پرش به محتوا

اجتهاد در مقابل نص: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
'''اجتهاد در مقابل نَصّ''' اصطلاحی در [[فقه امامیه|فقه]] و [[کلام امامیه|کلام شیعه]]. این اصطلاح به معنای مقدم داشتن نظر شخصی، بر کلام صریح و روشن [[قرآن]] یا [[چهارده معصوم|معصومین]] است.
'''اجتهاد در مقابل نَصّ''' اصطلاحی در [[فقه امامیه|فقه]] و [[کلام امامیه|کلام شیعه]]. این اصطلاح به معنای مقدم داشتن نظر شخصی، بر کلام صریح و روشن [[قرآن]] یا [[چهارده معصوم|معصومین]] است.


==واژه‌شناسی==
==مفهوم شناسی==
نص به کلام معتبر و صریح و آشکاری گفته می‌شود که بیش از یک معنا نداشته باشد.<ref>. فرهنگ فارسی، ج۳، ص۲۳۹۹.</ref> مقصود عالمان فقه و [[اصول فقه|اصول]] از اصطلاح اجتهاد در مقابل نص، مقدم داشتن نظر شخصی [[مجتهد]] در برابر فرمان [[خدا]]، یا [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا دیگر [[چهارده معصوم|معصومان]] دانسته شده است.<ref>یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref>
نص به کلام معتبر و صریح و آشکاری گفته می‌شود که بیش از یک معنا نداشته باشد.<ref>. فرهنگ فارسی، ج۳، ص۲۳۹۹.</ref> مقصود عالمان فقه و [[اصول فقه|اصول]] از اصطلاح اجتهاد در مقابل نص، مقدم داشتن نظر شخصی [[مجتهد]] در برابر فرمان [[خدا]]، یا [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] یا دیگر [[چهارده معصوم|معصومان]] دانسته شده است.<ref>یوسفی مقدم، درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ۱۳۸۷ش، ص ۲۷۶.</ref>


==نظر فقیهان==
==نظر فقیهان==
[[مجتهد|فقیهان شیعه]]<ref>. جواهر الکلام، ج۳۰، ص۱۴۱؛ ینابیع الاحکام، ص۵۰۱؛ بحارالانوار، ج۳۰، ص۵۱۵ و النص و الاجتهاد، ص۱۹.</ref> و بیشتر فقیهان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] معتقدند که اجتهاد در برابر دلیل قطعی، صحیح نیست.<ref>. حاشیه البنائی، ج۲، ص۳۸۷.</ref> برخی [[صحابه]] و [[تابعین|تابعان]] نیز در اجتهادهای خود تقدیم نص بر [[اجتهاد]] را مراعات کرده و هیچ گاه در برابر نص، اجتهاد نمی‌کرده‌اند.<ref>. اعلام الموقعین، ج۱، ص۲۹ و ۳۰. به نقل از درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، صفحه ۲۷۷</ref>
[[مجتهد|فقیهان شیعه]]<ref>. جواهر الکلام، ج۳۰، ص ۱۴۲ـ۱۴۱؛موسوی قزوینی، ینابیع الاحکام، ۱۴۲۴ق، ص۵۰۱؛ بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۰، ص۵۱۵؛ النص و الاجتهاد، ص۱۹؛ انصاری قمی، «تقدیم»، ص ۸ ـ ۹؛ مغنیه، فی ظلال نهج البلاغه، ۱۹۷۹م، ج۱، ص۳۰۴.</ref> و بیشتر فقیهان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] معتقدند که اجتهاد در برابر دلیل قطعی، صحیح نیست.<ref>. حاشیه البنائی، ج۲، ص۳۸۷.</ref> برخی [[صحابه]] و [[تابعین|تابعان]] نیز در اجتهادهای خود تقدیم نص بر [[اجتهاد]] را مراعات کرده و هیچ گاه در برابر نص، اجتهاد نمی‌کرده‌اند.<ref>. اعلام الموقعین، ج۱، ص۲۹ و ۳۰. به نقل از درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، صفحه ۲۷۷</ref>


دلیل اینان، علاوه بر عقل، آیات [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] شیعه و اهل سنت است:
دلیل اینان، علاوه بر عقل، آیات [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] شیعه و اهل سنت است:
خط ۵۶: خط ۵۶:
* [http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/porsemanbooks/Books/12/22.htm#_ftn23 درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، محمدصادق یوسفی مقدم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش، بخش ششم: اجتهاد در برابر نص]
* [http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/porsemanbooks/Books/12/22.htm#_ftn23 درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، محمدصادق یوسفی مقدم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش، بخش ششم: اجتهاد در برابر نص]
* شرف الدین موسوی، سید عبدالحسین، النص والاجتهاد، اول، سیدالشهداء، [بی جا]، ۱۴۰۴ق.
* شرف الدین موسوی، سید عبدالحسین، النص والاجتهاد، اول، سیدالشهداء، [بی جا]، ۱۴۰۴ق.
{{پایان}}
* مغنیه، محمد‌جواد، فی ظلال نهج البلاغه، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۷۹م.{{پایان}}


{{اصطلاحات فقهی}}
{{اصطلاحات فقهی}}
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۶۳۳

ویرایش