آیه ۴۲ سوره یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه ۴۲ سوره یوسف (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۲۹

۴۲۷ بایت اضافه‌شده ، ۲۷ ژانویه

←‏فراموشی یوسف یا ساقی؟: افزودن نظرات طباطبایی

دیداریویکی‌متن

Hasanejraei

Automoderated users، confirmed

۳۸۶

ویرایش

@@ خط ۲۸: / خط ۲۸: @@
 # نسبت دادن فراموشی به یوسف: طبرسی در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|مجمع البیان]]، روایتی نقل کرده که بنابر آن، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] از پناه بردن و طلب کمک کردن برادرش یوسف(ع) از غیر خدا تعجب کرده و در روایت دیگری ذکر کرده که اگر یوسف(ع) آن تقاضا را مطرح نمی‌کرد، زندانش آنقدر طول نمی‌کشید.<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق. ج۵، ص۳۵۹.</ref> سیوطی نیز در الدر المنثور به نقل از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] این روایت را از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده است.<ref>سیوطی، تفسیر الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۰.</ref> از نظر مکارم شیرازی، حضرت یوسف(ع) به غیر خداوند متوسل شد و [[ترک اولی]] کرد و به همین خاطر چند سال در زندان ماند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۹، ص۴۱۴.</ref><BR>بنابر روایت [[علی بن ابراهیم قمی]] و [[محمد بن مسعود عیاشی|عیاشی]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، بعد از اینکه حضرت یوسف از رفیق زندانی‌اش خواست که برای آزادی او نزد پادشاه از او یاد کند، خداوند به یوسف(ع) [[وحی]] کرد و بعد از برشمردن مواردی از لطف‌ها و نعمت‌های خداوند به حضرت یوسف در طول زندگی‌اش، به‌‌دلیل امید بستن به کسی غیر از خداوند، به او گفت که چند سال دیگر باید در زندان بماند و [[ثواب و عقاب|عقاب]] شود.<ref>عیاشی، تفسير العيّاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۷۶؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۵.</ref> روایت‌های دیگری هم مبنی بر اشتباه حضرت یوسف(ع)، از عیاشی در تفسیرش نقل شده است.<ref>عیاشی، تفسير العيّاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۷۷-۱۷۸.</ref>
-#نسبت دادن فراموشی به ساقی: به‌اعتقاد [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، روایاتی که نسبت اشتباه به حضرت یوسف(ع) می‌دهد، مخالف با نص صریح [[قرآن]] است؛<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۳.</ref> چرا که خداوند یوسف(ع) را از [[مخلصین|مخلَصین]] دانسته که شیطان در او راه ندارد.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱.</ref>  <BR>علاوه بر علامه طباطبایی، شریف لاهیجی نیز بر آن است که انتساب نسیان و فراموشی در آیه، مربوط به ساقی است که [[شیطان]] از یاد او برد که نزد پادشاه از یوسف(ع) سخن بگوید و همین نکته دلیل چند سال تداوم زندانی بودن حضرت یوسف(ع) شد.<ref>شریف لاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۵۲۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱؛ مغنیه، التفسیر المبین، ۱۴۲۵ق، ص۳۰۹.</ref> در این صورت «ذکر ربه» در آیه، به‌معنای «ذکر یوسف عند ربه» (یادآوری یوسف در نزد پادشاه) است، نه یاد خدا.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱.</ref> سید قطب از مفسران اهل‌سنت نیز با این نظر موافق است.<ref>قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۹۹۲.</ref>
+#نسبت دادن فراموشی به ساقی: به‌اعتقاد [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]]، روایاتی که نسبت اشتباه به حضرت یوسف(ع) می‌دهد، مخالف با نص صریح [[قرآن]] است؛<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۳.</ref> چرا که خداوند یوسف(ع) را از [[مخلصین|مخلَصین]] دانسته که شیطان در او راه ندارد؛ علاوه بر اینکه قرینه‌ای در این آیه که دلالت بر دلبسته شدن حضرت یوسف به غیر خدا باشد وجود ندارد؛ چنانکه در آیه ۴۵ از سوره یوسف آمده که آن ساقی (رفیق زندانی) حضرت یوسف(ع) را به یاد آورد که این جمله نشان از فراموشکار بودن ساقی است، نه یوسف(ع).<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱.</ref>  <BR>علاوه بر علامه طباطبایی، شریف لاهیجی نیز بر آن است که انتساب نسیان و فراموشی در آیه، مربوط به ساقی است که [[شیطان]] از یاد او برد که نزد پادشاه از یوسف(ع) سخن بگوید و همین نکته دلیل چند سال تداوم زندانی بودن حضرت یوسف(ع) شد.<ref>شریف لاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۵۲۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱؛ مغنیه، التفسیر المبین، ۱۴۲۵ق، ص۳۰۹.</ref> در این صورت «ذکر ربه» در آیه، به‌معنای «ذکر یوسف عند ربه» (یادآوری یوسف در نزد پادشاه) است، نه یاد خدا.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱.</ref> سید قطب از مفسران اهل‌سنت نیز با این نظر موافق است.<ref>قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۹۹۲.</ref>
 ==فاعل ظن، یوسف(ع) یا رفیق زندانی؟==