پرش به محتوا

شهادت امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵: خط ۱۵:
== آیا امام علی از شهادت خود خبر داشت؟ ==
== آیا امام علی از شهادت خود خبر داشت؟ ==
{{اصلی|علم ائمه به شهادت خود}}
{{اصلی|علم ائمه به شهادت خود}}
بنا بر برخی روایات، امام علی از جزئیات شهادت خود مانند زمان، قاتل و چگونگی آن خبر داشته است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۹.</ref> در [[الکافی (کتاب)|کتاب الکافی]] از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] بخشی با این عنوان وجود دارد که ائمه می‌دانند در چه زمانی می‌میرند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‏۱، ص۲۵۸-۲۶۰.</ref> شیخ مفید، [[علامه حلی]] و [[سید مرتضی]] نیز در آثار خود از این مسئله سخن گفته‌اند.<ref> نگاه کنید به ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۰۵.</ref> به گفته [[شیخ مفید]] (درگذشت: ۴۱۳ق) متکلم شیعه، روایات در این باره متواتر است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۹.</ref> او در پاسخ به این مسئله که اگر ائمه و از جمله امام علی به زمان شهادت خود علم داشته‌اند چرا از جان خود محافظت نکرده‌اند دو احتمال مطرح کرده است:
بنا بر برخی روایات، امام علی از جزئیات شهادت خود مانند زمان و چگونگی آن خبر داشته است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰.</ref> در [[الکافی (کتاب)|کتاب الکافی]] از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] بخشی با این عنوان وجود دارد که ائمه می‌دانند در چه زمانی می‌میرند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‏۱، ص۲۵۸-۲۶۰.</ref> شیخ مفید، [[علامه حلی]] و [[سید مرتضی]] نیز در آثار خود از این مسئله سخن گفته‌اند.<ref> نگاه کنید به ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۰۵.</ref> به گفته [[شیخ مفید]] (درگذشت: ۴۱۳ق) متکلم شیعه، روایات در این باره متواتر است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۱۹.</ref> او در پاسخ به این مسئله که اگر ائمه و از جمله امام علی به زمان شهادت خود علم داشته‌اند چرا از جان خود محافظت نکرده‌اند دو احتمال مطرح کرده است:
* شاید علم آنها به زمان و مکان شهادت و نیز قاتلشان تفصیلی نبوده است.   
* شاید علم آنها به زمان و مکان شهادت و نیز قاتلشان تفصیلی نبوده است.   
* برفرض که ائمه جزئیات شهادت خود را می‌دانستند شاید تکلیف آنها صبر بوده است.<ref>شیخ مفید، المسائل العکبریه، ۱۴۱۳ق، ص۶۹-۷۲.</ref>  
* برفرض که ائمه جزئیات شهادت خود را می‌دانستند شاید تکلیف آنها صبر بوده است.<ref>شیخ مفید، المسائل العکبریه، ۱۴۱۳ق، ص۶۹-۷۲.</ref>  
[[سید مرتضی]] (درگذشت: ۴۳۶ق) دیگر متکلم شیعه نیز گفته است که امام علی به چگونگی شهادت و قاتل خود علم داشته اما زمان شهادت را نمی‌دانسته است و الا می‌بایست قتل را از خود دور کند.<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۱.</ref>  
[[سید مرتضی]] (درگذشت: ۴۳۶ق) دیگر متکلم شیعه نیز گفته است که امام علی به چگونگی شهادت و قاتل خود علم داشته اما زمان شهادت را نمی‌دانسته است و الا می‌بایست قتل را از خود دور کند.<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۱.</ref>  


نویسنده مقاله «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، پس از بررسی روایات و دیدگاه‌‌های مختلف، به این نتیجه رسیده است در مواردی که ائمه تن به شهادت داده با حکم وجوب حفظ نفس مخالفت نکرده تا با [[عصمت امامان|عصمت آنها]] ناسازگار باشد چرا که علم آنها از طریق متعارف نبوده و چنین علمی ممکن است تکلیف‌آور نباشد و برفرض که تکلیف‌آور هم باشد شاید ائمه در راستای سعادت جامعه و...، تکلیف ویژه‌ای داشته و به آن عمل کرده‌اند.<ref>ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۱۱.</ref> از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز نقل شده است که امام علی در شب نوزدهم تسلیم‌شدن به [[قضا و قدر|تقدیر الهی]] را پذیرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۹.</ref>  
نویسنده مقاله «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، پس از بررسی روایات و دیدگاه‌‌های مختلف، به این نتیجه رسیده است در مواردی که ائمه تن به شهادت داده با حکم وجوب حفظ نفس مخالفت نکرده تا با [[عصمت امامان|عصمت آنها]] ناسازگار باشد چرا که علم آنها از طریق متعارف نبوده و چنین علمی ممکن است تکلیف‌آور نباشد و برفرض که تکلیف‌آور هم باشد شاید ائمه در راستای سعادت جامعه و...، تکلیف ویژه‌ای داشته و به آن عمل کرده‌اند.<ref>ربانی گلپایگانی و رحمانی‌زاده، «علم امام به شهادت و شبهه ناسازگاری آن با عصمت»، ص۱۱۱.</ref> از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نیز نقل شده است که امام علی در شب نوزدهم تسلیم‌شدن به [[قضا و قدر|تقدیر الهی]] را پذیرفت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۹.</ref>


==نقش قطام در شهادت امام علی(ع)==
==نقش قطام در شهادت امام علی(ع)==