پرش به محتوا

حدیث لولاک: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۶: خط ۴۶:
== متن حدیث ==
== متن حدیث ==
متن حدیث لولاک در برخی از متون روایی شیعه و [[اهل سنت]]، با مضامین متفاوتی گاه فقط درباره شخص [[پیامبر اسلام(ص)]] و گاه درباره پیامبر و [[اهل بیت(ع)|اهل بیتش(ع)]] آمده است:
متن حدیث لولاک در برخی از متون روایی شیعه و [[اهل سنت]]، با مضامین متفاوتی گاه فقط درباره شخص [[پیامبر اسلام(ص)]] و گاه درباره پیامبر و [[اهل بیت(ع)|اهل بیتش(ع)]] آمده است:
*... وَ أَنْتَ خِیرَتِی مِنْ خَلْقِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاک وَ لَا الدُّنْیا وَ لَا الْأَرْض...<ref>بکری، الانوار فی مولد النبی، ۱۴۱۱ق، ص۵؛ مجلسی،‌ بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۸.</ref>|ترجمه= و تو بهترین خلق من هستی. به عزت و جلالم قسم اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و نه دنیا و نه زمین را...
*{{حدیث|... وَ أَنْتَ خِیرَتِی مِنْ خَلْقِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک مَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاک وَ لَا الدُّنْیا وَ لَا الْأَرْض...<ref>بکری، الانوار فی مولد النبی، ۱۴۱۱ق، ص۵؛ مجلسی،‌ بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۸.</ref>|ترجمه= و تو بهترین خلق من هستی. به عزت و جلالم قسم اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و نه دنیا و نه زمین را...}}
*... یا آدَمُ، إِنَّهُ لَأُحِبُّ الْخَلْقِ إِلَی ادْعُنِی بِحَقِّهِ فَقَدْ غَفَرْتُ لَک وَلَوْلَا مُحَمَّدٌ مَا خَلَقْتُک...<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۱۵۸۳، ح۴۲۲۸.</ref>|ترجمه=‌ای آدم همان او محبوب‌ترین خلق نزد من است مرا به حق او بخوان که به خاطر او تو را بخشیدم و اگر محمد نبود تو را خلق نمی‌کردم... {{یاد|به نقل [[علامه امینی]] برخی دیگر از علمای اهل سنت از جمله سبکی در شفاء السقام ص۱۲۰ و سمهودی در وفاء الوفاء ص۴ این حدیث را صحیح دانسته‌اند. (امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۳۵.)}}
*{{حدیث|... یا آدَمُ، إِنَّهُ لَأُحِبُّ الْخَلْقِ إِلَی ادْعُنِی بِحَقِّهِ فَقَدْ غَفَرْتُ لَک وَلَوْلَا مُحَمَّدٌ مَا خَلَقْتُک...<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۱۵۸۳، ح۴۲۲۸.</ref>|ترجمه=‌ای آدم همان او محبوب‌ترین خلق نزد من است مرا به حق او بخوان که به خاطر او تو را بخشیدم و اگر محمد نبود تو را خلق نمی‌کردم... {{یاد|به نقل [[علامه امینی]] برخی دیگر از علمای اهل سنت از جمله سبکی در شفاء السقام ص۱۲۰ و سمهودی در وفاء الوفاء ص۴ این حدیث را صحیح دانسته‌اند. (امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۳۵.)}}}}
* یا مُحَمَّدُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک لَمَا خَلَقْتُ آدَمَ وَ لَوْ لَا عَلِی مَا خَلَقْتُ الْجَنَّة<ref>ابن طاووس، الیقین، ۱۴۱۳ق، ص۴۲۶؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۴۰۰.</ref>|ترجمه=ای محمد! به عزت و جلالم سوگند اگر تو نبودی آدم را نمی‌آفریدم و اگر علی نبود بهشت را خلق نمی‌کردم.
* {{حدیث|یا مُحَمَّدُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْلَاک لَمَا خَلَقْتُ آدَمَ وَ لَوْ لَا عَلِی مَا خَلَقْتُ الْجَنَّة<ref>ابن طاووس، الیقین، ۱۴۱۳ق، ص۴۲۶؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۴۰۰.</ref>|ترجمه=ای محمد! به عزت و جلالم سوگند اگر تو نبودی آدم را نمی‌آفریدم و اگر علی نبود بهشت را خلق نمی‌کردم.}}
* یا عَلِی لَوْ لَا نَحْنُ مَا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَ لَا حَوَّاءَ وَ لَا الْجَنَّةَ وَ لَا النَّارَ وَ لَا السَّمَاءَ وَ لَا الْأَرْض<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵.</ref>|ترجمه=ای علی اگر ما نبودیم خداوند آدم و حواء و بهشت و جهنم و آسمان و زمین را نمی‌آفرید.
* {{حدیث|یا عَلِی لَوْ لَا نَحْنُ مَا خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَ لَا حَوَّاءَ وَ لَا الْجَنَّةَ وَ لَا النَّارَ وَ لَا السَّمَاءَ وَ لَا الْأَرْض<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵.</ref>|ترجمه=ای علی اگر ما نبودیم خداوند آدم و حواء و بهشت و جهنم و آسمان و زمین را نمی‌آفرید.}}
* یا أَحْمَدُ! لَوْلاک لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاک، وَ لَوْلا عَلِی لَما خَلَقْتُک، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکما<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۳و۲۸۴؛ بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۴۳؛ انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج ۲۰، ص۵۱۶.</ref>|ترجمه=‌ای احمد! اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و اگر علی نبود تو را خلق نمی‌کردم و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را خلق نمی‌کردم.
* {{حدیث|یا أَحْمَدُ! لَوْلاک لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاک، وَ لَوْلا عَلِی لَما خَلَقْتُک، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکما<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۳و۲۸۴؛ بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۴۳؛ انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج ۲۰، ص۵۱۶.</ref>|ترجمه=‌ای احمد! اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی‌کردم و اگر علی نبود تو را خلق نمی‌کردم و اگر فاطمه نبود شما دو نفر را خلق نمی‌کردم.}}
 
=== محتوای حدیث ===
=== محتوای حدیث ===
بر اساس احادیث لولاک، علت اصلی آفرینش هستی را وجود [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[اهل بیت]]ش معرفی کرده‌اند.<ref>فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳؛ گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۱۲.</ref> در توضیح این احادیث بیشتر به [[آیات قرآن]] استناد شده است. بر این اساس گفته شده طبق آیات قرآن هدف از خلقت کل عالم، انسان و انجام بهترین عمل است{{یاد|آیات مورد استناد: ۱. [[سوره ملک]] آیه دوم: «لِیبْلُوَکمْ أَیکمْ أَحْسَنُ عَمَلاً» و سوره لقمان، آیه ۲۰: «أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْض» است.}} که به بهترین شکل در وجود [[انسان کامل]] محقق خواهد شد؛ انسانی که از هرجهت بر تمامی موجودات و آسمان و زمین برتری دارد. انسان کامل نیز کسی نیست جز حضرت محمد(ص). به همین دلیل خداوند در حدیث لولاک او را علت خلقت تمامی آفرینش معرفی می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۱۵۲؛ فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳-۲۳۴.</ref> طبق این تحلیل خلقت تمام عالم مقدمه ظهور انسان به طور عام و انسان کامل (پیامبر اسلام(ص)) به طور خاص است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۳۰-۳۱؛ آهی، «سر حدیث شریف لولاک لما خلقت الافلاک»، ص۲۲۹-۲۳۰.</ref>
بر اساس احادیث لولاک، علت اصلی آفرینش هستی را وجود [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[اهل بیت]]ش معرفی کرده‌اند.<ref>فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳؛ گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۱۲.</ref> در توضیح این احادیث بیشتر به [[آیات قرآن]] استناد شده است. بر این اساس گفته شده طبق آیات قرآن هدف از خلقت کل عالم، انسان و انجام بهترین عمل است{{یاد|آیات مورد استناد: ۱. [[سوره ملک]] آیه دوم: «لِیبْلُوَکمْ أَیکمْ أَحْسَنُ عَمَلاً» و سوره لقمان، آیه ۲۰: «أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْض» است.}} که به بهترین شکل در وجود [[انسان کامل]] محقق خواهد شد؛ انسانی که از هرجهت بر تمامی موجودات و آسمان و زمین برتری دارد. انسان کامل نیز کسی نیست جز حضرت محمد(ص). به همین دلیل خداوند در حدیث لولاک او را علت خلقت تمامی آفرینش معرفی می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۰، ص۱۵۲؛ فاضل مسعودی، اسرار الفاطمیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۳۳-۲۳۴.</ref> طبق این تحلیل خلقت تمام عالم مقدمه ظهور انسان به طور عام و انسان کامل (پیامبر اسلام(ص)) به طور خاص است.<ref>گرامی، حدیث لولا فاطمه، ۱۳۸۵ش، ص۳۰-۳۱؛ آهی، «سر حدیث شریف لولاک لما خلقت الافلاک»، ص۲۲۹-۲۳۰.</ref>