آیه خاتمیت: تفاوت میان نسخه‌ها

| آیات مرتبط=  

}}

در ابتدای آیه، وجود فرزند نسبی پسر برای پیامبر(ص)، انکار شده و در ادامه به خاتمیت او اشاره می‌شود. برخی از مفسران در مورد ارتباط صدر و ذیل آیه معتقدند که خداوند پس از قطع ارتباط نسبی پیامبر(ص) با دیگران به ارتباط معنوی او با همه مؤمنان در قالب رسالت و خاتمیت اشاره می‌کند و از مخاطبان می‌خواهد تا پیامبر را به خاطر جایگاه رسالت و رهبری او اطاعت کنند.

== جایگاه و اهمیت ==

آیه چهلم سوره احزاب، آیه خاتمیت نبوت یا آیه خاتم نامیده شده است.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۱، ص۸۹.</ref> این آیه روشن‌ترین دلیل بر [[خاتمیت]] پیامبر اسلام(ص) دانسته شده<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۷۵.</ref> و به یکی از فضایل اختصاصی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمد(ص)]] که همان ختم نبوت و رسالت به وسیله ایشان است، اشاره دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۷؛ مغنیه، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۲۶.</ref>  

== متن و ترجمه ==

== شأن نزول ==

در باب [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه چنین گفته‌اند که پس از ازدواج [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] با [[زینب دختر جحش|زینب بنت جَحْش]]، همسر مطلقه [[زید بن حارثه]] (پسرخوانده پیامبر)، برخی از جمله منافقان<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۵، ص۴۳۱.</ref> تلاش کردند تا این اقدام پیامبر(ص) را تخطئه کنند؛<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ج۸، ص۳۴۶؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۲، ص۱۲–۱۳.</ref> زیرا براساس سنت‌های [[جاهلیت|جاهلی]]، پسرخوانده تفاوتی با پسر نداشت.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۳۶؛ حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۱۲۷.</ref> خداوند با نزول این آیه به مبارزه با این سنت جاهلی پرداخت<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۳۶؛ حسینی همدانی، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۱۲۷.</ref> و نشان داد که پسرخواندگی زید صرفاً براساس بالا بردن جایگاه ایشان بوده<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۵۴۴.</ref> و هرگز پسرخوانده نمی‌تواند به جای پسر باشد؛ چنان‌که پدرخوانده نیز در جایگاه پدر قرار نمی‌گیرد.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۷۶.</ref> خداوند در ادامه آیه به نوع دیگری از ارتباط پیامبر(ص) با مردم اشاره می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۳۷.</ref>

برخی بر این اعتقادند که ذکر رسالت پیامبر(ص) و خاتمیت او بعد از نفی فرزند برای ایشان بدان جهت است که مخاطبان را به این معنا برساند که اطاعت از رسول خدا(ص) به خاطر رابطه پدری نبوده، بلکه به خاطر جایگاه رسالت و رهبری ایشان است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص: ۵۶۷.</ref>