صلح امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
←قرارداد صلح و مفاد آن
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
در کتاب [[الفتوح]] نوشته [[ابن‌اعثم کوفی |ابن اعثم کوفی]] گزارش دیگری از محتوای قرارداد صلح آمده که با شرایط پیش گفته تفاوت‌های مهمی دارد و برخی از پژوهشگران شیعه آن را صحیح‌ترین گزارش در این باره دانسته‌اند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۰؛ جعفریان، تاریخ خلفا، ص۳۹۲-۳۹۴</ref> | در کتاب [[الفتوح]] نوشته [[ابن‌اعثم کوفی |ابن اعثم کوفی]] گزارش دیگری از محتوای قرارداد صلح آمده که با شرایط پیش گفته تفاوت‌های مهمی دارد و برخی از پژوهشگران شیعه آن را صحیح‌ترین گزارش در این باره دانسته‌اند.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۰؛ جعفریان، تاریخ خلفا، ص۳۹۲-۳۹۴</ref> | ||
بر اساس گزارش ابن اعثم، امام حسن در ابتدا عبدالله بن نوفل بن حارث را برای مذاکره صلح نزد معاویه فرستاد و به معاویه پیام داد که به شرطی با او صلح می‌کند که شیعیان علی در امنیت باشند و آزاری نبینند. عبدالله هنگامی که نزد معاویه رفت علاوه بر شرط امام شروط دیگری را مطرح کرد از جمله پنج میلیون درهم خزانه از آن امام حسن باشد و خراج سالانه داربگرد برای امام حسن باشد و خلافت بعد از معاویه به امام حسن برسد. معاویه نیز با همه شروط موافقت کرد و کاغذ سفیدی را امضا کرد و به عبدالله بن نوفل داد تا امام هر شرطی را خواست در آن بنویسد. اما امام حسن با شرایطی که عبدالله مطرح کرده بود مخالفت کرد و شروط دیگری را در کاغذ صلح نامه نگاشت که هیچ یک مالی نبودند. این شروط چنین بود: | بر اساس گزارش ابن اعثم، امام حسن در ابتدا عبدالله بن نوفل بن حارث را برای مذاکره صلح نزد معاویه فرستاد و به معاویه پیام داد که به شرطی با او صلح می‌کند که شیعیان علی در امنیت باشند و آزاری نبینند. عبدالله هنگامی که نزد معاویه رفت علاوه بر شرط امام شروط دیگری را مطرح کرد از جمله پنج میلیون درهم خزانه از آن امام حسن باشد و خراج سالانه داربگرد برای امام حسن باشد و خلافت بعد از معاویه به امام حسن برسد. معاویه نیز با همه شروط موافقت کرد و کاغذ سفیدی را امضا کرد و به عبدالله بن نوفل داد تا امام هر شرطی را خواست در آن بنویسد. اما امام حسن با شرایطی که عبدالله مطرح کرده بود مخالفت کرد و شروط دیگری را در کاغذ صلح نامه نگاشت که هیچ یک مالی نبودند. این شروط چنین بود:فتوثّقَ 7 لنفسِه من معاويةَ لتأكيدِ الحجّةِ عليه ، والإعذارِ فيما بينَه وبينَه عندَ اللهِ عزّ وجلّ وعند كافَّةِ المسلمينَ ، واشترطَ عليه تركَ سبِّ أميرِ المؤمنينَ 7 والعدولَ عنِ القُنوتِ عليه في الصّلواتِ ، وأنْ يُؤمنَ شيعتَه رضيَ اللهُ عنهم ولايتعرّضَ لأحدٍ منهم بسوءٍ ، ويُوصِلَ إِلى كلِّ ذي حقٍّ منهم حقَّه. فأجابَه معاويةُ إِلى ذلكَ كلِّه ، وعاهدَه عليه وحَلفَ له بالوفاءِ به. | ||
#معاویه باید | #معاویه باید سبِّ امیرالمؤمنین و نفرین گردن او را در قنوت نمازها کنار بگذارد. | ||
#معاویه کسی را ولیعهد و جانشین خود نکند و انتخاب خلیفه را به شورای مسلمین واگذارد. از همین شرط امام (ع) برخی از محققان استفاده کرده‌اند که این معاهده میان امام ومعاویه یک صلح پایدار نبوده بلکه یک آتش بس موقت تا زمان حیات معاویه بوده است. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/5319670/%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%85%D9%87-%D9 «صلح»در صلح‌نامه امام حسن به معنی ترک مخاصمه و آتش بس است نه آشتی]، خبرگزاری مهر.</ref> <ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱.</ref> | #معاویه امنیت شیعیان امیرالمؤمنین را تضمین کند و قصد سوئی به هیچکدامشان نداشته باشد. | ||
#معاویه حقوق شیعیان امیرالمؤمنین را تضمین کند. | |||
کسی را ولیعهد و جانشین خود نکند و انتخاب خلیفه را به شورای مسلمین واگذارد. از همین شرط امام (ع) برخی از محققان استفاده کرده‌اند که این معاهده میان امام ومعاویه یک صلح پایدار نبوده بلکه یک آتش بس موقت تا زمان حیات معاویه بوده است. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/5319670/%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B9%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%85%D9%87-%D9 «صلح»در صلح‌نامه امام حسن به معنی ترک مخاصمه و آتش بس است نه آشتی]، خبرگزاری مهر.</ref> <ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱.</ref> | |||
#همه مردم هر جا هستند در امنیت باشند | #همه مردم هر جا هستند در امنیت باشند | ||
#شیعیان و اصحاب علی(ع) بر جان و مال خود و خانواده خود ایمن باشند. | #شیعیان و اصحاب علی(ع) بر جان و مال خود و خانواده خود ایمن باشند. | ||
#معاویه علیه حسن و برادرش حسین و سایر [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] هیچ دسیسه‌ای به کار نبرد و به آنان آزاری نرساند. | #معاویه علیه حسن و برادرش حسین و سایر [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] هیچ دسیسه‌ای به کار نبرد و به آنان آزاری نرساند. | ||
#معاویه باید به کتاب خداو سنت رسول الله و سیره خلفای راشدین(صالحین) عمل کند. | |||
#معاویه حق ندارد کسی رابه عنوان جانشین پس از خودش معرفی کند و انتخاب خلیفه باید توسط شورایی از مسلمانان باشد. <ref>اربلی، کشف الغمه، الناشر : الرضي، ج۱، ص۵۳۳.</ref> | |||
بدین ترتیب در این صلح‌نامه امام معاویه را از انتخاب جانشین و ایجاد خلافت موروثی بر حذر داشته بود و امنیت شیعیان علی(ع) و مردم عراق را تضمین می‌کرد.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۲۹۰-۲۹۱</ref> | بدین ترتیب در این صلح‌نامه امام معاویه را از انتخاب جانشین و ایجاد خلافت موروثی بر حذر داشته بود و امنیت شیعیان علی(ع) و مردم عراق را تضمین می‌کرد.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۴، ص۲۹۰-۲۹۱</ref> | ||