عمل صالح: تفاوت میان نسخه‌ها

عمل صالح (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۲

۳ بایت حذف‌شده ، ۲۱ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Ma.rezapour

confirmed، templateeditor

۵٬۸۴۷

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 حقیقت دین را ترکیبی از ایمان و عمل صالح دانسته‌اند. گفته شده دین در دنیا انسان را به عمل صالح فرامی‌خواند و همان عمل در آخرت به نعمت‌های بهشتی تبدیل می‌شود. فراگیری عمل صالح در جامعه را سبب تحقق جامعه‌ای آرمانی دانسته‌اند. در اکثر مواردی که قرآن، از عمل صالح سخن گفته ایمان به خدا را نیز مطرح کرده است. گفته شده ایمان و عمل صالح هر یک در دیگری اثر متقابل دارد و وجود هر یک مایه تکامل دیگری است. مفسران بر پایه قرآن گفته‌اند نه ایمان و نه عمل صالح به تنهایی سبب رستگاری انسان نمی‌شود.
-==اهمیت==
+==معرفی و جایگاه==
 بر اساس قرآن شرط رستگاری و سعادت انسان‌ها عمل صالح و ایمان دانسته شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۴۲ و ج۱۶، ص۱۴۱؛ منتظری، اسلام دین فطرت، ۱۳۸۵ش، ص۲۹۸؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۲، ص۹۶. </ref> توصیه به عمل صالح و پاداش بهشت برای آن، در آیات زیادی در قرآن آمده است.{{یاد|آیاتی مانند: آیه ۱۰ و ۳۷ سوره فاطر، آیه ۹۷ سوره نحل، آیه ۸۸ و ۱۱۰ سوره کهف، آیه ۹ سوره تغابن، آیه ۳ سوره عصر، آیه ۵۵ سوره نور، آیه ۱۲۰ سوره توبه، آیه ۶۲ سوره بقره، آیه ۱۵ سوره جاثیه، آیه ۶۷ سوره قصص،  آیه ۱۴، ۲۳ و ۵۶ سوره حج، آیه ۱۲ سوره محمد، آیه ۸۲ سوره بقره، آیه ۷۵ سوره طه.}} <ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۳۸ و ۳۴۵؛ محسنی، انوار هدایت، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۴۸.</ref> عمل صالح هشتاد و هفت بار به صورت‌های گوناگون در قرآن آمده است.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۳۸.</ref> تعبیر «الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَات» بسیار در قرآن دیده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۲۰.</ref> بنا بر گفته قرآن هر فردی که عمل صالح انجام می‌دهد، در حالی که مؤمن باشد، به [[بهشت]] می‌رود.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۷۰.</ref> در قیامت، فضل الهی شامل حال کسانی است که اهل ایمان و عمل صالح باشند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۲۱۰.</ref>
+مفسران تأکید کرده‌اند آنچه در [[دین]] اهمیت دارد و سبب سعادت و کرامت انسان می‌شود ایمان و عمل صالح است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۲۸۲؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۲۹.</ref>‏ گفته شده دوستی راستین با خداوند آن است که عمل صالح را منعکس سازد و گرنه ایمان بدون عمل صالح خودفریبی است.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۱۴.</ref> حقیقت دین را ترکیبی از ایمان و عمل صالح دانسته‌اند<ref>محسنی، انوار هدایت، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۴۸.</ref> که در دنیا انسان را به عمل صالح فرامی‌خواند و همان عمل در آخرت به نعمت‌های بهشتی تبدیل می‌شود.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۸۶.</ref> فراگیری عمل صالح در جامعه را سبب تحقق جامعه‌ای آرمانی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۳۸۹.</ref>
+عمل صالح از ارکان اساسی [[توبه]]<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۲۹.</ref> و نشانه حقیقی آن شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۱۶۰.</ref> بر اساس آیات قرآن{{یاد|آیه ۹ سوره تغابن، آیه ۷ سوره عنکبوت، آیه ۲ سوره محمد، آیه ۷۰ سوره فرقان.}} عمل صالح همراه با ایمان، سبب [[آمرزش گناه|آمرزش گناهان]] می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۸۱؛ سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۵۴؛ محسنی، افق اعلی، ۱۳۹۶ش، ج۳، ص۱۲۲.</ref> گفته شده عمل صالح کفاره بدی‌هاست<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۸۱.</ref> و سیئات و بدی‌ها را می‌پوشاند و از بین می‌برد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۷، ص۳۶۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۱۹۵.</ref> برخی گفته‌اند هدف [[تقوا]] نیز عمل صالح است.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۹۴.</ref> [[تکبر|خودپسندی]] و منت‌گذاری بر خدا در قبال عمل صالح، از آفات عمل صالح دانسته شده است.<ref>علیدوست خراسانی، «آفت‌های عمل صالح در سیره رضوی»، فرهنگ رضوی، ص۱۸۷.</ref> در روایات آمده که نگهداری و مداومت بر عمل صالح پشت [[شیطان]] را می‌شکند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۲۰.</ref> در روایت دیگری درباره اهمیت عمل صالح گفته شده است:<ref>شیخ مفید، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۴.</ref> اگر کسی کلمه «[[تهلیل|لا اله الا الله]]» را بر زبان جاری کرد، به باطن عالم و ملکوت آسمان راه پیدا نمی‌کند مگر اینکه عمل صالح داشته باشد.<ref>جوادی آملی، اسرار عبادات، ۱۳۷۲ش، ص۲۹۸.</ref>
 {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =
 هر كس به لقاى پروردگار خود اميد دارد بايد به عمل صالح (كار شايسته) بپردازد.
 <small>«آیه ۱۱۰ سوره کهف»</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= |رنگ پس‌زمینه =#d3f2f2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
-===معنا و مصادیق عمل صالح===
+== معنا و مصادیق عمل صالح ==
 عمل صالح را یک مفهوم کلی و برابر با کار نیک و خوب دانسته‌اند<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۳۹؛ خوشدل مفرد، «بررسی حوزه معنایی عمل صالح در قرآن»، ص۱۷.</ref> که هر کار مفیدی در هر زمینه‌ای نسبت به جامعه را شامل می‌شود؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۵۷۸.</ref> از بزرگ‌ترین کارها همچون رسالت انبیاء تا کوچک‌ترین عمل همچون کنار زدن یک سنگ کوچک از وسط جاده، همه در این مفهوم وسیع جای می‌گیرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۳۹۲.</ref>
@@ خط ۲۵: / خط ۲۹: @@
 <small>«آیه ۹۷ سوره نحل»</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= |رنگ پس‌زمینه =#d3f2f2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
-==جایگاه==
+==ثمره عمل صالح==
-مفسران تأکید کرده‌اند آنچه در [[دین]] اهمیت دارد و سبب سعادت و کرامت انسان می‌شود ایمان و عمل صالح است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۲۸۲؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۲۹.</ref>‏ گفته شده دوستی راستین با خداوند آن است که عمل صالح را منعکس سازد و گرنه ایمان بدون عمل صالح خودفریبی است.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۱۴.</ref> حقیقت دین را ترکیبی از ایمان و عمل صالح دانسته‌اند<ref>محسنی، انوار هدایت، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۴۸.</ref> که در دنیا انسان را به عمل صالح فرامی‌خواند و همان عمل در آخرت به نعمت‌های بهشتی تبدیل می‌شود.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۸۶.</ref> فراگیری عمل صالح در جامعه را سبب تحقق جامعه‌ای آرمانی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۳۸۹.</ref>
-عمل صالح از ارکان اساسی [[توبه]]<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۲۹.</ref> و نشانه حقیقی آن شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۵، ص۱۶۰.</ref> بر اساس آیات قرآن{{یاد|آیه ۹ سوره تغابن، آیه ۷ سوره عنکبوت، آیه ۲ سوره محمد، آیه ۷۰ سوره فرقان.}} عمل صالح همراه با ایمان، سبب [[آمرزش گناه|آمرزش گناهان]] می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۸۱؛ سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۵۴؛ محسنی، افق اعلی، ۱۳۹۶ش، ج۳، ص۱۲۲.</ref> گفته شده عمل صالح کفاره بدی‌هاست<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۸۱.</ref> و سیئات و بدی‌ها را می‌پوشاند و از بین می‌برد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۷، ص۳۶۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۱۹۵.</ref> برخی گفته‌اند هدف [[تقوا]] نیز عمل صالح است.<ref>مدرسی، تفسیر هدایت، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۹۴.</ref> [[تکبر|خودپسندی]] و منت‌گذاری بر خدا در قبال عمل صالح، از آفات عمل صالح دانسته شده است.<ref>علیدوست خراسانی، «آفت‌های عمل صالح در سیره رضوی»، فرهنگ رضوی، ص۱۸۷.</ref> در روایات آمده که نگهداری و مداومت بر عمل صالح پشت [[شیطان]] را می‌شکند.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۲۰.</ref> در روایت دیگری درباره اهمیت عمل صالح گفته شده است:<ref>شیخ مفید، الأمالی، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۴.</ref> اگر کسی کلمه «[[تهلیل|لا اله الا الله]]» را بر زبان جاری کرد، به باطن عالم و ملکوت آسمان راه پیدا نمی‌کند مگر اینکه عمل صالح داشته باشد.<ref>جوادی آملی، اسرار عبادات، ۱۳۷۲ش، ص۲۹۸.</ref>
-== ثمره عمل صالح ==
 بر اساس قرآن ثمره عمل صالح در دنیا و آخرت دیده می‌شود.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۴۴.</ref> هر کس از ایمان و عمل صالح بیشتر و بالاتری برخوردار باشد، به همان میزان به مرتبه بالاتری از رستگاری دست خواهد یافت.<ref>مصباح یزدی، رستگاران، قم، ص۱۴۴.</ref> در [[آیه خیر البریه|آیه ۷ سوره بینه]] مؤمنانی که عمل صالح انجام می‌دهند بهترین مخلوقات خدا توصیف شده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۰۸؛ ارزانی، «همراهی اثربخش ایمان و عمل صالح (با تکیه بر المیزان)»، ص۱۳۴.</ref> در [[آیه ۱۰ سوره فاطر]] گفتار پاکیزه (اعتقاد صحیح) و عمل صالح سبب قرب معنوی شناخته شده است.<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۴۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۸، ص۱۹۴.</ref> در [[آیه ۹۷ سوره نحل]] نتیجه عمل صالحِ همراه با ایمان حیات طیبه (زندگی پاک و پسندیده) است؛<ref>سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۱۴، ص۳۵۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۳۸۹؛ قرائتی، تفسیر نور، تهران، ۱۳۸۸ش، ج۴، ص۵۷۷.</ref>  این آیه نشان می‌دهد که ایمان و عمل، بدون یکدیگر موجب پاداش نمی‌شود.<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۵۵۰.</ref> در آیاتی از قرآن{{یاد|آیه ۱۰۰ سوره مؤمنون، آیه ۱۲ سوره سجده، آیه ۳۷ سوره فاطر.}} اهل دوزخ در قیامت آرزو می‌کنند به دنیا برگردند تا عمل صالح انجام دهند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۵۱؛ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۰۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۸، ص۲۷۵.</ref> درجات عالی بهشت به مؤمنانی که عمل صالح انجام داده‌اند وعده داده شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> قرآن تمام انسان‌ها به جز مؤمنانی که عمل صالح انجام می‌دهند را در [[خسران|خُسران]] (زیان) می‌بیند.<ref>ارزانی، «همراهی اثربخش ایمان و عمل صالح (با تکیه بر المیزان)»، ص۱۲۱.</ref>