مناره: تفاوت میان نسخه‌ها

مناره (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۳

۵۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۶ نوامبر ۲۰۲۳

←‏تاریخچه

دیداریویکی‌متن

Mahdi1382

Automoderated users، confirmed

۱۷٬۲۶۰

ویرایش

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 منابع تاریخی سابقۀ ساخت مناره‌ را به پیش از اسلام برمی‌گردانند. فانوس [[اسکندریه]] (ساخته شده در قرن سوم یا چهارم پیش از میلاد) در [[مصر]]<ref>فاتحی نژاد، «اسکندریه»، ص۱۲۴۶.</ref> و میل نورآباد (ساخته شده در دورۀ اشکانیان) در [[ایران]]<ref>واندنبرگ، باستان‌شناسی ایران باستان، ۱۳۳۷ش، ص۲۷.</ref> از این نمونه‌ها هستند. در [[جزیرة العرب|شبه‌جزیرۀ عربستان]] نیز أبرهة ابن رائش (از پادشاهان [[یمن]]) را نخستین کسی می‌دانند که دست به ساخت مناره زد و به همین دلیل به «ابرهۀ ذوالمنار» مشهور شد.<ref>فضل الله، جامع التواریخ، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۵۳؛ ابیکاریوس، نهایة الأرب فی تاریخ العرب، بی‌تا، ص۱۰.</ref>
-به عقیدۀ تاریخ‌نگاران، نخستین مساجدِ اسلام ([[مسجدالنبی]] و [[مسجد قبا]]) سازه‌هایی بسیار ساده و بدون مناره بوده‌اند.<ref> Gottheil; «The Origin and History of the Minaret»; p133. </ref> در آن زمان مؤذّن بالای بام مرتفعی می‌رفت و اذان می‌گفت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref> اما با گسترش شهرها، لازم شد که در کنار هر مسجد مناره‌ای وجود داشته باشد تا صدای اذان به مناطق بیشتری برسد.<ref name=":0" /> اُلگ گرابار (پژوهشگر [[هنر اسلامی]]) معتقد است که وقتی که پرستشگاه‌های رومیِ [[دمشق]] به مسجد تبدیل شدند، برجهای چهارگوش (صومعه) آنها به جایی برای اذان گفتن تبدیل شد.<ref>گرابار، شکلگیری هنر اسلامی،  ۱۳۷۹ش، ص۱۳۲.</ref> در مقابل، بعضی از متخصصان هنر اسلامی معتقدند که مناره منشئی ایرانی دارد؛ زیرا معماران ایرانی مسجدهای عربی را بسیار ساده می‌دیدند و تصمیم گرفتند که ستون‌هایی شبیه آتشدان‌های ساسانی به ساختمان مساجد اضافه کنند.<ref>اوصانلو، «مناره در شهرهای اسلامی...»، ص۲.</ref>
+به عقیدۀ تاریخ‌نگاران، نخستین مساجدِ اسلام ([[مسجدالنبی]] و [[مسجد قبا]]) سازه‌هایی بسیار ساده و بدون مناره بوده‌اند.<ref> Gottheil; «The Origin and History of the Minaret»; p133. </ref> در آن زمان مؤذّن بالای بام مرتفعی می‌رفت و اذان می‌گفت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref> اما با گسترش شهرها، لازم شد که در کنار هر مسجد مناره‌ای وجود داشته باشد تا صدای اذان به مناطق بیشتری برسد.<ref name=":0" /> اُلگ گرابار۱۹۲۹-۲۰۱۱م.(به فرانسوی: Oleg Grabar) (پژوهشگر [[هنر اسلامی]]) معتقد است که وقتی که پرستشگاه‌های رومیِ [[دمشق]] به مسجد تبدیل شدند، برجهای چهارگوش (صومعه) آنها به جایی برای اذان گفتن تبدیل شد.<ref>گرابار، شکلگیری هنر اسلامی،  ۱۳۷۹ش، ص۱۳۲.</ref> در مقابل، بعضی از متخصصان هنر اسلامی معتقدند که مناره منشئی ایرانی دارد؛ زیرا معماران ایرانی مسجدهای عربی را بسیار ساده می‌دیدند و تصمیم گرفتند که ستون‌هایی شبیه آتشدان‌های ساسانی به ساختمان مساجد اضافه کنند.<ref>اوصانلو، «مناره در شهرهای اسلامی...»، ص۲.</ref>
 مورخان ساخت اولین مناره‌های اسلامی را به حکومت [[بنی‌امیه]] برمی‌گردانند.<ref>بلوم، «مبنای پیدایش مناره»، ص۱۲۳؛  علام، هنرهای خاورمیانه در دوران اسلامی، ۱۳۸۲ش، ص۲۴.</ref> بر اساس یک دیدگاه، نخستین مناره‌ را [[زیاد بن ابیه]]، به دستور [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در سال ۴۴ یا ۴۵ قمری در [[مسجد کوفه]] ساخت.<ref>بلاذری، فتوح البلدان،  ۱۴۱۲ق، ص۳۴۲-۳۴۳.</ref> در مقابل برخی معتقدند که امویان، در فرایند تبدیل کلیسای [[دمشق]] به [[مسجد جامع اموی (دمشق)|مسجد جامع اموی]] (در سال ۸۶ قمری)، برجهای [[کلیسا]] را باقی گذاشتند و از آنها به عنوان اولین مأذنه‌های اسلامی استفاده کردند.<ref>فیلیپ حتی، تاریخ عرب، ۱۳۸۰ش، ص۳۴۰؛ پرایس، تاریخ هنر اسلامی، تهران، ص۱۴.</ref> اولین منارۀ اسلامیِ [[ایران]] را نیز [[مناره میدان کهنه]] در [[قم]] (ساختۀ ۲۹۱ق) می‌دانند.<ref name=":2">«[https://www.isna.ir/news/qom-26435/سومين-مناره-جهان-اسلام-و-اولين-مناره-احداثي-در-ايران سومین منارۀ جهان اسلام و اولین مناره ایران]»، سایت ایسنا.</ref>