پرش به محتوا

شهادت امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:ضربت خوردن.jpg|بندانگشتی|250x250px|نقاشی ضربت‌خوردن علی(ع)، اثر یوسف عبدی‌نژاد]]'''شهادت امام علی(ع)''' در [[۲۱ رمضان]] سال [[سال ۴۰ هجری قمری|۴۰ق]]، از رویدادهای [[قرن اول هجری قمری|قرن اول قمری]] است که تأثیرات زیادی بر وضعیت [[شیعه|شیعیان]] داشت. شهادت علی(ع) سبب آغاز قتل و آزار شیعیان و موجب فروپاشی سپاهیان امام علی(ع) گشت. با شهادت امام، گوناگونی گرایش‌ها، اختلاف نظرها و کینه‌ها میان مردم کوفه نمایان گردید. برخی [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران علی(ع)]]، سپاه کوفه را پس از شهادت امام به گله‌ای تشبیه کردند که چوپان خود را از دست داده و گرگ‌ها از هر سو آن‌ها را می‌ربایند.
[[پرونده:ضربت خوردن.jpg|بندانگشتی|250x250px|نقاشی ضربت‌خوردن علی(ع)، اثر یوسف عبدی‌نژاد]]'''شهادت امام علی(ع)''' در [[۲۱ رمضان]] سال [[سال ۴۰ هجری قمری|۴۰ق]]، از رویدادهای [[قرن اول هجری قمری|قرن اول قمری]] است که تأثیرات زیادی بر وضعیت [[شیعه|شیعیان]] داشت. شهادت علی(ع) سبب آغاز قتل و آزار شیعیان و موجب فروپاشی سپاهیان امام علی(ع) گشت. با شهادت امام، گوناگونی گرایش‌ها، اختلاف‌نظرها و کینه‌ها میان مردم کوفه نمایان گردید. برخی [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران علی(ع)]]، سپاه کوفه را پس از شهادت امام به گله‌ای تشبیه کردند که چوپان خود را از دست داده و گرگ‌ها از هر سو آن‌ها را می‌ربایند.


گروهی از [[خوارج]] پس از [[حج|مراسم حج]] جمع شده و از شرایط [[مسلمان|مسلمانان]] گلایه داشتند. در نهایت سه نفر عهد بستند که [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]]، [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] و [[عمرو بن عاص سهمی|عمرو بن عاص]] را بکشند. [[ابن‌ملجم مرادی|ابن‌ملجم]] تعهد کرد که علی(ع) را بکشد. امام علی(ع) در [[شب ضربت‌خوردن امام علی(ع)|شب ۱۹ رمضان]] میهمان دخترش [[ام‌کلثوم دختر امام علی(ع)|ام کلثوم]] بود و روایات نشان از وضعیت خاص روحی آن حضرت در آن شب دارد. علی(ع) پیش از [[طلوع فجر|اذان صبح]] به مسجد رفت. افراد خوابیده در مسجد از جمله ابن‌ملجم را برای [[نماز]] بیدار کرد و در [[محراب]] به [[نماز]] ایستاد. ابن‌ملجم در زمان [[سجده]] یا بلند شدن از سجده ضربه‌ای با شمشیر به سر امام زد. امام را به خانه بردند و طبیب ماهری به نام أثیر بن عمرو امام را معاینه کرد. اثیر از [[تابعین|تابعان]] بود و پس از فهم اینکه ضربه به مغز رسیده، به امام گفت که [[وصیت]] کند؛ زیرا زمان زیادی زنده نخواهد ماند.‏ امام پیش از [[شهادت]] دفعات طولانی از هوش می‌رفت. نماز خود را نشسته خواند و وصیت‌هایی خطاب به فرزندانش داشت.
گروهی از [[خوارج]] پس از [[حج|مراسم حج]] جمع شده و از شرایط [[مسلمان|مسلمانان]] گلایه داشتند. در نهایت سه نفر عهد بستند که [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]]، [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] و [[عمرو بن عاص سهمی|عمرو بن عاص]] را بکشند. [[ابن‌ملجم مرادی|ابن‌ملجم]] تعهد کرد که علی(ع) را بکشد. امام علی(ع) در [[شب ضربت‌خوردن امام علی(ع)|شب ۱۹ رمضان]] میهمان دخترش [[ام‌کلثوم دختر امام علی(ع)|ام کلثوم]] بود و روایات نشان از وضعیت خاص روحی آن حضرت در آن شب دارد. علی(ع) پیش از [[طلوع فجر|اذان صبح]] به مسجد رفت. افراد خوابیده در مسجد از جمله ابن‌ملجم را برای [[نماز]] بیدار کرد و در [[محراب]] به [[نماز]] ایستاد. ابن‌ملجم در زمان [[سجده]] یا بلند شدن از سجده ضربه‌ای با شمشیر به سر امام زد. امام را به خانه بردند و طبیب ماهری به نام أثیر بن عمرو امام را معاینه کرد. اثیر از [[تابعین|تابعان]] بود و پس از فهم اینکه ضربه به مغز رسیده، به امام گفت که [[وصیت]] کند؛ زیرا زمان زیادی زنده نخواهد ماند.‏ امام پیش از [[شهادت]] دفعات طولانی از هوش می‌رفت. نماز خود را نشسته خواند و وصیت‌هایی خطاب به فرزندانش داشت.
خط ۲۰: خط ۲۰:
[[سید مرتضی]] (درگذشت: ۴۳۶ق) دیگر متکلم شیعه نیز گفته است که امام علی به چگونگی شهادت و قاتل خود علم داشته اما زمان شهادت را نمی‌دانسته است؛ زیرا اگر می‌دانست باید قتل را از خود دور کند.<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۱.</ref>  
[[سید مرتضی]] (درگذشت: ۴۳۶ق) دیگر متکلم شیعه نیز گفته است که امام علی به چگونگی شهادت و قاتل خود علم داشته اما زمان شهادت را نمی‌دانسته است؛ زیرا اگر می‌دانست باید قتل را از خود دور کند.<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۱.</ref>  


به گفته نویسنده مقاله «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، در مواردی که ائمه تن به شهادت داده با حکم وجوب حفظ نفس مخالفت نکرده‌اند. از نظر این نویسنده، علم ائمه از طریق متعارف نیست برای همین چنین علمی ممکن است تکلیف‌آور نباشد و برفرض که تکلیف‌آور هم باشد شاید ائمه در راستای سعادت جامعه و...، تکلیف ویژه‌ای داشته و به آن عمل کرده‌اند.<ref>ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۱۱.</ref> از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز نقل شده است که امام علی در شب نوزدهم تسلیم‌شدن به [[قضا و قدر|تقدیر الهی]] را پذیرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۹.</ref>
به گفته نویسنده مقاله «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، در مواردی که ائمه تن به شهادت داده با حکم وجوب حفظ نفس مخالفت نکرده‌اند. از نظر این نویسنده، علم ائمه از طریق متعارف حاصل نشده برای همین چنین علمی ممکن است تکلیف‌آور نباشد و برفرض که تکلیف‌آور هم باشد شاید ائمه در راستای سعادت جامعه و...، تکلیف ویژه‌ای داشته و به آن عمل کرده‌اند.<ref>ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۱۱.</ref> از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز نقل شده است که امام علی در شب نوزدهم تسلیم‌شدن به [[قضا و قدر|تقدیر الهی]] را پذیرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۹.</ref>


==نقش قطام در شهادت امام علی(ع)==
==نقش قطام در شهادت امام علی(ع)==