اجتهاد در مقابل نص: تفاوت میان نسخه‌ها

نص به کلام معتبر و صریح و آشکاری گفته می‌شود که بیش از یک معنا نداشته باشد.<ref>. فرهنگ فارسی، ج۳، ص۲۳۹۹.</ref> مقصود عالمان فقه و [[اصول فقه|اصول]] از اصطلاح اجتهاد در مقابل نص، مقدم داشتن نظر شخصی [[مجتهد]] در برابر فرمان [[خدا]]، یا [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا دیگر [[چهارده معصوم|معصومان]] دانسته شده است.<ref>یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref>

[[مجتهد|فقیهان شیعه]]<ref>جواهر الکلام، ج۳۰، ص ۱۴۲ـ۱۴۱؛موسوی قزوینی، ینابیع الاحکام، ۱۴۲۴ق، ص۵۰۱؛ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۰، ص۵۱۵؛ هاشمی خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۸، ص۱۸۶؛ النص و الاجتهاد، ص۱۹؛ انصاری قمی، «تقدیم»، ص ۸ ـ ۹؛ مغنیه، فی ظلال نهج البلاغه، ۱۹۷۹م، ج۱، ص۳۰۴.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>حاشیه البنائی، ج۲، ص۳۸۷؛ فضل الله، «دراسات فقهیة و قانونیة: أضواء علی الشوری فی النص القرآنی»، ص۳۸: شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، ص۳.</ref> اجتهاد در برابر دلیل قطعی را باطل دانسته‌اند. [[حبیب‌الله خویی|میرزا حبیب‌الله خویی]] فقیه شیعی مخالفت با نص را [[بدعت]] دانسته است.<ref>هاشمی خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۸، ص۱۸۸.</ref> برخی [[صحابه]] و [[تابعین|تابعان]] نیز در اجتهادهای خود تقدیم نص بر [[اجتهاد]] را مراعات کرده و هیچ گاه در برابر نص، اجتهاد نمی‌کرده‌اند.<ref>یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref> به گزارش ابن قیّم جوزیه، [[احمد بن حنبل|احمد حنبل]] بر طبق نص فتوا می‌داد و نظر مخالف نص را حتی از [[خلفای راشدین|خلفا]] نمی‌پذیرفت.<ref>ابن قیّم جوزیه، اعلام الموقعین، ۱۴۰۷ق، ص۲۹.</ref>