پرش به محتوا

قصیده کوثریه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:


==مضمون قصیده==
==مضمون قصیده==
قصیده کوثریه از ۵۴ بیت تشکیل شده است<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص29.</ref>{{یاد| بیت ۴۷ قصیده به دو صورت نقل شده و به همین جهت در برخی منابع، قصیده با ۵۵ بیت ذکر شده است.؟؟منبع}} شاعر، تَغَزُّل{{یاد|قسمت اول قصیده که در آن مضامین غزلی و عشقی است و سپس شاعر بعد از چند بیت به مدح یا موضوع دیگری گریز می‌زند<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه تغزل.</ref>}} این قصیده را با وصف دندان محبوب شعر را آغاز کرده و شهد دهان و خال و گونه و موی سر و پلک و چشمان و چهره محبوب را می‌ستاید و او را قسم می‌دهد که به هجران و دوری خاتمه دهد و گفتگوی شاعر با دلدار تا ۲۴ بیت ادامه می‌یابد<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۲۹.</ref> آن‌گاه از بیت ۲۵، با این بیان که من گناه بسیاری کردم اما به الطاف مولایم امید دارم، به موضوع اصلی شعر منتقل می‌شود و با بیانی حماسی و شورانگیز امید خود به عنایات حضرت علی(ع) را به تصویر می‌کشد و سپس آرزو می‌کند که ای کاش فرمان سکوت بدست مولا نبود و قهرمان خیبر رخصت داشت با غرشی، روبهان و کرکسان و شب‌پرگان را براند.<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص30.</ref>  
قصیده کوثریه از ۵۴ بیت تشکیل شده است<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص29.</ref>{{یاد| بیت ۴۷ قصیده به دو صورت نقل شده و به همین جهت در برخی منابع، قصیده با ۵۵ بیت ذکر شده است.<ref>مطلع الانوار، ۱۴۳۳، ج۹، ص۱۱۶-۱۲۴</ref>}} شاعر، تَغَزُّل{{یاد|قسمت اول قصیده که در آن مضامین غزلی و عشقی است و سپس شاعر بعد از چند بیت به مدح یا موضوع دیگری گریز می‌زند<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه تغزل.</ref>}} این قصیده را با وصف دندان محبوب شعر را آغاز کرده و شهد دهان و خال و گونه و موی سر و پلک و چشمان و چهره محبوب را می‌ستاید و او را قسم می‌دهد که به هجران و دوری خاتمه دهد و گفتگوی شاعر با دلدار تا ۲۴ بیت ادامه می‌یابد<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص۲۹.</ref> آن‌گاه از بیت ۲۵، با این بیان که من گناه بسیاری کردم اما به الطاف مولایم امید دارم، به موضوع اصلی شعر منتقل می‌شود و با بیانی حماسی و شورانگیز امید خود به عنایات حضرت علی(ع) را به تصویر می‌کشد و سپس آرزو می‌کند که ای کاش فرمان سکوت بدست مولا نبود و قهرمان خیبر رخصت داشت با غرشی، روبهان و کرکسان و شب‌پرگان را براند.<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص30.</ref>  


در مورد مخاطبِ ۲۴ بیت ابتدای قصیده دو نظر وجود دارد. دیدگاه اول آن است که شاعر، همه خوبی را در پیکره علی(ع) خلاصه می‌بیند و از ابتدا با او به گفتگو می‌پردازد و دلیل این ادعا را اجماع بالاتفاق شعرشناسان ذکر می‌کنند.<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص30.</ref> اما [[سید محمدحسین حسینی طهرانی|حسینی طهرانی]]، از عالمان شیعه، ضمن رد این ادعا، ادله‌ای اقامه می‌کند بر این که ۲۴ بیت ابتدایی قصیده در شأن رسول خدا(ص) است. او با اشاره به بیت اول، فاصله‌دار بودن دندان‌های رسول خدا و با اشاره به بیت دوم، نزول آیه اول سوره کوثر در شأن رسول خدا(ص) و با اشاره به بیت ۱۲، که سخن از ایمان آوردن به نبوت ممدوح می‌کند را به عنوان دلیل مدعایش ذکر می‌کند. همچنین سرخ شدن صورت از روی حیا را از حالات رسول خدا(ص) شمرده که در بیت ۱۶ از آن سخن به میان آمده. او پس از این ادله بیان می‌دارد سایر ابیات نیز، تناسب بیشتری با رسول خدا(ص) دارند.<ref>مطلع الانوار، ۱۴۳۳، ج۹، ص۱۲۵.</ref>
در مورد مخاطبِ ۲۴ بیت ابتدای قصیده دو نظر وجود دارد. دیدگاه اول آن است که شاعر، همه خوبی را در پیکره علی(ع) خلاصه می‌بیند و از ابتدا با او به گفتگو می‌پردازد و دلیل این ادعا را اجماع بالاتفاق شعرشناسان ذکر می‌کنند.<ref>موسسه طور، «مقدمه»، در چکامه کوثریه، ص30.</ref> اما [[سید محمدحسین حسینی طهرانی|حسینی طهرانی]]، از عالمان شیعه، ضمن رد این ادعا، ادله‌ای اقامه می‌کند بر این که ۲۴ بیت ابتدایی قصیده در شأن رسول خدا(ص) است. او با اشاره به بیت اول، فاصله‌دار بودن دندان‌های رسول خدا و با اشاره به بیت دوم، نزول آیه اول سوره کوثر در شأن رسول خدا(ص) و با اشاره به بیت ۱۲، که سخن از ایمان آوردن به نبوت ممدوح می‌کند را به عنوان دلیل مدعایش ذکر می‌کند. همچنین سرخ شدن صورت از روی حیا را از حالات رسول خدا(ص) شمرده که در بیت ۱۶ از آن سخن به میان آمده. او پس از این ادله بیان می‌دارد سایر ابیات نیز، تناسب بیشتری با رسول خدا(ص) دارند.<ref>مطلع الانوار، ۱۴۳۳، ج۹، ص۱۲۵.</ref>
confirmed، templateeditor
۴۰۹

ویرایش