قصیده کوثریه: تفاوت میان نسخهها
←متن قصیده
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
۱ أمُفَلَّجُ ثَغْرِکَ أم جَوْهر؟ *** و رحیقُ رُضابِکَ أم سُکَّر؟ | ۱ أمُفَلَّجُ ثَغْرِکَ أم جَوْهر؟ *** و رحیقُ رُضابِکَ أم سُکَّر؟ | ||
| | | | ||
این | این دندانهای پیشین توست که جدا جدا شده، و به طور منظم قسمت شده است، یا آنکه گوهری است نهاده شده؟! و این آب دهان مکیده شده تو، شراب پاک و خالص است، و یا آنکه شکر شیرین است؟! | ||
| | | | ||
۲ قد قال لِثغْرِکَ صانِعُه: *** إنّا اعطیناکَ الکوثر | ۲ قد قال لِثغْرِکَ صانِعُه: *** إنّا اعطیناکَ الکوثر | ||
| | | | ||
در وصف | در وصف دندانهای پیشین تو، آفریدگارش آنرا چشمه کوثر خوانده، و آیه انا اعطیناک الکوثر را نازل فرمود. | ||
| | | | ||
۳ و الخالُ بِخدِّکَ أم مِسکٌ *** نقّطْتَ بهِ الوردَ الاحمَر | ۳ و الخالُ بِخدِّکَ أم مِسکٌ *** نقّطْتَ بهِ الوردَ الاحمَر | ||
| | | | ||
و اینکه بر روی گونه تو، و در روی چهره توست خالی است که گذاشته شده،و یا آنکه مشکی است که با آن، گل سرخ را نقطه گذاری | و اینکه بر روی گونه تو، و در روی چهره توست خالی است که گذاشته شده،و یا آنکه مشکی است که با آن، گل سرخ را نقطه گذاری کردهای؟! | ||
| | | | ||
۴ أم ذاک الخالُ بِذاک الخَدّ *** دِفَتیتُ النّد على مِجْمَر | ۴ أم ذاک الخالُ بِذاک الخَدّ *** دِفَتیتُ النّد على مِجْمَر | ||
| | | | ||
یا آنکه آن خال بر روی آن گونه، تو گوئی عودی است که در مجمره آتش | یا آنکه آن خال بر روی آن گونه، تو گوئی عودی است که در مجمره آتش نهادهای؟! | ||
| | | | ||
۵ عَجباً من جمرتِهِ تَذکو *** و بها لایحترقُ العنبر! | ۵ عَجباً من جمرتِهِ تَذکو *** و بها لایحترقُ العنبر! | ||
| | | | ||
در شگفتم که چگونه از آن مجمره آتش، پیوسته لهب و شعله از جمره و | در شگفتم که چگونه از آن مجمره آتش، پیوسته لهب و شعله از جمره و سرخیهای آتشش ساطع است، ولی معذلک آن قطعه عطر عنبری که در آن نهاده شده است محترق نمیشود و گداخته نمیگردد؟ | ||
| | | | ||
۶ یا مَن تبدو لِىَ وفْرَتُهُ *** فى صبح مُحیّاهُ الازهر | ۶ یا مَن تبدو لِىَ وفْرَتُهُ *** فى صبح مُحیّاهُ الازهر | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
۷ فاُجَنُّ به باللّیل اذا *** یغشى «والصّبح إذا أسفر» | ۷ فاُجَنُّ به باللّیل اذا *** یغشى «والصّبح إذا أسفر» | ||
| | | | ||
پس به سبب آن گیسوان است که در شب تار که جهان را | پس به سبب آن گیسوان است که در شب تار که جهان را میپوشاند من مختفی میشوم، و با آن چهره رخشان است که در سپیده صبح چون نقاب و پرده از رخ برمیدارد نمایان میشوم. | ||
| | | | ||
۸ ارحَمْ أرِقاً لو لم یَمْرَضْ *** بِنُعاسِ جُفوِنک لَم یَسْهَر | ۸ ارحَمْ أرِقاً لو لم یَمْرَضْ *** بِنُعاسِ جُفوِنک لَم یَسْهَر | ||
| | | | ||
ترحم آور بر مریضی که از چشمان خمار آلوده تو، شب را تا به صبح بیدار مانده است، و اگر هر آینه آن چشمان فتان و جادوی تو نبود مریض | ترحم آور بر مریضی که از چشمان خمار آلوده تو، شب را تا به صبح بیدار مانده است، و اگر هر آینه آن چشمان فتان و جادوی تو نبود مریض نمیشد. | ||
| | | | ||
۹ تَبْیَضُّ لِهَجْرک عَیْناه *** حَزَناً و مَدامِعُه تَحمَر | ۹ تَبْیَضُّ لِهَجْرک عَیْناه *** حَزَناً و مَدامِعُه تَحمَر | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
۱۰یا للعشّاق لِمَفْتونٍ *** بِهَوَى رَشَا أحوى أحْوَر | ۱۰یا للعشّاق لِمَفْتونٍ *** بِهَوَى رَشَا أحوى أحْوَر | ||
| | | | ||
ای جماعت عاشقان بیائید و به فریاد این من مجنون و دیوانه برسید، که در عشق بچه آهوی قرمز رنگی که قرمزی آن به سیاهی | ای جماعت عاشقان بیائید و به فریاد این من مجنون و دیوانه برسید، که در عشق بچه آهوی قرمز رنگی که قرمزی آن به سیاهی میزند، گرفتار آمده است! | ||
| | | | ||
۱۱ ان یبدُ لِذى طربٍ غَنىَّ *** أو لاحَ لِذى نُسُکٍ کبَّر | ۱۱ ان یبدُ لِذى طربٍ غَنىَّ *** أو لاحَ لِذى نُسُکٍ کبَّر | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
۱۴ یا من قد آثرَ هجرانى *** و علىّ بلُقیاهُ استأثَر | ۱۴ یا من قد آثرَ هجرانى *** و علىّ بلُقیاهُ استأثَر | ||
| | | | ||
ای کسی که هجران و دوری مرا از خودت در نظر گرفته و اختیار | ای کسی که هجران و دوری مرا از خودت در نظر گرفته و اختیار کردهای،و در ملاقات و زیارت خود غیر مرا بر من برگزیده و انتخاب نمودهای. | ||
| | | | ||
۱۵ أقسَمْتُ علیک بما اولتـ *** ـک النَّضْرة مِن حسن المَنظر | ۱۵ أقسَمْتُ علیک بما اولتـ *** ـک النَّضْرة مِن حسن المَنظر | ||
| | | | ||
سوگند یاد | سوگند یاد میکنم بر تو به آن زیبائی رخسار و حسن منظری که به تو هیئت زیبا و چشم انداز نیکو داده است | ||
| | | | ||
۱۶ و بوجهک اذ یحمرّ حیاً *** و بوجه مُحبّک اذ یصفر | ۱۶ و بوجهک اذ یحمرّ حیاً *** و بوجه مُحبّک اذ یصفر | ||
| | | | ||
و سوگند به چهره و سیمای تو در آن زمانی که از شرم و حیا سرخ | و سوگند به چهره و سیمای تو در آن زمانی که از شرم و حیا سرخ میشد، و به چهره و سیمای دوست تو در آن زمانی که زرد میشد | ||
| | | | ||
۱۷ و بِلُؤلؤ مِبْسَمِکَ المنظو *** م و لؤلؤ دمْعِىَ اذ یُنثَر | ۱۷ و بِلُؤلؤ مِبْسَمِکَ المنظو *** م و لؤلؤ دمْعِىَ اذ یُنثَر | ||
| | | | ||
و سوگند به لؤلؤ دندان پیشین تو که به یک رشته درآمده، و به لؤلؤ اشک سرازیر من در آن زمانی که بر | و سوگند به لؤلؤ دندان پیشین تو که به یک رشته درآمده، و به لؤلؤ اشک سرازیر من در آن زمانی که بر چهرهام میریزد و پخش میشود | ||
| | | | ||
۱۸ أن تترُک هذا الهَجْرَ فلیـ *** ـسَ یلیقُ بمثلِيَ أن یُهجَر | ۱۸ أن تترُک هذا الهَجْرَ فلیـ *** ـسَ یلیقُ بمثلِيَ أن یُهجَر | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
۱۹ فَاجْل الأقداحَ بصرفِ الرّا ***حِ عسى الأفراح بها تُنشر | ۱۹ فَاجْل الأقداحَ بصرفِ الرّا ***حِ عسى الأفراح بها تُنشر | ||
| | | | ||
پس | پس قدحها را برای نوشیدن شراب به گردش درآور، که امید است با این قدحها سرور و شادمانی انتشار یابد. | ||
| | | | ||
۲۰ و اشغَل یُمناک بصبّ الکأ *** سِ و خلِّ یَسارک للمِزْهَر | ۲۰ و اشغَل یُمناک بصبّ الکأ *** سِ و خلِّ یَسارک للمِزْهَر | ||
خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
۲۱ فَدَمُ العنقودِ و لحنُ العو *** دِ یُعید الخیْرَ و یَنفى الشرّ | ۲۱ فَدَمُ العنقودِ و لحنُ العو *** دِ یُعید الخیْرَ و یَنفى الشرّ | ||
| | | | ||
زیرا که خون سرخ خوشه انگور و صدای دلنواز عود خیر و خوبی | زیرا که خون سرخ خوشه انگور و صدای دلنواز عود خیر و خوبی میآورد، و شر و بدی را میبرد. | ||
| | | | ||
۲۲ بَکِّرْ للسُّکْرِ قُبَیْلَ الفجْـ *ــرِ فصَفْوُ الدهرِ لِمَنْ بَکَّر | ۲۲ بَکِّرْ للسُّکْرِ قُبَیْلَ الفجْـ *ــرِ فصَفْوُ الدهرِ لِمَنْ بَکَّر | ||
| | | | ||
قدری قبل از طلوع صبح صادق، برای مستی برخیز و بر مستی بشتاب! زیرا که | قدری قبل از طلوع صبح صادق، برای مستی برخیز و بر مستی بشتاب! زیرا که خالصها و برگزیدههای روزگار برای کسی است که سحرخیز باشد. | ||
| | | | ||
۲۳ هذا عملى فاسلُک سُبُلى *** إن کُنت تَقِرُّ عَلى المُنکَرْ | ۲۳ هذا عملى فاسلُک سُبُلى *** إن کُنت تَقِرُّ عَلى المُنکَرْ | ||
| | | | ||
اینست عمل من! پس تو هم اگر از کسانی هستی که در کارهای منکر ثابت قدم | اینست عمل من! پس تو هم اگر از کسانی هستی که در کارهای منکر ثابت قدم میباشی از همین راههائی که من رفتهام برو، و در این مسالک گام بردار! | ||
| | | | ||
۲۴ فلقد أسَرفْتُ و ماأسلَفـ *** ـتُ لِنفسِى ما فیه اُعذَر | ۲۴ فلقد أسَرفْتُ و ماأسلَفـ *** ـتُ لِنفسِى ما فیه اُعذَر | ||
| | | | ||
پس حقا من در کارهای خود زیاده روی و اسراف | پس حقا من در کارهای خود زیاده روی و اسراف کردهام و برای خود چیزی از پیش نفرستادهام که در آن برای من مایه عذری باشد. | ||
| | | | ||
۲۵ سَوّدْتُ صَحیفةَ أعْمالی *** وَ وَکَلتُ الأمْرَ إلی حَیْدَر | ۲۵ سَوّدْتُ صَحیفةَ أعْمالی *** وَ وَکَلتُ الأمْرَ إلی حَیْدَر | ||
خط ۲۵۰: | خط ۲۵۰: | ||
۵۱ حُجَجاً ألْزَمْتَ بِهَا الْخُضَمآءَ *** وَ تَبْصِرَهً لِمَنِ اسْتَبْصَرْ | ۵۱ حُجَجاً ألْزَمْتَ بِهَا الْخُضَمآءَ *** وَ تَبْصِرَهً لِمَنِ اسْتَبْصَرْ | ||
| | | | ||
آن افعال | آن افعال حجتهائی است که با آن دشمنان را ملزم کردهای *** و موجب بیداری است برای کسانی که بخواهند مستبصر باشند و بصیرت بیابند | ||
| | | | ||
۵۲ آیَاتُ جَلَالِکَ لَا تُحْصَی *** وَ صِفَاتُ کَمَالِکَ لَا تُحْصَرْ | ۵۲ آیَاتُ جَلَالِکَ لَا تُحْصَی *** وَ صِفَاتُ کَمَالِکَ لَا تُحْصَرْ |