آیه ۵۶ سوره مائده: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== معرفی، متن و ترجمه آیه == | == معرفی، متن و ترجمه آیه == | ||
آیه ۵۶ سوره مائده را تکمیل‌کننده مضمون آیه قبل و دنبال کننده هدف آن می‌دانند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ مکارم شیرازی، آیات الولایة فی القرآن، ۱۴۲۵ق، ص۵۶.</ref> شیعیان با توجه به معنای حزب که گروهی از مردم معنا شده است، [[ولایت]] را در این آیه به معنای سرپرستی و رهبری و تصرف در امور می‌دانند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> | آیه ۵۶ سوره مائده را تکمیل‌کننده مضمون آیه قبل و دنبال کننده هدف آن می‌دانند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ مکارم شیرازی، آیات الولایة فی القرآن، ۱۴۲۵ق، ص۵۶.</ref> شیعیان با توجه به معنای حزب که گروهی از مردم معنا شده است، [[ولایت]] را در این آیه به معنای سرپرستی و رهبری و تصرف در امور می‌دانند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> همچنین حزب‌الله را جندالله و انصارالله نیز معنا کرده‌اند. در تفسیر [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|اطیب البیان]] مراد از غلبه، رستگاری دنیا و آخرت، بیان شده است.<ref>طیب، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۴۰۵.</ref> | ||
مفسران اهل‌سنت، ولایت در این آیه را به معنای دوستی و یاری دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲.</ref> | |||
{{گفت و گو | |||
| عرض = ۷۰ | | عرض = ۷۰ | ||
| شکل بندی عنوان = line-height:200%; font-size:115%; font-weight: normal; | | شکل بندی عنوان = line-height:200%; font-size:115%; font-weight: normal; | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| تراز = وسط | | تراز = وسط | ||
| عنوان = {{عربی|اندازه=۱۰۰%|وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ | | عنوان = {{عربی|اندازه=۱۰۰%|وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ | ||
}}|و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد با ایمان را بپذیرند، پیروزند؛ (زیرا) حزب و جمعیت خدا پیروز است. | }}|و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد با ایمان را بپذیرند، پیروزند؛ (زیرا) حزب و جمعیت خدا پیروز است. | ||
|آدرس= سوره مائده، آیه ۵۶ | | آدرس = سوره مائده، آیه ۵۶ | ||
}} | }} | ||
==علی بن ابیطالب(ع)، ولی الهی جامعه== | |||
== | مفسران شیعه و برخی از اهل‌سنت، این آیه را در شأن [[امام علی علیه‌السلام|علی‌بن‌ابیطالب(ع)]] دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> در شأن نزول آیه ۵۶ سوره مائده چنین نقل کرده‌اند که پس از نزول [[آیه ولایت|آیه ۵۵ سوره مائده]]، پیامبر به همراه اصحاب به طرف مسجد رفت و پس از آنکه از [[خاتم‌بخشی|انفاق انگشتری به فقیر]]، توسط امام علی(ع) در حال رکوع نماز خبردار شد، تکبیر گفت و آیه ۵۶ سوره مائده را قرائت کرد.<ref>واحدی، اسباب النزول، ۱۴۱۱ق، ص۲۰۲؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵.</ref> | ||
مفسران شیعه و | ==ولایت‌پذیری و حزب‌الله== | ||
== ولایت‌پذیری و حزب‌الله == | |||
به باور مفسران شیعه و سنی، فعل «یَتَوَلَّی» در آیه ۵۶ سوره مائده از ریشه «وَلَی» مشتق شده و به معنای ولایت‌پذیری است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> مفسران شیعه، با رد معنای دوستی و یاری که علمای سنی مطرح کرده‌اند، «وَلیّ» را به معنای سرپرست معنا کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۳؛ حساکی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> همچنین بنا بر نقل مفسران شیعه، بر اساس آیه ۵۶ سوره مائده، مؤمنان باید ولایت‌پذیر (به معنای پذیرش سرپرستی)، باشند.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> همچنین هر کس به ولایت خدا و مؤمنان خاص یعنی [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] درآید حزب‌الله است و چون [[حزب‌الله]] پیروز است او نیز پیروز است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، تعبیر به حزب‌الله و غلبه، معنای سرپرستی و حکومت را برای ولایت تاکید می‌کند، نه یک دوستی ساده، نصرت و یاری، بلکه در معنی «حزب» یک نوع تشکل و همبستگی و اجتماع برای تأمین اهداف مشترک است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳.</ref> | به باور مفسران شیعه و سنی، فعل «یَتَوَلَّی» در آیه ۵۶ سوره مائده از ریشه «وَلَی» مشتق شده و به معنای ولایت‌پذیری است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ فخر رازی، تفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۲، ص۳۸۶-۳۸۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵؛ رشید رضا، تفسیر المنار، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۱۲۷.</ref> مفسران شیعه، با رد معنای دوستی و یاری که علمای سنی مطرح کرده‌اند، «وَلیّ» را به معنای سرپرست معنا کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۳؛ حساکی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> همچنین بنا بر نقل مفسران شیعه، بر اساس آیه ۵۶ سوره مائده، مؤمنان باید ولایت‌پذیر (به معنای پذیرش سرپرستی)، باشند.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> همچنین هر کس به ولایت خدا و مؤمنان خاص یعنی [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] درآید حزب‌الله است و چون [[حزب‌الله]] پیروز است او نیز پیروز است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۹۱ش، ج۲۳، ص۱۵۲؛ جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۹۲.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، تعبیر به حزب‌الله و غلبه، معنای سرپرستی و حکومت را برای ولایت تاکید می‌کند، نه یک دوستی ساده، نصرت و یاری، بلکه در معنی «حزب» یک نوع تشکل و همبستگی و اجتماع برای تأمین اهداف مشترک است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۴، ص۴۳۳.</ref> | ||
[[پرونده:حزب الله.jpg|بندانگشتی|[[حزب‌الله لبنان]] با توجه به مضمون آیه ۵۶ سوره مائده از بخشی از این آیه در آرم خود استفاه کرده است.]] | [[پرونده:حزب الله.jpg|بندانگشتی|[[حزب‌الله لبنان]] با توجه به مضمون آیه ۵۶ سوره مائده از بخشی از این آیه در آرم خود استفاه کرده است.]] | ||
مفسران شیعه معتقدند آیه ۵۶ سوره مائده، در اثبات جانشینی [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> آنان مصداق «الذین آمنوا» تنها علی(ع) می‌دانند و فعل جمع را برای تعظیم و احترام قلمداد می‌کنند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> حسکانی از علمای اهل تسنن، آیه ۵۶ سوره مائده را در مدح و منزلت علی بن ابیطالب(ع) دانسته و از ابن‌عباس در تفسیر این آیه عبارت «شیعة الله» و «شیعة رسول» و «شیعة علی‌بن‌ابیطالب(ع)» را نقل کرده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> | مفسران شیعه معتقدند آیه ۵۶ سوره مائده، در اثبات جانشینی [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> آنان مصداق «الذین آمنوا» تنها علی(ع) می‌دانند و فعل جمع را برای تعظیم و احترام قلمداد می‌کنند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، تهران، ج۷، ص۸۹؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۱۰.</ref> حسکانی از علمای اهل تسنن، آیه ۵۶ سوره مائده را در مدح و منزلت علی بن ابیطالب(ع) دانسته و از ابن‌عباس در تفسیر این آیه عبارت «شیعة الله» و «شیعة رسول» و «شیعة علی‌بن‌ابیطالب(ع)» را نقل کرده است.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۴۶.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، احیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق. | * بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، احیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق. | ||