Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۶۰۸
ویرایش
توسل: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم‌شناسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
توسل بدین معنا است که فردی، شخص یا چیزی که نزد خداوند جایگاه ویژه‌ای دارد را واسطه یا وسیله اجابت دعای خود قرار دهد.<ref>حمیری، التأمل فی حقیقة التوسل، ۱۴۲۸ق، ص۱۶.</ref> مثلا وقتی کسی اسماء و صفات الهی را ذکر می‌کند و سپس دعا می‌کند، اسماء و صفات الهی را برای استجابت دعای خود و رسیدن به مطلوبش، وسیله قرار می‌دهد.<ref>سبحانی، التوسل مفهومه وأقسامه وحکمه فی الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ۱۳۷۴ش، ص۱۸.</ref> توسل از لغت «وَسل» برگرفته شده و از لحاظ لغوی با «وسیله» هم‌ریشه است.<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «وسل».</ref> «وسیله» هر آن‌چیزی است که برای نزدیک شدن به چیز دیگری از آن استفاده می‌شود.<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «وسل».</ref> توسل و [[استغاثه]] از سوی برخی به یک معنا تلقی شده است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۴.</ref> برخی نیز آن‌ها را متفاوت دانسته‌اند، بدین بیان که استغاثه فقط | توسل بدین معنا است که فردی، شخص یا چیزی که نزد خداوند جایگاه ویژه‌ای دارد را واسطه یا وسیله اجابت دعای خود قرار دهد.<ref>حمیری، التأمل فی حقیقة التوسل، ۱۴۲۸ق، ص۱۶.</ref> مثلا وقتی کسی اسماء و صفات الهی را ذکر می‌کند و سپس دعا می‌کند، اسماء و صفات الهی را برای استجابت دعای خود و رسیدن به مطلوبش، وسیله قرار می‌دهد.<ref>سبحانی، التوسل مفهومه وأقسامه وحکمه فی الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ۱۳۷۴ش، ص۱۸.</ref> توسل از لغت «وَسل» برگرفته شده و از لحاظ لغوی با «وسیله» هم‌ریشه است.<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «وسل».</ref> «وسیله» هر آن‌چیزی است که برای نزدیک شدن به چیز دیگری از آن استفاده می‌شود.<ref>جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ذیل واژه «وسل».</ref> توسل و [[استغاثه]] از سوی برخی به یک معنا تلقی شده است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۴.</ref> برخی نیز آن‌ها را متفاوت دانسته‌اند، بدین بیان که استغاثه فقط برای موقعیت و حالت شدت و سختی است، ولی توسل هم در سختی است و هم در آسایش.<ref>عبدالرحمن عبدالمنعم، معجم المصطلحات والألفاظ الفقهیة، دار الفضیلة، ص۱۵۰.</ref> | ||
===جایگاه و اهمیت=== | ===جایگاه و اهمیت=== | ||
توسل از باورهای مشترک مسلمانان است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۲۹۳.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] مشروعیت اصل آن را مورد اتفاق همه مسلمانان دانسته است.<ref>ابن‌تیمیه، قاعدة جلیلة فی التوسل والوسیلة، ۱۴۲۲ق، ص۱۶.</ref> تقی‌الدین سُبکی (درگذشت: ۷۵۶ق)، عالم شافی اهل مصر، در کتاب [[شفاء السقام فی زیارة خیر الانام (کتاب)|شِفاء السَّقام]]، مجادله و نزاع درباره آن را مجادله در ضروریات دانسته است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۸.</ref> [[جعفر سبحانی]] نیز اصل توسل به اسباب در حیات بشری را امری فطری دانسته است.<ref>سبحانی، التوسل مفهومه وأقسامه وحکمه فی الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ۱۳۷۴ش، ص۱۸.</ref> گفته می‌شود آموزه توسل در میان فِرَق و اصناف اسلامی، به‌ویژه در میان [[امامیه]] و تا اندازه‌ای صوفیه امری رایج بوده است و از قرن | توسل از باورهای مشترک مسلمانان است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۲۹۳.</ref> [[ابن‌تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] مشروعیت اصل آن را مورد اتفاق همه مسلمانان دانسته است.<ref>ابن‌تیمیه، قاعدة جلیلة فی التوسل والوسیلة، ۱۴۲۲ق، ص۱۶.</ref> تقی‌الدین سُبکی (درگذشت: ۷۵۶ق)، عالم شافی اهل مصر، در کتاب [[شفاء السقام فی زیارة خیر الانام (کتاب)|شِفاء السَّقام]]، مجادله و نزاع درباره آن را مجادله در ضروریات دانسته است.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۸.</ref> [[جعفر سبحانی]] نیز اصل توسل به اسباب در حیات بشری را امری فطری دانسته است.<ref>سبحانی، التوسل مفهومه وأقسامه وحکمه فی الشریعة الإسلامیة الغرّاء، ۱۳۷۴ش، ص۱۸.</ref> گفته می‌شود آموزه توسل در میان فِرَق و اصناف اسلامی، به‌ویژه در میان [[امامیه]] و تا اندازه‌ای صوفیه امری رایج بوده است و از قرن هشتم هجری برخی عالمان [[سلفی]]، به‌ویژه ابن‌تیمیه، نسبت به مشروعیت برخی انواع آن تشکیک کردند و همین امر سبب گردید تا میان شیعه و برخی گروه‌های معتدل اهل سنت با سلفیه منازعاتی در باب مشروعیت توسل در شرع اسلام ایجاد شد و آثاری در ردّ دیدگاه آنان تألیف گردید.<ref>حمیری، التأمل فی حقیقة التوسل، ۱۴۲۸ق، ص۴۸؛ پاکتچی، «توسل»، ص۳۶۲.</ref> از جمله این آثار کتاب شفاء السقام نوشته تقی‌الدین سُبْکی بود که در ردّ آراء عالمان سلفی، به‌ویژه در باب توسل، نگاشته شد.<ref>سبکی، شفاء السقام، ۱۴۱۹ق، ص۵۹-۶۱.</ref> | ||
امروزه (قرن پانزدهم هجری) [[وهابیون]] نیز به پیروی از سلفیه در مشروعیت برخی انواع توسل تشکیک کرده‌اند و از همین رو بحث از توسل بار دیگر مورد توجه عالمان شیعه و اهل سنت قرار گرفت و در نقد و بررسی دیدگاه | امروزه (قرن پانزدهم هجری) [[وهابیون]] نیز به پیروی از سلفیه در مشروعیت برخی انواع توسل تشکیک کرده‌اند و از همین رو بحث از توسل بار دیگر مورد توجه عالمان شیعه و اهل سنت قرار گرفت و در نقد و بررسی دیدگاه وهابیون، تألیفاتی نگاشته شد.<ref>معموری، «نقد توسل از سوی سلفیه»، ص۳۶۷-۳۶۸.</ref> | ||
==ادله مشروعیت== | ==ادله مشروعیت== | ||