جنبش جهاد اسلامی فلسطین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''جنبش جهاد اسلامی فلسطین''' یکی از جنبش‌های سیاسی، نظامی [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] در [[فلسطین]]، که به تأثیر از اندیشه‌های [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، قائل به آزادی کامل سرزمین‌های فلسطین از راه مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل است. این جنبش مبتنی بر آموزه‌های [[اسلام|دین اسلام]] و مورد حمایت مالی، تسلیحاتی و آموزشی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] قرار دارد.  

شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی عملیات‌های متعددی علیه اسرائیل انجام داده است. اسرائیل تعدادی از فرماندهان آن را [[ترور]] کرده است. جنبش جهاد اسلامی توسط [[فتحی شقاقی]] در سال ۱۹۸۱م در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد. دبیرکل این جنبش زیاد نَخاله است. پیش از او رمضان عبدالله و قبل از او فتحی شقاقی این مسئولیت را برعهده داشتند. برخی از کشورها همچون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اتحادیه اروپا و [[بریتانیا|انگلیس]] این جنبش را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده‌اند.  

==توصيف و تأسیس==

جنبش جهاد اسلامی، یکی از بارزترین جنبش‌های مقاومت فلسطین به شمار می‌رود که تنها راه آزادی [[بیت‌المقدس|قدس]] را مقاومت می‌داند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن الجهاد الإسلامي التي أنجبت أسرى عملية جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و فتح، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسرّ استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانه‌های اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref>

فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد {{یاد| پس از کشته شدن فتحی شقاقی خیابانی در تهران به نام وی نامگذاری شد.«یک خیابان در تهران به نام شهید فتحی شقاقی نامگذاری شد.»، https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد}}و رمضان عبدالله شَلّح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحليلات/2022/08/08/حركة-الجهاد-الإسلامي-الفلسطينية/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً كبيراً بالانتفاضة.. قصة حركة الجهاد وسر استهداف إسرائيل لها بحربها الأخيرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref>

برای جنبش جهاد اسلامی، اصولی تعریف شده است که طبق آن، [[اسلام|دین اسلام]] مبنای اعتقادات و اقدامات این جنبش قرار گرفته است. طبق این اصول، تمامی [[فلسطین|سرزمین فلسطین]]، سرزمین اسلامی و عربی است و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در این سرزمین [[حرام]] است و حضور اسرائیل در فلسطین، به معنای سیطره و تجزیه سرزمین اسلامی است.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> همچنین هر اقدامی که در راستای رسمیت دادن به رژیم صهیونیستی باشد، غیرقابل پذیرش عنوان شده است.<ref>[https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حركة-الجهاد-الإسلامي-في-فلسطين «نبذة عن حركة الجهاد الإسلامي في فلسطين»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref>

جنبش جهاد اسلامی با [[حماس|جنبش حماس]] همکاری سیاسی و نظامی دارد.<ref>«[https://www.alhurra.com/palestine/2023/10/19/ما-هي-حركة-الجهاد-الإسلامي-وما-علاقتها-بحماس؟ ما هي حركة الجهاد الإسلامي وما علاقتها بحماس؟]»، وبگاه الحره.</ref>اما روابط آن با سازمان آزادی‌بخش فلسطین به دلیل رویکرد سکولار این سازمان و تمایل به سازش با اسرائیل و به رسمیت شناختن آن، مناسب توصیف نشده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref>

گردان‌های قدس (به عربی: سرایا القدس)، شاخه نظامی و امنیتی جنبش جهاد اسلامی، در نیمه دوم دهه هشتاد قرن بیست میلادی تأسیس شد. پیش از این نیروهای مجاهد اسلامی و پیشتر کتائب سیف‌الاسلام نامیده می‌شد.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمك معرفتها عن "الجهاد الإسلامي" التي أنجبت أسرى "عملية جلبوع"]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> گردان‌های قدس، بزرگترین نیروی نظامی [[نوار غزه|غزه]] پس از شاخه نظامی [[حماس]] به شمار می‌رود.<ref>«[https://www.bbc.com/arabic/articles/cd1q2vpng0zo إلى جانب كتائب القسام ما هي أبرز الحركات المسلحة في غزة]»، وبگاه شبکه خبری BBC.</ref>