شب ضربت‌خوردن امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

'''شب ضربت‌خوردن امام علی(ع)''' به شامگاه [[۱۸ رمضان]] و شب [[۱۹ رمضان]] گفته می‌شود. در سحرگاه ۱۹ رمضان [[سال ۴۰ هجری قمری|سال ۴۰ق]] امام علی(ع)، امام اول [[شیعه|شیعیان]] با ضربه شمشیر زخمی شد. این واقعه در [[مسجد کوفه]] توسط [[ابن ملجم مرادی]] اتفاق افتاد و به [[شهادت امام علی(ع)]] در روز [[۲۱ رمضان]] انجامید.

{{امام علی}}

{{همچنین ببینید|شهادت امام علی(ع)}}

[[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در شب [[۱۹ رمضان]] میهمان دخترش [[ام‌کلثوم دختر امام علی(ع)|ام کلثوم]] بود.<ref>حسینی مطلق، شهید تنها، ۱۳۸۶ق، ص۱۱۴</ref> ابن‌سعد از [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]]  نقل کرده است که امام علی(ع)، در این شب [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را در خواب دید و از ظلم‌هایی که به او شده بود، گلایه کرد. پیامبر(ص) به او سفارش کرد که مردم را نفرین کن و علی(ع) نیز چنین دعا کرد: خدایا به‌جاى ايشان بهترين اشخاص را به من بده و به‌جاى من بدترين كس را بر آنها بگمار»<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص ۲۶</ref> این روایت در [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] نقل شده است.<ref>فيض الاسلام اصفهانى، على‌نقى، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۶۵، قصار ۶۹</ref>

به گزارش ابن‌سعد در الطبقات الکبری [[ابن ملجم مرادی|ابن‌ملجم مرادی]] با بَرَک بن عبیدالله تمیمی و عمرو بن بکر تمیمی قرار گذاشتند که امام علی(ع)، [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] و [[عمرو بن عاص سهمی|عمرو بن عاص]] را به قتل برسانند. ابن‌ملجم به [[کوفه]] آمد و با زنی به نام [[قطام بنت شجنة بن عدی|قطام دختر شجنه بن عدی]] آشنا شد و از او خواستگاری کرد. قطام بخشی از [[مهریه]] خود را قتل امام علی(ع) قرار داد و ابن‌ملجم نیز گفت که به همین منظور به کوفه آمده است. او شب ۱۹ را در منزل [[اشعث بن قیس کندی]] گذراند. شمشیر خود را زهرآلود کرد و در سحرگاه ۱۹ رمضان، در [[مسجد کوفه]] امام علی را مضروب کرد. در این کار شَبیب بن بَجَره اَشْجَعی نیز ابن‌ملجم را همراهی می‌کرد.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص ۲۵-۲۸</ref> بنا به روایتی که در کتاب [[کشف الغمة فی معرفة الائمة (کتاب)|کَشف الغُمَّه]] نقل شده است ضربه ابن‌ملجم به همان جایی از سر امام خورد که در [[غزوه خندق|جنگ خندق]] ضربه شمشیر [[عمرو بن عبدود]] اصابت کرده بود.<ref>اربلی، كشف الغمة، ج۱، ص۴۱۶.</ref>پس از ضربت خوردن حضرت على (ع) جمعى از مسلمانان در صدد دستگيرى ضاربين برآمدند، شبيب بن بجره (یکی از خوارج که با ابن ملجم همراهی کرده بود ولی وقتی شمشيرش را به طرف امام وارد آورد خطا رفت و به طاق مسجد خو مردى او را دستگير كرد و به زمين افكند و روى سينه اش نشست و شمشيرش را گرفت تا باآن ، او را بكشد، ديد مردم سراسيمه به سوى او مى آيند، آن مرد از ترس اينكه مبادا (در آن ازدحام ) او را

به اشتباه بگيرند و هرچه فرياد بزند (قاتل من نيستم ) صدايش را نشنوند، از سينه شبيب برخاست و او را رها كرد

شبيب خواست بگويد نه ( ولی آن قدر در حال تشويش و اضطراب بود) كه گفت بله. پسر عمویش هم به او حمله كرد و او را كشت. <ref>مفید، ارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۰</ref> }}

روایات دباره زمان ضربت‌خوردن امام علی(ع) متفاوت است بنا بر روایاتی هنگامی که وارد مسجد شد مورد حمله واقع شد،<ref>ابن‌ابی الدنیا، مقتل امام امیرالمومنین، ۱۴۱۱ق، ص۲۹، ۳۵.</ref> نقل‌های دیگری حاکی از آن است که امام در حال بیدارکردن مردم برای نماز بود.<ref>ابن‌ابی‌الدنیا، مقتل امام امیرالمومنین، ۱۴۱۱ق، ص ۲۸، ۳۳</ref> از [[میثم تمار]] نقل شده که امام علی در حال [[نماز]] بود و به نقلی در رکعت نخست ۱۱ آیه از [[سوره انبیاء]] راخوانده بود. <ref>ابن ابی الدنیا، مقتل الامام امیرالمؤمنین، نشر تاسوعا، ص۴۶</ref> که ابن‌ملجم بر سر او ضربه زد و بر اساس برخی گزارش‌ها [[جعدة بن هبیره]]{{یاد|جعدة بن هبیره مخزومی، خواهرزاده امام علی (پسر‌ ام‌هانی) و از افراد مورد اعتماد و از کارگزاران حضرت بود. او را فقیهى دانشمند، سلحشورى دلیر، و ناطقى زبردست برشمرده‌اند. امام علی(ع) پس از [[جنگ جمل| نبرد بصره]] او را به کارگزاری به خراسان فرستاد. (محمدی ری‌شهری، موسوعة الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۲۷۲.)}} به جای امام نماز را ادامه داد و برخی گزارش‌ها حاکی از ادامه نماز توسط خود امام به صورت مختصر است.<ref>ابن‌ابی‌الدنیا، مقتل امام امیرالمومنین، ۱۴۱۱ق، ص۳۰.</ref>{{یاد| بر اساس پاره‌ای از گزارش‌ها ادامه نماز توسط [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] بوده است و [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] نیز به صورت نشسته نمازش را با اشاره تمام کرد.[و تأخر عن الصف وتقدم الحسن  فصلى بالناس وأميرالمؤمنين يصلي إيماءاً من جلوس] مجلسی، بحارالانوار،۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۲۸۳}}[[شیخ طوسی]] از عالمان شیعه، [[متقی هندی]]، ابن‌عساکر به نقل از کتاب فضائل ابن‌حنبل و ابن‌عبدالبر در استیعاب از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز چنین روایاتی را نقل کرده‌اند.<ref>.جعفریان، تاریخ خلفا، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۹.</ref>

{{نوشتار اصلی| فزت و رب الکعبه}}

{{حدیث|فُزْتُ و ربِّ الکَعبَةِ|ترجمه= قسم به خدای کعبه، رستگار شدم|اندازه=17px}}

{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =[[ابوبکر بن عیاش]]: همانا [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] ضربتی زد که در [[اسلام]]  موثرتر و ارزشمندتر از آن نبود و آن ضربتی  بود که به [[عمرو بن عبدود]] در [[غزوه خندق|جنگ خندق]] زد؛ و ضربتی به او زده شد که شوم‌تر از آن در اسلام نبود و آن ضربتی بود که [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم]] به او زد. ([[شیخ مفید|مفید]]، [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۵) |تاریخ بایگانی | منبع =|تراز = چپ| عرض = 250px |رنگ پس‌زمینه =#FFF7E6| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}

شب ۱۹ رمضان یکی از شب‌هایی است که شیعیان احتمال می‌دهند [[شب قدر]] باشد. شیعیان در این شب، اعمال شب قدر را انجام می‌دهند و برای امام علی(ع) [[سوگواری|عزاداری]] می‌کنند. یکی از اعمال خاص شب ۱۹ رمضان، صد بار تکرار کردن این جمله است: {{حدیث|اللهم الْعَنْ قَتَلَةَ اَمیرِالمؤمنین|ترجمه= خدایا قاتلان امیرالمؤمنین را لعنت کن|17px}}.<ref>عباس قمی، مفاتیح الجنان، بخش اعمال شب قدر، اعمال مخصوص شب ۱۹.</ref>

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

==منابع==

*ابن‌ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد، مقتل الامام امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب، قم، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، ۱۴۱۱ق.

*ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.

*جعفریان، رسول، تاریخ خلفا، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.

*حسینی مطلق، سید محمدرضا، شهید تنها، قم، انتشارات کوثر کویر، ۱۳۸۶ق.

*سید رضی، محمد بن حسین، خصائص الائمه، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۶ق.

*قمی، عباس، مفاتیح الجنان.