پرش به محتوا

تعصب: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳
ویکی سازی
(ویکی سازی)
(ویکی سازی)
خط ۲۱: خط ۲۱:
== ریشه‌ها ==
== ریشه‌ها ==
تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینه‌ها و عوامل در وجود انسان ریشه می‌دواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیت‌زدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانسته‌اند.
تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینه‌ها و عوامل در وجود انسان ریشه می‌دواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیت‌زدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانسته‌اند.
* '''تکبر و خودبزرگ‌بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار می‌ورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار می‌ورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم می‌دیدید، بیان می‌کند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''[[تکبر]] و خودبزرگ‌بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار می‌ورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار می‌ورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم می‌دیدید، بیان می‌کند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینه‌های شکل‌گیری تعصب‌ورزی و حَمیَّت در وجود انسان‌ها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مُرَفَّهین امت‌های گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کرده‌اند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینه‌های شکل‌گیری تعصب‌ورزی و حَمیَّت در وجود انسان‌ها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مُرَفَّهین امت‌های گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کرده‌اند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''جهل و نادانی:''' [[مفسران]] با استناد به آیه ۱۱۳ [[سوره بقره]] یکی از ریشه‌های تعصب‌ورزی را جهل و نادانی معرفی کرده‌اند؛ چرا که افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن را قبول ندارند و به آئینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس باشد سخت دل می‌بندند، و غیر آن را منکر می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۳۵۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در آیه ۲۶ [[سوره فتح]] نیز حمیت را به جاهلیت اضافه کرده است که نشان دهنده ارتباط بین تعصب و جهل است.(إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ)  
* '''جهل و نادانی:''' [[مفسران]] با استناد به آیه ۱۱۳ [[سوره بقره]] یکی از ریشه‌های تعصب‌ورزی را جهل و نادانی معرفی کرده‌اند؛ چرا که افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن را قبول ندارند و به آئینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس باشد سخت دل می‌بندند، و غیر آن را منکر می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۳۵۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در آیه ۲۶ [[سوره فتح]] نیز حمیت را به جاهلیت اضافه کرده است که نشان دهنده ارتباط بین تعصب و جهل است.(إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ)  
خط ۳۰: خط ۳۰:
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = روش [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در پیشگیری از تعصبات قومی:{{سخ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = روش [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در پیشگیری از تعصبات قومی:{{سخ}}
پیغمبر راجع به این مسئله حساسیت نشان مى‌داده است و نمى‌گذاشت کوچکترین بروز تعصب قومى در میان مردم پیدا بشود. در سنن ابى‌داود مى‌نویسد در [[غزوه احد|جنگ احد]] یک غلام ایرانى جزو [[مسلمان|مسلمین]] بود؛ در یک حمله‌اى که کرد حریف را زد و بعد به عنوان حماسه و افتخار گفت «أنا الغلامُ الفارسى» منم یک جوان ایرانى. تا این حرف را گفت، پیغمبر جلو آمد و فرمود: دیگر این حرف را نزن، بگو «أنا الغلامُ الانصارى» منم جوانى که از انصار اسلام هستم، چرا؟ چون پیغمبر مى‌دانست تا او بگوید أنا الغلام الفارسى، آن دیگرى مى‌گوید أنا الغلام العربى.  
پیغمبر راجع به این مسئله حساسیت نشان مى‌داده است و نمى‌گذاشت کوچکترین بروز تعصب قومى در میان مردم پیدا بشود. در سنن ابى‌داود مى‌نویسد در [[غزوه احد|جنگ احد]] یک غلام ایرانى جزو [[مسلمان|مسلمین]] بود؛ در یک حمله‌اى که کرد حریف را زد و بعد به عنوان حماسه و افتخار گفت «أنا الغلامُ الفارسى» منم یک جوان ایرانى. تا این حرف را گفت، پیغمبر جلو آمد و فرمود: دیگر این حرف را نزن، بگو «أنا الغلامُ الانصارى» منم جوانى که از انصار اسلام هستم، چرا؟ چون پیغمبر مى‌دانست تا او بگوید أنا الغلام الفارسى، آن دیگرى مى‌گوید أنا الغلام العربى.  
| منبع =  *'''منبع''': مطهری، اسلام ومسئله ملیت، ص۴۲. | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
| منبع =  *'''منبع''': [[مرتضی مطهری|مطهری]]، اسلام ومسئله ملیت، ص۴۲. | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


== آثار و پیامدها ==
== آثار و پیامدها ==
confirmed، templateeditor
۱۱٬۰۹۴

ویرایش