حدیث کنز مخفی: تفاوت میان نسخهها
←بررسی اعتبار حدیث کنز
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
حدیث کنز مخفی را از لحاظ سندی و متنی نامعتبر و [[حدیث مضطرب|مضطرب]] ذکر کردهاند.<ref>محمدی ریشهری، دانشنامه قرآن و حدیث، قم، ج۹، ص۱۲۸؛ محسنی، افق اعلی، ۱۳۹۶ش، ج۱، ص۱۲۴؛ رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث «کنز مخفی»»، ص۱۱۸ و ۱۱۹.</ref> گفته شده حدیث کنز مخفی در [[کتب اربعه]] و [[صحاح سته]] و منابع حدیثی متقدم{{یاد|مانند: مسند احمد بن حنبل، الموطأ ابن مالک، معجم طبرانی (کبیر و صغیر)، نهجالبلاغه، الامالی سید مرتضی و شیخ طوسی و شیخ مفید.}} یافت نمیشود.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۴.</ref> و در منابع حدیثی متأخر{{یاد|مانند: کتابهای الوافی فیض کاشانی و وسائل الشیعه شیخ حر عاملی.}} تنها در کتاب [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] آمده که هیچ گونه سندی برای آن آورده نشده است.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۵؛ مشهورات بیاعتبار در تاریخ و حدیث، ۱۴۰۰ش، ص۱۳۴.</ref> برخی نیز گفتهاند این حدیث برای نخستین بار در [[مشارق انوار الیقین (کتاب)|کتاب مشارق انوار الیقین]] آمده است.<ref>سیمایی، مشهورات بیاعتبار در تاریخ و حدیث، ۱۴۰۰ش، ص۱۳۴.</ref> [[سید عبدالله شبر]]، حدیث کنز را حدیث قدسی میداند.<ref>شبر، مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار، قم، ج۲، ص۴۰۵.</ref> او را تنها کسی از محدثان شیعی که این حدیث را قدسی دانسته قلمداد کردهاند.<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۷.</ref> [[محمدتقی مجلسی]] را از کسانی دانستهاند که با وجود پذیرش خدشههای سندیای که این حدیث دارد پیام و محتوای آن را قبول کرده است.<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۹.</ref> | حدیث کنز مخفی را از لحاظ سندی و متنی نامعتبر و [[حدیث مضطرب|مضطرب]] ذکر کردهاند.<ref>محمدی ریشهری، دانشنامه قرآن و حدیث، قم، ج۹، ص۱۲۸؛ محسنی، افق اعلی، ۱۳۹۶ش، ج۱، ص۱۲۴؛ رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث «کنز مخفی»»، ص۱۱۸ و ۱۱۹.</ref> گفته شده حدیث کنز مخفی در [[کتب اربعه]] و [[صحاح سته]] و منابع حدیثی متقدم{{یاد|مانند: مسند احمد بن حنبل، الموطأ ابن مالک، معجم طبرانی (کبیر و صغیر)، نهجالبلاغه، الامالی سید مرتضی و شیخ طوسی و شیخ مفید.}} یافت نمیشود.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۴.</ref> و در منابع حدیثی متأخر{{یاد|مانند: کتابهای الوافی فیض کاشانی و وسائل الشیعه شیخ حر عاملی.}} تنها در کتاب [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] آمده که هیچ گونه سندی برای آن آورده نشده است.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۵؛ مشهورات بیاعتبار در تاریخ و حدیث، ۱۴۰۰ش، ص۱۳۴.</ref> برخی نیز گفتهاند این حدیث برای نخستین بار در [[مشارق انوار الیقین (کتاب)|کتاب مشارق انوار الیقین]] آمده است.<ref>سیمایی، مشهورات بیاعتبار در تاریخ و حدیث، ۱۴۰۰ش، ص۱۳۴.</ref> [[سید عبدالله شبر]]، حدیث کنز را حدیث قدسی میداند.<ref>شبر، مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار، قم، ج۲، ص۴۰۵.</ref> او را تنها کسی از محدثان شیعی که این حدیث را قدسی دانسته قلمداد کردهاند.<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۷.</ref> [[محمدتقی مجلسی]] را از کسانی دانستهاند که با وجود پذیرش خدشههای سندیای که این حدیث دارد پیام و محتوای آن را قبول کرده است.<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۹.</ref> | ||
نخستین کسی که در برابر | نخستین کسی که در برابر حُسن ظَنِّ اهل تصوف به این حدیث ایستاد را [[ابنتیمیه حرانی|ابنتیمیه]] دانستهاند<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث «کنز مخفی»، ص۱۱۵.</ref> که این حدیث را نامعتبر دانست.<ref>ابنتیمیه، الفتاوی الکبری، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۸۸.</ref> [[جلالالدین سیوطی]] (درگذشته ۹۱۱ق)<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۱۶.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] (درگذشته ۱۰۱۹ق)، [[علی نمازی شاهرودی]] (درگذشته ۱۳۶۴ش) [[بدرالدین زرکشی|بدرالدین زَرکَشی]] (درگذشته ۷۹۴ق) [[شمسالدین سخاوی]] (درگذشته ۹۰۲ق) [[ابنکنانی]] (درگذشته ۹۶۳ق){{یاد|مولف کتاب «تنزیة الشریعة المرفوعة عن الأخبار الشنیعة الموضوعة» که در موضوع احادیث جعلی نگاشته شده است. ابن کنانی حدیث کنز مخفی را در همین کتاب نامعتبر ذکر میکند. (آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۶.)}} از کسانی هستند که گفته شده این حدیث را [[حدیث موضوع|جعلی]] دانستهاند.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۶.</ref> محققان گفتهاند در کتاب احادیث قدسی [[شیخ حر عاملی]] به نام [[الجواهر السنیة فی الاحادیث القدسیة (کتاب)|الجواهر السنیة فی الاحادیث القدسیة]] نیز اثری از این حدیث یا مشابه آن به چشم نمیخورد.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۷۵.</ref> | ||
[[ناصر مکارم شیرازی|آیتالله مکارم شیرازی]] حدیث کنز را یک [[خبر واحد]] دانسته که در مسائل عقیدتی کارساز نیست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۳۹۴ و ۳۹۵.</ref> برخی | [[ناصر مکارم شیرازی|آیتالله مکارم شیرازی]] حدیث کنز را یک [[خبر واحد]] دانسته که در مسائل عقیدتی کارساز نیست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۳۹۴ و ۳۹۵.</ref> برخی حسن ظن به مضمون حدیث کنز را ناشی از تکیه به [[آیه ۵۶ سوره ذاریات]] دانستهاند.<ref>رستگار، «پژوهشی در سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۲۰.</ref> محققان علوم حدیث گفتهاند شواهد فراوانی وجود دارد که حدیث کنز مخفی، [[حدیث قدسی]] نیست؛ قراینی از قبیل: چالشبرانگیز بودن الفاظ حدیث کنز، اذعان [[ابنعربی]] که منبع آن را عبارت از مکاشفه دانسته است، نیافتن هیچ گونه سند و منبع قابل ملاحظه حدیثی و دیدگاه محدثانی که آن را جعلی دانستهاند.<ref>آریانفر، و نقیزاده، «بررسی و نقد سند و متن حدیث کنز مخفی»، ص۱۸۳.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |