درگذشت:) نقل کرده که او در مشکلات خود به زیارت قبر [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] می‌رفت و خداوند مشکلاتش را برطرف می‌کرد.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۴۲؛ابن‌جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم، ج۹ ص۸۸.</ref> |
|
| |
| ==فوائد و آثار زیارت==
| |
| زیارت اقسام متفاوتی دارد که هر کدام از آنها فوائد منحصر به فردی دارد. مثلا زیارت [[خانه خدا]] فلسفه و آداب ویژه‌ای دارد که در کتاب‌های مربوط به آن مفصلا بیان شده است؛<ref>رجوع کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، کتاب الحج.</ref>
| |
|
| |
| زیارت [[مؤمن|مؤمنان]] و قبور آنان هم رابطه‌ای دو سویه است که هم برای زائر و هم برای شخص زیارت شونده دارای برکات و فوائدی است. علاوه بر ثواب زیاد دیدار مؤمن، در [[روایت|روایات]] مختلف تأکید شده که صاحب قبر متوجه حضور زائرانش شده و از حضور آنان خشنود می‌گردد.<ref>علامه مجلسی،بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۶، ص۲۵۶</ref> از فوائد دیگر زیارت قبور مؤمنان می‌توان به یاد [[مرگ]] افتادن، عبرت گرفتن و آماده اصلاح گذشته شدن اشاره کرد.{{یاد|پیامبر اکرم می‌فرماید: زُورُوا قُبُورَ مَوْتَاکمْ وَ سَلِّمُوا عَلَیهِمْ فَإِنَّ لَکمْ فِیهِمْ عِبْرَة.(ترجمه: قبرهای مردگانتان را زیارت کنید که این کار برای شما مایه عبرت است.)علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۹، ص۶۴.}}
| |
|
| |
| ===فضیلت زیارت امامان معصوم(ع)===
| |
| [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه اطهار]] ، انسان‌های کامل و محبوب‌ترین بندگان نزد خدا هستند که در اوج [[تقوا]] و قرب به حضرت حق قرار دارند و خداوند آنان را از هر [[گناه]] و اشتباهی پاک نگاه داشته است. محبت ورزیدن به [[اهل بیت]] نیز دستور الهی است و دشمنی با آنان به منزله دشمنی با خداوند است.<ref>مفاتیح الجنان، فرازی از زیارت جامعه کبیره</ref>رسیدن به مقامات قرب الهی بدون دوست داشتن اهل بیت و پذیرفتن [[ولایت]] آنان امکان پذیر نیست.
| |
|
| |
| از این بیان می‌توان فضیلت زیارت را دریافت؛ چرا که زیارت از بهترین راه‌های ارتباط با پیشوایان [[معصوم]] است که موجب [[توفیق]] و جلب معنویت خواهد شد. همچنین تکریم امامان، ارتباط قلبی بین زائر و امام را تحکیم می‌بخشد و در حقیقت موجب استمرار راه و مسیر معنوی آنان خواهد شد.
| |
|
| |
| آمرزش [[:رده:گناهان|گناهان]]، بهره‌مندی از [[شفاعت]] [[ائمه اطهار]] و برآورده شدن حاجات از دیگر نتایج معنوی است که زیارت امامان در پی دارد.{{مدرک}}
| |
|
| |
| به عنوان نمونه تنها به برخی روایات فضیلت زیارت اشاره می‌کنیم:
| |
|
| |
| *[[امام رضا(ع)]] فرمود: هر امامی پیمانی بر گردن اولیا و شیعیانش دارد، وفای به این پیمان وقتی تمام و کامل است که قبرهایشان زیارت شود. پس کسی که امامان را مشتاقانه زیارت کند و به آن چه مورد خواست و رغبت آنان بوده تصدیق داشته باشد، امامانش در [[روز رستاخیز]] [[شفاعت|شفیع]] او خواهند بود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۱۴، ص۳۲۲.</ref>
| |
|
| |
| *[[امام صادق(ع)]] فرمود: «هر کس قبر امام حسین(ع) را به خاطر خداوند و در راه خدا زیارت نماید، خداوند او را از آتش [[دوزخ]] آزاد ساخته و در [[روز قیامت]] ایمن می‌دارد. از خداوند نیز هیچ حاجتی از حوائج دنیا و آخرت طلب نمی‌کند مگر آنکه به او عطا می‌نماید»<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۳۲۴.</ref>
| |
|
| |
| *[[امام رضا(ع)]] فرمود: «هر کس مرا در این شهر غریب [مشهد] زیارت کند، من [[قیامت|روز قیامت]] در سه جا نزد او خواهم آمد و او را از ترس رهائی می‌بخشم: وقتی [[نامه اعمال]] را به دستش می‌دهند؛ هنگام عبور از [[صراط]]؛ و هنگامی که اعمال را در [[میزان| ترازوی اعمال]] قرار می‌دهند.» {{یاد| عن الرضا - علیه السلام - أنه قال: «من زارنی علی بُعد داری، أتیته یوم القیامة فی ثلثة مواطن، حتی أُخلّصه من أهوالها، اذا تطایرت الکتب یمیناً و شمالاً و عند الصراط و المیزان.» صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج ۲، ص۵۸۴؛ طوسی، تهذیب، ۱۳۶۵ش، ج ۶، ص۸۵: صدوق، خصال، ۱۳۶۲ش، ص۱۶۸. کامل الزیارات، الناشر مكتبة الصدوق، ص۳۰۴و۳۱۹. بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۱، ص۴۰ }}
| |
|
| |
| ===کارکردهای تربیتی===
| |
| فرهنگ زیارت، علاوه بر ثواب‌هایی که در احادیث برای زائران [[ائمه]] بیان شده، کارکردها و آثار تربیتی نیز به همراه دارد. از جمله فوائد تربیتی زیارت می‌توان به این مسائل اشاره کرد:
| |
| *افزایش معرفت زائر و آموختن معارف دینی از خلال [[زیارتنامه]] ها
| |
| *آشنایی با مقام امامان و تحکیم رابطه ولایی بین انسان با اولیای [[خدا]]
| |
| *ارائه الگویی مناسب به جامعه
| |
| *زمینه سازی فضای مذهبی حرم‌های امامان و مزارها برای ترک گناهان و کسب فضائل.<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_147289.html ابعاد و آثار تربیتی زیارت مأثور أهل بیت(علیهم السلام)]». وبگاه فصلنامه میقات حج.</ref>
| |
|
| |
| ===کارکردهای اجتماعی و سیاسی===
| |
| شیعه از ابتدای پیدایش و در اغلب دوران‌ها، اقلیتی مخالف حکومت و مورد خشم و ستم قدرتهای سیاسی مختلف بوده است، به همین دلیل مسایل سیاسی و اجتماعی با روح و اعتقادات این گروه در هم آمیخته است.
| |
|
| |
| در طول تاریخ [[شیعه]]، حرم‌های شریف امامان معصوم، مراکز علم، تبلیغ و ترویج [[دین]]، مبدأ قیام‌ها و نهضت‌ها، محل پیمان بستن و هم قسم شدن برای انقلاب‌ها و جنبش‌های اجتماعی و... بوده است. بزرگترین [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] شیعی نیز در [[نجف]]، [[قم]] و [[مشهد]] شکل گرفته است.
| |
|
| |
| به طور خلاصه با توجه به مشکلات سیاسی و اجتماعی، چند نقش عمده زیارت را می‌توان اینگونه برشمرد:
| |
|
| |
| *زنده نگه داشتن و تقویت روح جمعی و هویت شیعی و نیز استمرار مبارزات ائمه اطهار(ع) در میان امت
| |
| *امید و امیدواری در شرایط سخت و طاقت فرسای بحرانی در میان شیعیان
| |
| *زنده نگه داشتن روحیات حماسی و دلاوری و [[شجاعت]] در افراد و رواج و ادامه آن
| |
| *ترویج روحیه حق طلبی و عدالت‌خواهی و تأکید بر احقاق حق و اجرای عدالت به عنوان مهم‌ترین آرمان شیعه؛ این کارکرد را از خلال مضمون زیارتنامهها به روشنی می‌توان دریافت
| |
| *احیای روحیه انتقام از ستمکاران با تبیین ظلم‌هایی که بر [[ائمه]] [[شیعه]] و پیروان آنها در طول تاریخ رفته است
| |
| *توجه به جامعه و حکومت آرمانی، که [[امام زمان(عج)]] پس از ظهور خود آن را تشکیل خواهد داد
| |
|
| |
|
| ==زیارتنامهها== | | ==زیارتنامهها== |
