Automoderated users، confirmed، movedable، protected، templateeditor
۲٬۸۷۶
ویرایش
اقتصاد مقاومتی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
یکی از کارکردهای اقتصاد مقاومتی، مقابله با شوک‌های وارد شده بر اقتصاد است. انعطاف‌پذیری اقتصادی این طرح باعث می‌شود در شرایط بحرانی، توانایی عبور از بحران را داشته باشد و به عنوان یک برنامه بلندمدت اقتصادی، می‌تواند زیرساخت‌های اقتصادی کشور را متحول سازد.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، ۱۳۹۱ش، ص۱.</ref> از آنجا که برخی از شاخص‌های اقتصاد در [[اسلام]]، هم راستا با تعاریف اقتصاد مقاومتی است، برخی بر این باورند که مبانی اقتصاد اسلامی، بر مبنای اقتصاد مقاومتی است. [[قاعده نفی سبیل|نفی سبیل]]، نهی از اخلال در نظام، نهی از [[اسراف]]، [[اتراف]] و [[تبذیر]] را می‌توان از این مبانی برشمرد.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، | یکی از کارکردهای اقتصاد مقاومتی، مقابله با شوک‌های وارد شده بر اقتصاد است. انعطاف‌پذیری اقتصادی این طرح باعث می‌شود در شرایط بحرانی، توانایی عبور از بحران را داشته باشد و به عنوان یک برنامه بلندمدت اقتصادی، می‌تواند زیرساخت‌های اقتصادی کشور را متحول سازد.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، ۱۳۹۱ش، ص۱.</ref> از آنجا که برخی از شاخص‌های اقتصاد در [[اسلام]]، هم راستا با تعاریف اقتصاد مقاومتی است، برخی بر این باورند که مبانی اقتصاد اسلامی، بر مبنای اقتصاد مقاومتی است. [[قاعده نفی سبیل|نفی سبیل]]، نهی از اخلال در نظام، نهی از [[اسراف]]، [[اتراف]] و [[تبذیر]] را می‌توان از این مبانی برشمرد.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، ص۸-۹.</ref> | ||
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نخستین بار عبارت اقتصاد مقاومتی را در ۱۶ شهریور ۱۳۸۹ش، مطرح کرد.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۲.</ref> پیش از این عباس معارف در سال ۱۳۷۶ش. طرحی را با عنوان اقتصاد مقاومتی به دولت وقت جمهوری اسلامی داده بود.<ref>«طرح مرحوم عباس معارف به دولت خاتمی درباره اقتصاد مقاومتی»، پایگاه خبری الف.</ref> به کاربردن این واژگان از جانب رهبری جمهوری اسلامی، سبب جلب توجه اقشار مختلف به این موضوع شد و سبب شد تا مؤسسات و آثار متعددی در اینباره شکل بگیرند. تأسیس دانشکده مجازی و مردمی اقتصاد مقاومتی<ref>«نخستین دانشگاه مردمی اقتصاد مقاومتی راه‌اندازی شد»، خبرگزاری دانشجو.</ref>، شکل‌گیری ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه<ref>«برگزاری نهمین نشست ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه»، خبرگزاری دانشجو.</ref> و نگارش سیاست‌ها و آثار متعدد در این باره از جمله اقدامات صورت گرفته در این راستا بوده است.<ref>«بررسی گزارش اجرای بند دوم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در هیئت عالی نظارت مجمع»؛ خبرگزاری دانشجو.</ref> | [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] نخستین بار عبارت اقتصاد مقاومتی را در ۱۶ شهریور ۱۳۸۹ش، مطرح کرد.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۲.</ref> پیش از این عباس معارف در سال ۱۳۷۶ش. طرحی را با عنوان اقتصاد مقاومتی به دولت وقت جمهوری اسلامی داده بود.<ref>«طرح مرحوم عباس معارف به دولت خاتمی درباره اقتصاد مقاومتی»، پایگاه خبری الف.</ref> به کاربردن این واژگان از جانب رهبری جمهوری اسلامی، سبب جلب توجه اقشار مختلف به این موضوع شد و سبب شد تا مؤسسات و آثار متعددی در اینباره شکل بگیرند. تأسیس دانشکده مجازی و مردمی اقتصاد مقاومتی<ref>«نخستین دانشگاه مردمی اقتصاد مقاومتی راه‌اندازی شد»، خبرگزاری دانشجو.</ref>، شکل‌گیری ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه<ref>«برگزاری نهمین نشست ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه»، خبرگزاری دانشجو.</ref> و نگارش سیاست‌ها و آثار متعدد در این باره از جمله اقدامات صورت گرفته در این راستا بوده است.<ref>«بررسی گزارش اجرای بند دوم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در هیئت عالی نظارت مجمع»؛ خبرگزاری دانشجو.</ref> | ||
پایین آمدن نرخ بیکاری، بهره‌وری بالای نیروی کار، تک‌قطبی شدن جامعه، افزایش سرمایه اجتماعی، ثبات در نرخ رشد اقتصادی و تنوع درآمدی صادراتی از جمله آورده‌های اقتصاد مقاومتی برشمرده شده است.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، | پایین آمدن نرخ بیکاری، بهره‌وری بالای نیروی کار، تک‌قطبی شدن جامعه، افزایش سرمایه اجتماعی، ثبات در نرخ رشد اقتصادی و تنوع درآمدی صادراتی از جمله آورده‌های اقتصاد مقاومتی برشمرده شده است.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، ص۱۲-۱۴.</ref> بر اساس ارزیابی‌های منتشرشده از روند ابلاغ تا اجرای اقتصاد مقاومتی در ایران؛ با توجه به ابلاغ رسمی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از سال ۱۳۹۰ش به بعد در [[ایران]]، و با ملاحظه شاخص‌های اقتصادی در این کشور، رشد نسبی شاخص‌ها نشان از کارکرد مثبت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در ایران دارد. توسعه نظام مالی و بانکی کشور، مردمی شدن اقتصاد، توسعه دانش‌بنیان‌ها و درون‌زایی اقتصادی از مهمترین پیشرفت‌های ایران در سال‌های پس از ابلاغ این قانون بوده است.<ref>شقاقی شهری، «ارزیابی وضعیت اجرای اقتصاد مقاومتی»، ص۷۹-۸۲.</ref> مقابله با تحریم‌های صورت گرفته علیه جمهوری اسلامی ایران، یکی دیگر از دلایل وضع سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بود که در این زمینه نیز موفقیت‌هایی چون تکیه بر نیروی داخلی و بی‌نیازی به خارج را فراهم آورده است.<ref>مکیان و زنگی آبادی، «تحریم‌ها و الزامات اقتصاد مقاومتی»، ص۴۱ و ۵۵.</ref> | ||
== مفهوم و مصادیق == | == مفهوم و مصادیق == | ||
مفهوم اقتصاد مقاومتی، به شکل‌های متنوعی تعریف شده است. از دیدگاه [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، اقتصاد مقاومتی به اقتصادی گفته می‌شود که همراه با مقاومت در برابر کارشکنی‌های دشمن، باعث رشد و شکوفایی کشور شود. مقاومت درونی به گونه‌ای که با تغییرات در سطح بین‌الملل، هیچگونه آسیبی به آن اقتصاد وارد نشود، از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی است.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۲.</ref> مرکز مطالعات راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی [[حوزه علمیه قم]]، اقتصاد مقاومتی را «اقتصادی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی که ضمن مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تهدیدهای نظام سلطه، تضمین‌کننده رشد اقتصادی می‌باشد.» تعریف کرده است.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> به مجموعه سیاست‌های اقتصادی که بر پایه الگوی بومی، فرهنگی و علمی در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] که در این کشور اجرا می‌شود نیز اقتصاد مقاومتی گفته می‌شود.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> | مفهوم اقتصاد مقاومتی، به شکل‌های متنوعی تعریف شده است. از دیدگاه [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، اقتصاد مقاومتی به اقتصادی گفته می‌شود که همراه با مقاومت در برابر کارشکنی‌های دشمن، باعث رشد و شکوفایی کشور شود. مقاومت درونی به گونه‌ای که با تغییرات در سطح بین‌الملل، هیچگونه آسیبی به آن اقتصاد وارد نشود، از ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی است.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۲.</ref> مرکز مطالعات راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی [[حوزه علمیه قم]]، اقتصاد مقاومتی را «اقتصادی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی که ضمن مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تهدیدهای نظام سلطه، تضمین‌کننده رشد اقتصادی می‌باشد.» تعریف کرده است.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> به مجموعه سیاست‌های اقتصادی که بر پایه الگوی بومی، فرهنگی و علمی در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] که در این کشور اجرا می‌شود نیز اقتصاد مقاومتی گفته می‌شود.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> | ||
اقتصاد مقاومتی، در چند بُعد تعریف و تفسیر شده است. در سخنان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، کارآفرینی به عنوان یکی از تفاسیر اقتصاد مقاومتی به کار رفته است. کوتاه شدن زمان اجرای برنامه‌های اقتصادی، پرهیز از تصمیم‌های خلق‌الساعه، تصویب و اجرای قوانین در راستای کم کردن وابستگی به خارج، کاهش وابستگی به نفت، تمرکز بیشتر بر روی برنامه‌های بلندمدت، سیاستگذاری در راستای شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده بیشتر از تولیدات داخلی از جمله مصادیق اقتصاد مقاومتی یاد شده است.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، | اقتصاد مقاومتی، در چند بُعد تعریف و تفسیر شده است. در سخنان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، کارآفرینی به عنوان یکی از تفاسیر اقتصاد مقاومتی به کار رفته است. کوتاه شدن زمان اجرای برنامه‌های اقتصادی، پرهیز از تصمیم‌های خلق‌الساعه، تصویب و اجرای قوانین در راستای کم کردن وابستگی به خارج، کاهش وابستگی به نفت، تمرکز بیشتر بر روی برنامه‌های بلندمدت، سیاستگذاری در راستای شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده بیشتر از تولیدات داخلی از جمله مصادیق اقتصاد مقاومتی یاد شده است.<ref>کاویانی و سیدشکری، «اقتصاد مقاومتی»، ص۳-۸.</ref> | ||
سید علی خامنه‌ای از بنیانگذاران دیدگاه اقتصاد مقاومتی، این مدل اقتصادی را یک الگوی علمی متناسب با ایران می‌داند که از انواع اقتصادهای درون‌زا است اما درون‌گرا نیست و به دنبال توسعه می‌باشد.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> عادل پیغامی، عضو هیئت علمی [[دانشگاه امام صادق]] معتقد است که اقتصاد مقاومتی لزوما به معنای اقتصاد از نقطه ضعف و در موضع تدافعی نیست و با توجه به تبیین اقتصاد دانش‌بنیان در ضمن اقتصاد مقاومتی از جانب آیت‌الله خامنه‌ای، مشخص می‌شود که اقتصاد مقاومتی می‌تواند حالت تهاجمی نیز داشته باشد.<ref>«راهبردی کلان به نام اقتصاد مقاومتی»، بانکداری اسلامی.</ref> | سید علی خامنه‌ای از بنیانگذاران دیدگاه اقتصاد مقاومتی، این مدل اقتصادی را یک الگوی علمی متناسب با ایران می‌داند که از انواع اقتصادهای درون‌زا است اما درون‌گرا نیست و به دنبال توسعه می‌باشد.<ref>یوسفی، نظام اقتصادی مقاومتی، ۱۳۹۵ش، ص۳۳.</ref> عادل پیغامی، عضو هیئت علمی [[دانشگاه امام صادق]] معتقد است که اقتصاد مقاومتی لزوما به معنای اقتصاد از نقطه ضعف و در موضع تدافعی نیست و با توجه به تبیین اقتصاد دانش‌بنیان در ضمن اقتصاد مقاومتی از جانب آیت‌الله خامنه‌ای، مشخص می‌شود که اقتصاد مقاومتی می‌تواند حالت تهاجمی نیز داشته باشد.<ref>«راهبردی کلان به نام اقتصاد مقاومتی»، بانکداری اسلامی.</ref> | ||