۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| پانوشت = | | پانوشت = | ||
}} | }} | ||
'''جنبش انصارالله یمن یا حوثیها''' جنبشی سیاسی مذهبی از زیدیهای یمن است که بخشی از این کشور را | '''جنبش انصارالله یمن یا حوثیها''' جنبشی سیاسی مذهبی از زیدیهای یمن است که در سال ۱۹۹۰م تأسیس شد و کنترل بخشی از این کشور را در اختیار دارد. انصارالله را متأثر از [[انقلاب اسلامی ایران]] و افکار [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] میدانند. تشکیل حکومت حوثیها، امتداد حکومت امامیه زیدیه در [[یمن]] به شمار رفته است که در قرن سوم هجری تشکیل گردید و بیش از هزار و صد سال ادامه داشت. | ||
تقابل این جنبش با [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و همپیمانی دولت یمن با این کشور، موجب بروز درگیری بین انصارالله و دولت یمن گردید. این جنبش در نخستین جنگ با دولت یمن، [[حسین الحوثی|حسین حوثی]] بنیانگذار خود را از دست داد ولی در جنگهای بعد، موفقیتهایی کسب کرد. با آغاز [[بیداری اسلامی]]، حوثیها توانستند بر صنعا پایتخت یمن سیطره پیدا کنند. [[عربستان سعودی]] در پوشش ائتلاف عربی برای بازپسگیری مناطق تصرفشده، انصارالله را مورد هدف قرار داد که با مقاومت این جنبش ناکام ماند. | تقابل این جنبش با [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و همپیمانی دولت یمن با این کشور، موجب بروز درگیری بین انصارالله و دولت یمن گردید. این جنبش در نخستین جنگ با دولت یمن، [[حسین الحوثی|حسین حوثی]] بنیانگذار خود را از دست داد ولی در جنگهای بعد، موفقیتهایی کسب کرد. با آغاز [[بیداری اسلامی]]، حوثیها توانستند بر صنعا پایتخت یمن سیطره پیدا کنند. [[عربستان سعودی]] در پوشش ائتلاف عربی برای بازپسگیری مناطق تصرفشده، انصارالله را مورد هدف قرار داد که با مقاومت این جنبش ناکام ماند. | ||
انصارالله در پاسخ به حملات [[اسرائیل]] به غزه و کشتار غیرنظامیان فلسطینی، اهدافی را در [[فلسطین اشغالی]] و نیز کشتیهای متعلق به اسرائیل را در دریای سرخ هدف قرار میداد. این جنبش در لیست تروریسم شورای امنیت و برخی | انصارالله در پاسخ به حملات [[اسرائیل]] به غزه و کشتار غیرنظامیان فلسطینی، اهدافی را در [[فلسطین اشغالی]] و نیز کشتیهای متعلق به اسرائیل را در دریای سرخ و خلیج عدن هدف قرار میداد. این جنبش در لیست تروریسم شورای امنیت و برخی کشورهای عربی و آمریکا قرار دارد. | ||
==توصیف و جایگاه== | ==توصیف و جایگاه== | ||
انصارالله یمن، جنبشی دینی دارای منظومه سیاسی و اعتقادی به شمار میرود.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۱۹.</ref> مذهب اعضای این جنبش مذهب [[جارودیه]]، یکی از فرقههای [[زیدیه]] است که نزدیکترین فرقه به [[امامیه|شیعه دوازدهامامی]] به شمار میرود.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسة فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۱۹.</ref> این جنبش را در امتداد حکومت امامیه یمن دانستهاند که توسط یحیی بن حسین، ملقب به الهادی الی الحق (درگذشت: ۲۹۸ق) در یمن تأسیس گردید و بیش از ۱۱۰۰ سال ادامه یافت.<ref>القاضی، «[https://aja.ws/3g0pk0 الحوثیین من الداخل.. ما لاتعرفه عنهم]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | |||
هسته اولیه این جنبش، مجموعه فرهنگی با نام انجمن شباب المؤمن، بود که در سال ۱۹۹۰م تأسیس گردید.<ref>«[https://aja.me/wbmpl محمد یحیی عزان.. تنظیم شباب المؤمن بالیمن]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> پس از ریاست [[حسین الحوثی|حسین بدرالدین حوثی]] بر این مجموعه، با تغییر نام به گروه شباب المؤمن، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۰.</ref> فعالیت فرهنگی این گروه بین سالهای ۱۹۹۲م تا ۲۰۰۴م تشدید شد و فعالیت نظامی آن آغاز گردید.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۷.</ref> بیتوجهی دولت وقتِ یمن به مناطق حوثینشین، نفوذ [[سلفیه|گروههای سلفی]] و [[وهابیت|وهابی]] و انتشار تفکر آنها در این مناطق که تهدید جدی برای حوثیها به شمار میرفت، علت تشکیل این گروه قلمداد شده است.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/middleeast-40645075 الحوثیون من هم و کیف نشأت حرکتهم]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> میزان جمعیت حوثیهای حدود ۴۰ درصد از جمعیت | هسته اولیه این جنبش، مجموعه فرهنگی با نام انجمن شباب المؤمن، بود که در سال ۱۹۹۰م تأسیس گردید.<ref>«[https://aja.me/wbmpl محمد یحیی عزان.. تنظیم شباب المؤمن بالیمن]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> پس از ریاست [[حسین الحوثی|حسین بدرالدین حوثی]] بر این مجموعه، با تغییر نام به گروه شباب المؤمن، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۰.</ref> فعالیت فرهنگی این گروه بین سالهای ۱۹۹۲م تا ۲۰۰۴م تشدید شد و فعالیت نظامی آن آغاز گردید.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۳۷.</ref> بیتوجهی دولت وقتِ یمن به مناطق حوثینشین، نفوذ [[سلفیه|گروههای سلفی]] و [[وهابیت|وهابی]] و انتشار تفکر آنها در این مناطق که تهدید جدی برای حوثیها به شمار میرفت، علت تشکیل این گروه قلمداد شده است.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/middleeast-40645075 الحوثیون من هم و کیف نشأت حرکتهم]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> میزان جمعیت حوثیهای حدود ۴۰ درصد از جمعیت یمن اعلام شده است.<ref>محمد، «ا[https://al-qanatir.com/aq/article/download/339/200/932 لظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه]»، وبگاه القناطیر.</ref> نام حوثی که برای این جنبش و رهبران آن به کار میرود، برگرفته از نام شهری با عنوان حوث در جنوب صَعْده است.<ref>محمد، «ا[https://al-qanatir.com/aq/article/download/339/200/932 لظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه]»، وبگاه القناطیر.</ref> | ||
===ساختار سازمانی=== | ===ساختار سازمانی=== | ||
شیوه حکومت انصارالله یمن برگرفته از روش زیدیه سنتی، حکومت خاندانی و برخی از ارگانهای [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] در قالب نظام جمهوری تلقی شده است.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | شیوه حکومت انصارالله یمن برگرفته از روش زیدیه سنتی، حکومت خاندانی و برخی از ارگانهای [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] در قالب نظام جمهوری تلقی شده است.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> انصارالله یمن دارای سه سازمان اجرایی است که مستقیما زیر نظر رهبر این جنبش قرار دارد: | ||
*شورای سیاسی: یک سازمان اجرایی که مدیریت ارتباط جنبش با گروهها و احزاب سیاسی و هئیتهای دیپلماتیک و سازمانهای منطقهای را بر عهده دارد و گزارشها، مطالعات و تحلیلهای سیاسی را تهیه و ارائه میکند. | *شورای سیاسی: یک سازمان اجرایی که مدیریت ارتباط جنبش با گروهها و احزاب سیاسی و هئیتهای دیپلماتیک و سازمانهای منطقهای را بر عهده دارد و گزارشها، مطالعات و تحلیلهای سیاسی را تهیه و ارائه میکند. | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
===تحریم بینالمللی و منطقهای=== | ===تحریم بینالمللی و منطقهای=== | ||
تعدادی از اعضای انصارالله | تعدادی از اعضای انصارالله یمن از جمله [[عبدالملک الحوثی|عبدالملک حوثی]] در سال ۲۰۱۴م و پس از آن در لیست تحریم شورای امنیت سازمان قرار گرفتند. شورای سازمان در سال ۲۰۲۲م این جنبش انصارالله را مورد تحریم تسلیحاتی قرار داد.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> در همین سال شورای وزرای کشور دولتهای عرب، این جنبش را در لیست سازمانهای تروریستی خود قرار داد. کشورهای دیگری همچون آمریکا این جنبش را سازمانی تروریستی اعلام کردند.<ref>«[https://aja.me/mehrvh جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی]» وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | ||
==رهبران جنبش== | ==رهبران جنبش== | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
{{اصلی|بدرالدین الحوثی}} | {{اصلی|بدرالدین الحوثی}} | ||
بدرالدین حوثی از مراجع [[زیدیه]] بود؛ او را پدر معنوی جنبش انصارالله میدانند.<ref>احمدی، الزهر و الحجر: التمرد الشیعی فی الیمن، ۲۰۰۷م، ص۱۲۹.</ref> او در کنار برخی از علمای [[زیدیه|زیدی]] یمن به مقابله با نفوذ افکار [[وهابیت]] در یمن پرداخت.<ref>«[https://www.ansarollah.com/archives/615665 العلامة الربانی بدرالدین الحوثی.. حائط صد امام التکفیریین]»، وبگاه انصارالله.</ref> بدرالدین را حامی [[انقلاب اسلامی ایران]] و متأثر از اندیشههای [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] میدانند. او بر اثر فشارها و تهدیدهای وهابیت، از [[یمن]] به ایران رفت و مدتی در [[قم]] اقامت کرد. این حضور مقدمه آشنایی بیشتر وی با [[شیعه]] و انقلاب اسلامی بود.<ref>جنبش انصارالله، ص۷۶ ـ ۷۹.</ref> | |||
===عبدالملک حوثی=== | ===عبدالملک حوثی=== | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
[[عبدالملک الحوثی|عبدالملک حوثی]]، سومین رهبر جنبش انصارالله یمن، پس از برادرش [[حسین الحوثی|حسین]] و پدرش [[بدرالدین الحوثی|بدرالدین]]، به این منصب رسید.<ref>«[https://www.reuters.com/article/idUSKBN0KV0S8/ عبدالملک الحوثی..من متمرد من الاقالیم الی زعیم وطنی]»، وبگاه خبرگزاری رویترز.</ref> طبق گزارشها وی توسط پدرش بدرالدین برای این منصب انتخاب گردید.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2015/3/1/عبد-الملك-الحوثي عبدالملک الحوثی]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> برخی آغاز رهبری وی بر جنبش انصارالله را سال ۲۰۱۰م (سال درگذشت بدرالدین حوثی) دانسته<ref>«[https://www.elnashra.com/news/show/792308 عبدالملک الحوثی]»، وبگاه النشره.</ref> و عدهای سال ۲۰۰۴م (سال کشتهشدن حسین حوثی)<ref>«[https://www.islamist-movements.com/25751 عبدالملک الحوثی.. المرشد الاعلی فی الیمن]»، وبگاه بوابة الحرکات الاسلامیه.</ref> و برخی ۲۰۰۶م عنوان کردهاند.<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref> | [[عبدالملک الحوثی|عبدالملک حوثی]]، سومین رهبر جنبش انصارالله یمن، پس از برادرش [[حسین الحوثی|حسین]] و پدرش [[بدرالدین الحوثی|بدرالدین]]، به این منصب رسید.<ref>«[https://www.reuters.com/article/idUSKBN0KV0S8/ عبدالملک الحوثی..من متمرد من الاقالیم الی زعیم وطنی]»، وبگاه خبرگزاری رویترز.</ref> طبق گزارشها وی توسط پدرش بدرالدین برای این منصب انتخاب گردید.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2015/3/1/عبد-الملك-الحوثي عبدالملک الحوثی]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> برخی آغاز رهبری وی بر جنبش انصارالله را سال ۲۰۱۰م (سال درگذشت بدرالدین حوثی) دانسته<ref>«[https://www.elnashra.com/news/show/792308 عبدالملک الحوثی]»، وبگاه النشره.</ref> و عدهای سال ۲۰۰۴م (سال کشتهشدن حسین حوثی)<ref>«[https://www.islamist-movements.com/25751 عبدالملک الحوثی.. المرشد الاعلی فی الیمن]»، وبگاه بوابة الحرکات الاسلامیه.</ref> و برخی ۲۰۰۶م عنوان کردهاند.<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref> | ||
پیروزی بر دولت [[یمن]]،<ref>«[https://www.noonpost.com/content/3868/ عبدالملک الحوثی من زعیم المتمردین الی صانع الملوک]»، وبگاه خبری نون پست.</ref> شکست حمله ائتلاف عربی به یمن به رهبری [[عربستان سعودی|عربستان]]،<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref> حمله موشکی و پهپادی انصارالله به [[اسرائیل]] و کشتیهای متعلق به آن در دریای سرخ و خلیج عدن<ref>«[https://www.almayadeen.net/news/politics/السيد-الحوثي--نرصد-السفن-الإسرائيلية-في-البحر-الأحمر---سنظفر السید الحوثی: نرصد السفن الاسرائیلیه فی البحر الاحمر.. سنظفربها و سنستهدفها]»، وبگاه شبکه خبری المیادین؛ «[http://fna.ir/3h5r43 راز مقاومت و شکستناپذیری رهبر انصارالله یمن چیست؟]»، وبگاه خبرگزاری فارس.</ref> و درگیری با آمریکا و [[بریتانیا|انگلیس]] در این دو دریا از جمله وقایع | پیروزی بر دولت [[یمن]]،<ref>«[https://www.noonpost.com/content/3868/ عبدالملک الحوثی من زعیم المتمردین الی صانع الملوک]»، وبگاه خبری نون پست.</ref> شکست حمله ائتلاف عربی به یمن به رهبری [[عربستان سعودی|عربستان]]،<ref>«[https://wasse3sadrak.com/حقائق-لا-تعرفها-عن-عبد-الملك-الحوثي/ حقائق لا تعرفها عن عبدالملک الحوثی]»، وبگاه مجله واسع صدرک.</ref> حمله موشکی و پهپادی انصارالله به [[اسرائیل]] و کشتیهای متعلق به آن در دریای سرخ و خلیج عدن<ref>«[https://www.almayadeen.net/news/politics/السيد-الحوثي--نرصد-السفن-الإسرائيلية-في-البحر-الأحمر---سنظفر السید الحوثی: نرصد السفن الاسرائیلیه فی البحر الاحمر.. سنظفربها و سنستهدفها]»، وبگاه شبکه خبری المیادین؛ «[http://fna.ir/3h5r43 راز مقاومت و شکستناپذیری رهبر انصارالله یمن چیست؟]»، وبگاه خبرگزاری فارس.</ref> و درگیری با آمریکا و [[بریتانیا|انگلیس]] در این دو دریا از جمله وقایع زمان رهبری عبدالملک حوثی به شمار میرود.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/clev3265j5zo الضربات الامریکیه و البریطانیه تفشل فی الحد من هجمات الحوثیین]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> | ||
==تقابل حوثیها با دولت یمن== | ==تقابل حوثیها با دولت یمن== | ||
خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
منصور هادی رئیسجمهور یمن و نخست وزیرش خالد بحاح از سمت خود استعفا دادند.<ref>«[http://www.tasnimnews.com/Home/Single/629257 رئیس جمهور یمن استعفای خود را اعلام کرد]»، وبگاه خبرگزاری تسنیم.</ref> وی سپس به عدن رفت و دولت موقت تشکیل داد. ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری [[عربستان سعودی]] در ۲۶ مارس ۲۰۱۵م، در حمایت از منصور هادی، حملات هوایی و دریایی شدیدی را به [[یمن]] آغاز کردند که به دنبال آن بسیاری از زیرساختها، مراکز نظامی و غیر نظامی یمن ویران شد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940411000666 خبرگزاری فارس]</ref> هدف این حملات، خارج ساختن استانهای یمنی از سیطره انصارالله و بازپسگیری سلاحهای دولتی از این جنبش اعلام شد.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسه فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۳۱.</ref> | منصور هادی رئیسجمهور یمن و نخست وزیرش خالد بحاح از سمت خود استعفا دادند.<ref>«[http://www.tasnimnews.com/Home/Single/629257 رئیس جمهور یمن استعفای خود را اعلام کرد]»، وبگاه خبرگزاری تسنیم.</ref> وی سپس به عدن رفت و دولت موقت تشکیل داد. ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری [[عربستان سعودی]] در ۲۶ مارس ۲۰۱۵م، در حمایت از منصور هادی، حملات هوایی و دریایی شدیدی را به [[یمن]] آغاز کردند که به دنبال آن بسیاری از زیرساختها، مراکز نظامی و غیر نظامی یمن ویران شد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940411000666 خبرگزاری فارس]</ref> هدف این حملات، خارج ساختن استانهای یمنی از سیطره انصارالله و بازپسگیری سلاحهای دولتی از این جنبش اعلام شد.<ref>سید کامل، «الوجود الحوثی فی الیمن: دراسه فی الجغرافیا السیاسیه»، ص۳۱.</ref> | ||
انصارالله پس از حملات هوایی ائتلاف، ابتدا مناطق مختلف یمن را برای مقابله با القاعده و نیروهای | انصارالله پس از حملات هوایی ائتلاف، ابتدا مناطق مختلف یمن را برای مقابله با القاعده و نیروهای همپیمان با ائتلاف به کنترل خود در آوردند. پس از گذشت حدود دو ماه از تجاوز ائتلاف سعودی، عملیاتهای متعددی را علیه عربستان انجام داد. با گسترش حملات ائتلاف، انصارالله یمن با هدف توقف حملات، از موشک بالستیک علیه عربستان استفاده کرد.<ref>«[http://kayhan.ir/fa/news/62924/انصارالله-برای-اولین-بار-با-موشک-بالستیک-قاهر-به-عربستان-حمله-کرد انصارالله برای اولین بار با موشک بالستیک قاهر به عربستان حمله کرد.]»، وبگاه روزنامه کیهان.</ref> حوثیها به دفعات مناطق نظامی و تأسیسات نفتی عربستان را با موشک بالستیک و پهپاد هدف قرار دادند.<ref>«[https://aja.me/oq5zv5 ابرز هجمات الحوثیین علی السعودیه]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> | ||
===حمله به اسرائیل=== | ===حمله به اسرائیل و کشتیهای آن در واکنش به بمباران غزه=== | ||
جنبش انصارالله یمن در حمایت از مردم [[نوار غزه|غزه]] | جنبش انصارالله یمن در حمایت از مردم [[نوار غزه|غزه]] در برابر حملات اسرائیل، چندین بار مناطق مختلفی از [[فلسطین اشغالی]] را با موشک و پهپاد هدف قرار داد.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/middleeast-40645075 الحوثییون من هم و کیف نشأت حرکتهم]»، وبگاه شکبه خبری BBC.</ref> حوثیها همچنین کشتیهای اسرائیلی و کشتیهایی که مقصد آنها بنادر اسرائیلی بود را در دریای سرخ و خلیج عدن مورد هدف قرار دادند.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/clev3265j5zo الضربات الامریکیه و البریطانیه تفشل فی الحد من هجمات الحوثیین]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[بریتانیا|انگلیس]] حملات هوایی متعددی علیه انصارالله یمن انجام دادند که به گفته برخی رسانههای غربی، نتوانست حوثیها را از این حملات منصرف سازد.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/clev3265j5zo الضربات الامریکیه و البریطانیه تفشل فی الحد من هجمات الحوثیین]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref> این اقدام انصارالله در واکنش به حمله اسرائیل به غیر نظامیان و مناطق مسکونی و اماکن پزشکی غزه و محاصره این شهر صورت گرفت.<ref>«[https://fa.alalam.ir/news/6726133 دهمین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ]»، وبگاه شبکه خبری العالم.</ref> حملات اسرائیل علیه غزه، در پی انجام [[طوفان الاقصی|عملیات طوفان الاقصی]] (اکتبر ۲۰۲۳م) توسط [[حماس]]، انجام شد.<ref>«[https://fa.alalam.ir/news/6726133 دهمین روز از عملیات طوفان الاقصیٰ]»، وبگاه شبکه خبری العالم.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش