پرش به محتوا

امیرکبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
==اقدامات و اصلاحات==
==اقدامات و اصلاحات==
=== سیاست‌های دینی و مذهبی===
=== سیاست‌های دینی و مذهبی===
گفته‌اند که امیرکبیر به لحاظ مذهبی، فردی مقید و معتقد بوده است. او ظواهر مذهب [[تشیع]] را که مذهب رسمی کشور بود، حرمت می‌گذاشت و احترام علمای دین را محفوظ می‌داشت ولی با برخی از رفتارهای دینی ایرانیان موافق نبود. به گفته­ اعتضادالسلطنه امیرکبیر [[زهد]] خشک را استهزاء می‌کرد. پاره‌ای از سیاست‌های دولت وی نسبت به روحانیان را ناشی از دیدگاه وی در ضرورت کاستن اقتدار و نفوذ برخی از روحانیون شمرده‌اند. این سیاست، متوجه امام­ان جمعه‌ و [[شیخ­‌الاسلام|شیخ­‌الاسلام‌هایی]] بود که در افکار بیشتر مردم نفوذ داشته، مروج برخی از تفکرات بودند که به زعم امیر خرافه و کهنه‌پرستی به حساب می‌آمدند. از سوی دیگر، خانه این گروه از روحانیان، مصون و جای تحصن بود و از این راه اعمال قدرت و در سیاست مداخله می‌کردند. امیر چنین حق و مسئولیتی برای روحانیان نمی‌شناخت. به­ علاوه، نفوذ و رویه­ آن‌ها را مانع برخی از اصلاحات می‌دانست. امیر با توقیف و تبعید برخی از روحانیان متنفذ [[تبریز]] و منع [[بست‌نشینی]] و جلوگیری از [[تعزیه|تعزیه‌خوانی]] این سیاست را دنبال کرد.<ref>بینا، تاریخ سیاسی و دیپلماسی ایران، ۱۳۴۸، ص۱۷۹.</ref>
گفته‌اند که امیرکبیر به لحاظ مذهبی، فردی مقید و معتقد بوده است. او ظواهر مذهب [[تشیع]] را که مذهب رسمی کشور بود، حرمت می‌گذاشت و احترام علمای دین را محفوظ می‌داشت ولی با برخی از رفتارهای دینی ایرانیان موافق نبود. به گفته­ اعتضادالسلطنه امیرکبیر [[زهد]] خشک را استهزاء می‌کرد. پاره‌ای از سیاست‌های دولت وی نسبت به روحانیان را ناشی از دیدگاه وی در ضرورت کاستن اقتدار و نفوذ برخی از روحانیون شمرده‌اند. این سیاست، متوجه امام­ان جمعه‌ و [[شیخ­‌الاسلام|شیخ­‌الاسلام‌هایی]] بود که در افکار بیشتر مردم نفوذ داشته، مروج برخی از تفکرات بودند که به زعم امیر خرافه و کهنه‌پرستی به حساب می‌آمدند. از سوی دیگر، خانه این گروه از روحانیان، مصون و جای تحصن بود و از این راه اعمال قدرت و در سیاست مداخله می‌کردند. امیر چنین حق و مسئولیتی برای روحانیان نمی‌شناخت. به­ علاوه، نفوذ و رویه­ آن‌ها را مانع برخی از اصلاحات می‌دانست. امیر با توقیف و [[تبعید]] برخی از روحانیان متنفذ [[تبریز]] و منع [[بست‌نشینی]] و جلوگیری از [[تعزیه|تعزیه‌خوانی]] این سیاست را دنبال کرد.<ref>بینا، تاریخ سیاسی و دیپلماسی ایران، ۱۳۴۸، ص۱۷۹.</ref>


امیرکبیر چند مسجد و مدرسه دینی ساخت؛ از جمله [[مدرسه علمیه شیخ عبدالحسین|مدرسه شیخ عبدالحسین]] در بازار تهران. او ساختمان امام‌زاده زید تهران را بنا کرد و طی یک دستور چاپخانه‌ها را از چاپ آیات قرآنی بر کاغذهای باطله منع کرد تا مبادا به [[قرآن]] اهانت گردد. همچنین در دوره صدارت امیرکبیر، میگساری ممنوع شد و مجازات‌های سختی برای قانون‌شکنان در نظر گرفت چرا که در این دوره، در برخی از مناطق اراذل و اوباش مست کرده و عربده می‌کشیدند و زنان پس از غروب آفتاب از ترس حمله آن‌ها جرأت بیرون آمدن از خانه را نداشتند. گاهی اوقات مردان مست در چهارسوق‌ها قمه خود را از غلاف بیرون می‌کشیدند و عبور و مرور را قطع می‌کردند.<ref>نک: هاشمی رفسنجانی، امیر کبیر چاپ دوازدهم، قم جامعه مدرسین، ۷۳ ص۱۲۶.</ref> اصلاحات دینی و تلاش برای حاکمیت دین و اخلاق و فضایل در جامعه در زمان امیر کبیر از شاخصه های برجسته دوران حاکمیت و صدارت اوست. مرجع تقلید و نویسنده و محقق مشهور آیت الله [[ناصر مکارم شیرازی]] پس از ذکر شماری از اقدامات متنوع دینی و تربیتی امیر کبیر در جمع بندی نهایی درباره وی می گوید: جمع بندی تمامی این اقدامات(تحول طلبانه و اصلاحی) نشان می دهد که امیرکبیر شخصیتی مذهبی داشت و اقدامات او نیز در راستای تقویت وجهه دینی جامعه و پیراستن دین از خرافه و بدعت بوده است.<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&mid=406280&catid= شخصیت دینی امیرکبیر؟]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref>
امیرکبیر چند مسجد و مدرسه دینی ساخت؛ از جمله [[مدرسه علمیه شیخ عبدالحسین|مدرسه شیخ عبدالحسین]] در بازار تهران. او ساختمان امام‌زاده زید تهران را بنا کرد و طی یک دستور چاپخانه‌ها را از چاپ آیات قرآنی بر کاغذهای باطله منع کرد تا مبادا به [[قرآن]] اهانت گردد. همچنین در دوره صدارت امیرکبیر، [[شراب‌خواری|میگساری]] ممنوع شد و مجازات‌های سختی برای قانون‌شکنان در نظر گرفت چرا که در این دوره، در برخی از مناطق اراذل و اوباش مست کرده و عربده می‌کشیدند و زنان پس از غروب آفتاب از ترس حمله آن‌ها جرأت بیرون آمدن از خانه را نداشتند. گاهی اوقات مردان مست در چهارسوق‌ها قمه خود را از غلاف بیرون می‌کشیدند و عبور و مرور را قطع می‌کردند.<ref>نک: هاشمی رفسنجانی، امیر کبیر چاپ دوازدهم، قم جامعه مدرسین، ۷۳ ص۱۲۶.</ref> اصلاحات دینی و تلاش برای حاکمیت دین و اخلاق و فضایل در جامعه در زمان امیر کبیر از شاخصه های برجسته دوران حاکمیت و صدارت اوست. مرجع تقلید و نویسنده و محقق مشهور آیت الله [[ناصر مکارم شیرازی]] پس از ذکر شماری از اقدامات متنوع دینی و تربیتی امیر کبیر در جمع بندی نهایی درباره وی می گوید: جمع بندی تمامی این اقدامات(تحول طلبانه و اصلاحی) نشان می‌دهد که امیرکبیر شخصیتی مذهبی داشت و اقدامات او نیز در راستای تقویت وجهه دینی جامعه و پیراستن دین از خرافه و بدعت بوده است.<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&mid=406280&catid= شخصیت دینی امیرکبیر؟]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.</ref>
====مبارزه با فرقه‌گرایی و انحرافات دینی====
====مبارزه با فرقه‌گرایی و انحرافات دینی====
{{اصلی| بابیت}}
{{اصلی| بابیت}}
*[[علی محمد باب]] در سال ۱۲۶۰ق یعنی اواخر سلطنت محمدشاه، ادعای [[مهدویت]] کرده و جماعتی را پیرو خود گردانید. در پی شورش‌هایی که در دوران امیر کبیر به وقوع پیوست، باب به دستور امیرکبیر کشته شد، اما بابی­‌های یزد، کرمان، زنجان و مازندران از قتل باب باخبر شده و به خون‌خواهی او قیام کردند حتی مصمم شدند که امیرکبیر و [[ناصرالدین شاه]] را به قتل برسانند، اما امیر با سرعت تمام شورش‌ها را خواباند.<ref>شیخ نوری، فراز و فرود اصلاحات در عصر امیرکبیر، ص۴۴۸.</ref>
*[[علی محمد باب]] در سال ۱۲۶۰ق یعنی اواخر سلطنت محمدشاه، ادعای [[مهدویت]] کرده و جماعتی را پیرو خود گردانید. در پی شورش‌هایی که در دوران امیر کبیر به وقوع پیوست، باب به دستور امیرکبیر کشته شد، اما بابی­‌های یزد، کرمان، زنجان و مازندران از قتل باب باخبر شده و به خون‌خواهی او قیام کردند حتی مصمم شدند که امیرکبیر و [[ناصرالدین شاه]] را به قتل برسانند، اما امیر با سرعت تمام شورش‌ها را خواباند.<ref>شیخ نوری، فراز و فرود اصلاحات در عصر امیرکبیر، ص۴۴۸.</ref>


*یکی از کارهای امیر شکستن [[بست‌نشینی]] بود که گاه به وجهه مذهبی کشور آسیب می‌رساند. در آن زمان در ایران معمول بود عناصر شرور و آشوب ‌طلب و جانی برای فرار از مجازات به سفارت­خانه‌های خارجی یا به خانه مجتهدان یا [[حرم حضرت عبدالعظیم]] و [[حرم حضرت معصومه|حرم حضرت معصومه]] در [[قم]] پناهنده می‌شدند، امیرکبیر با صدور فرمانی در ۱۲۶۶ق، اساس بست‌نشینی را از بین برد و به کارگزاران دولت دستور داد هر مجرمی را در هر کجا که باشد، دستگیر کرده و به مجازات برسانند.<ref>بینا، تاریخ سیاسی و دیپلماسی ایران، ص۱۷۹-۱۸۰</ref>
*یکی از کارهای امیر شکستن [[بست‌نشینی]] بود که گاه به وجهه مذهبی کشور آسیب می‌رساند. در آن زمان در ایران معمول بود عناصر شرور و آشوب ‌طلب و جانی برای فرار از مجازات به سفارت­خانه‌های خارجی یا به خانه [[مجتهد|مجتهدان]] یا [[حرم حضرت عبدالعظیم]] و [[حرم حضرت معصومه|حرم حضرت معصومه]] در [[قم]] پناهنده می‌شدند، امیرکبیر با صدور فرمانی در ۱۲۶۶ق، اساس بست‌نشینی را از بین برد و به کارگزاران دولت دستور داد هر مجرمی را در هر کجا که باشد، دستگیر کرده و به مجازات برسانند.<ref>بینا، تاریخ سیاسی و دیپلماسی ایران، ص۱۷۹-۱۸۰</ref>


===سیاست مالی===
===سیاست مالی===
۱۷٬۳۲۴

ویرایش