۱۶٬۵۶۵
ویرایش
Ma.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
{{ارتباط با تشیع}} | {{ارتباط با تشیع}} | ||
'''خواجوی کِرمانی''' (۶۸۹ ـ ۷۵۳ق) از | '''خواجوی کِرمانی''' (۶۸۹ ـ ۷۵۳ق) از شاعرانی است که اشعاری در مدح [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] دارد. او اشعار زیادی در مدح [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] دارد و نیز درباره [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] و [[ظهور امام زمان|ظهورش]] و دیگر امامان شعر سروده است. وی خود را ستایگر [[اهلبیت(ع)]] نامیده است. | ||
خواجو را به سبب اشعاری که در مدح امام علی(ع) و بقیه امامان دارد [[امامیه|شیعه | خواجو را به سبب اشعاری که در مدح امام علی(ع) و بقیه امامان دارد [[امامیه|شیعه دوازدهامامی]] ذکر کردهاند؛ اما برخی او را [[مذهب شافعی|شافعیمذهب]] دانستهاند که به اهلبیت(ع) علاقه دارد. | ||
خواجو را عارف و سالک طریقت دانستهاند. در بیشتر اشعارش مَشرب [[تصوف]] و ذوق عرفانی دیده میشود. در اشعار وی اشارههای دینی، اعم از اشارات قرآنی و حدیثی، وجود دارد. وی در مذمت زهدفروشان و صوفیان ریاکار نیز شعر بسیار سروده است. | خواجو را عارف و سالک طریقت دانستهاند. در بیشتر اشعارش مَشرب [[تصوف]] و ذوق عرفانی دیده میشود. در اشعار وی اشارههای دینی، اعم از اشارات قرآنی و حدیثی، وجود دارد. وی در مذمت زهدفروشان و صوفیان ریاکار نیز شعر بسیار سروده است. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
کمالالدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود کرمانی متخلص به خواجو<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> از عارفان<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> و شاعران برجسته قرن هشتم دانسته شده است.<ref>حقیقت، فرهنگ شاعران زبان پارسی، ۱۳۶۸ش، ص۱۹۴؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> خواجو را از پرکارترین شاعران زبان فارسی دانستهاند.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> تخلص او در همه شعرهایش خواجو است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> او را نَخلبند شعرا خواندهاند و این لقب اشاره به مهارتِ او در سبکهای مختلف شعر دارد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش. ص۵۹۹.</ref> از القاب دیگر او «مُرشدی» است که به سبب انتساب او به طریقه مرشدیه یعنی پیروان ابواسحاق کازرونی (شیخ سلسله کازرونیه و از صوفیان اوایل قرن پنجم) است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> خواجو اشعار زیادی در منقبت بزرگان دینی،<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> [[خلفای راشدین]]، سلاطین، امیران، وزیران و مشایخ تصوف<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴ و ۵۵؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۸ و ۵۸۲.</ref> از موضوعات برجسته زندگی خواجو، معاصر بودن و همنشینی وی با [[حافظ شیرازی|حافظ]] بوده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۷.</ref> تأثیر خواجو بر حافظ را از امور بدیهی تاریخ ادبیات دانستهاند.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۴.</ref> | کمالالدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود کرمانی متخلص به خواجو<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> از عارفان<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> و شاعران برجسته قرن هشتم دانسته شده است.<ref>حقیقت، فرهنگ شاعران زبان پارسی، ۱۳۶۸ش، ص۱۹۴؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> خواجو را از پرکارترین شاعران زبان فارسی دانستهاند.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۵.</ref> تخلص او در همه شعرهایش خواجو است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> او را نَخلبند شعرا خواندهاند و این لقب اشاره به مهارتِ او در سبکهای مختلف شعر دارد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش. ص۵۹۹.</ref> از القاب دیگر او «مُرشدی» است که به سبب انتساب او به طریقه مرشدیه یعنی پیروان ابواسحاق کازرونی (شیخ سلسله کازرونیه و از صوفیان اوایل قرن پنجم) است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> خواجو اشعار زیادی در منقبت بزرگان دینی،<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۴.</ref> [[خلفای راشدین]]، سلاطین، امیران، وزیران و مشایخ تصوف<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> سروده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۴ و ۵۵؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۸ و ۵۸۲.</ref> از موضوعات برجسته زندگی خواجو، معاصر بودن و همنشینی وی با [[حافظ شیرازی|حافظ]] بوده است.<ref>صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۳؛ خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۷.</ref> تأثیر خواجو بر حافظ را از امور بدیهی تاریخ ادبیات دانستهاند.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه انوری، ۱۳۷۴ش، ص۴.</ref> | ||
خواجو در سال ۶۸۹ق در [[کرمان]] به دنیا آمد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲؛ صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> سفرهای طولانی و متعدد در زندگی او گزارش شده است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وی در کازرون شاگرد شیخ امینالدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) بود.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> خواجو مدتی به علاءالدوله سمنانی (از مشایخ بزرگ تصوف در قرن هفتم و هشتم) پیوست و از مریدان وی شد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> او اواخر عمر به [[شیراز]] رفت و در پناه شاه ابواسحاق اینجو (از فرمانروایان آلاینجو در فارس و اصفهان) گذرانید.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وفات وی در سال ۷۵۳ق (یا ۷۵۰ق) در شیراز واقع شده و آرامگاهش در همانجا در بیرون از دروازه | خواجو در سال ۶۸۹ق در [[کرمان]] به دنیا آمد.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲؛ صفا، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> سفرهای طولانی و متعدد در زندگی او گزارش شده است.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وی در کازرون شاگرد شیخ امینالدین کازرونی (از عارفان و مشایخ قرن هشتم) بود.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۲.</ref> خواجو مدتی به علاءالدوله سمنانی (از مشایخ بزرگ تصوف در قرن هفتم و هشتم) پیوست و از مریدان وی شد.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹؛ خواجوی کرمانی، دیوان کامل خواجوی کرمانی، مقدمه قانعی، ۱۳۷۴ش، ص۶.</ref> او اواخر عمر به [[شیراز]] رفت و در پناه شاه ابواسحاق اینجو (از فرمانروایان آلاینجو در فارس و اصفهان) گذرانید.<ref>شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۹.</ref> وفات وی در سال ۷۵۳ق (یا ۷۵۰ق) در شیراز واقع شده و آرامگاهش در همانجا در بیرون از دروازه اللهاکبر شیراز است.<ref>سبحانی، تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۹۵ش، ص۳۲۶.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول|{{شعر۲|به کربلا شد کرب و بلا به جان بخرید{{سخ}} گشود بال و از این تیره خاکدان بپرید.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۰۱ و ۱۳۳ و ۶۱۶.</ref>}}|رنگ پسزمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=<small>شعری از خواجوی کرمانی در رثای امام حسین(ع)</small>}} | {{جعبه نقل قول|{{شعر۲|به کربلا شد کرب و بلا به جان بخرید{{سخ}} گشود بال و از این تیره خاکدان بپرید.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۱۰۱ و ۱۳۳ و ۶۱۶.</ref>}}|رنگ پسزمینه=#d3f2f2|منبع=|عنوان=<small>شعری از خواجوی کرمانی در رثای امام حسین(ع)</small>}} | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
با توجه به اشعاری که خواجوی کرمانی در ستایش [[اهلبیت(ع)]] و نام بردن [[امامان شیعه|دوازده امام]] در دیوان خود دارد وی را شیعه دانستهاند.<ref>بلخاری، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/180247/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88-%D9%88-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86---%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A8%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C خواجو و عرفان]»، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی. </ref> برخی گفتهاند به این دلیل که خواجو به صراحت از [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] نام برده و انتظار ظهور او را متذکر شده وی قطعا شیعه | با توجه به اشعاری که خواجوی کرمانی در ستایش [[اهلبیت(ع)]] و نام بردن [[امامان شیعه|دوازده امام]] در دیوان خود دارد وی را شیعه دانستهاند.<ref>بلخاری، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/180247/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88-%D9%88-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86---%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A8%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C خواجو و عرفان]»، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی. </ref> برخی گفتهاند به این دلیل که خواجو به صراحت از [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت مهدی(عج)]] نام برده و انتظار ظهور او را متذکر شده وی قطعا شیعه اثناعشری بوده است.<ref>امیری خراسانی، «سیمای امام علی(ع) در شعر خواجوی کرمانی»، ص۲۱۰.</ref> | ||
عدهای نیز گفتهاند خواجو پیرو [[مذهب شافعی]] و سنّی تفضیلی بوده است؛<ref>مروجی، «خواجوی کرمانی»، ذیل مدخل.</ref> به این معنا که امام علی(ع) را بر [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] ترجیح مینهاد.<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> او را از این جهت سنی دانستهاند که در روزگار خواجو، مذهب شافعی در کرمان و فارس رایج بود<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> و عالمان فارس در قرن هفتم و هشتم [[اهل سنت و جماعت|اهل تسنن]] بودهاند؛<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۳.</ref> و نیز اینکه خواجو مرید شیخ امینالدین کازرونی (امام طریقه مرشدی و کازرونیه) بوده که شافعی مذهب بوده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۳.</ref> | عدهای نیز گفتهاند خواجو پیرو [[مذهب شافعی]] و سنّی تفضیلی بوده است؛<ref>مروجی، «خواجوی کرمانی»، ذیل مدخل.</ref> به این معنا که امام علی(ع) را بر [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] ترجیح مینهاد.<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> او را از این جهت سنی دانستهاند که در روزگار خواجو، مذهب شافعی در کرمان و فارس رایج بود<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> و عالمان فارس در قرن هفتم و هشتم [[اهل سنت و جماعت|اهل تسنن]] بودهاند؛<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۳.</ref> و نیز اینکه خواجو مرید شیخ امینالدین کازرونی (امام طریقه مرشدی و کازرونیه) بوده که شافعی مذهب بوده است.<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، مقدمه محقق، ۱۳۶۹ش، ص۴۳.</ref> | ||
او | او نسبت [[رافضی|رفض]] به خود را رد کرده<ref>خواجوی کرمانی، دیوان اشعار خواجو کرمانی، ۱۳۶۹ش، ص۶۱۴ و ۵۷۱.</ref> اما گفته شده او در مدح امامان شیعه، اشاراتی به باورهای شیعیان دارد و از القابی برای ائمه(ع) استفاده میکند که شیعه برای اهلبیت(ع) قائل است.<ref>دادبه، «خواجوی کرمانی»، ص۱۵.</ref> | ||
==اشعاری در مدح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)== | ==اشعاری در مدح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)== | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
==کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی== | ==کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی== | ||
کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی در | کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی در مهر ۱۳۷۰ش در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان با انگیزه شناسایی جایگاه و شخصیت خواجوی کرمانی در تاریخ ادبیات ایران برگزار گردید.<ref>کمالی سروستانی، «کنگره جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی»، ص۱۴۷ و ۱۴۸.</ref> کتاب نخلبند شعرا شامل مجموعه مقالات این کنگره است.{{مدرک}} روز ۱۷ دی یادروز خواجوی کرمانی است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش