پرش به محتوا

آیه ۳۲ سوره نور: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}
}}


== مخاطب آیه ==
به نظر [[شیخ طوسی]] خطاب آیه به کسانی است که بر آن بی‌همسران [[ولایت]] دارند.<ref>شیخ طوسی، التبيان، دارإحياء التراث العربی‏، ج۷، ص۴۳۲.</ref> البته به باور برخی هم خانواده و هم جامعه، مسئول ازدواج افراد بی‌همسر هستند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۱۸۲.</ref> مفسران معتقدند مفهوم آیه این است که از طریق کمک‌های مالی، پیدا کردن همسر مناسب، تشویق به ازدواج، و پادرمیانی برای حل مشکلات، مقدمات ازدواج مجردها فراهم شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ص۴۵۷.</ref>  
به نظر [[شیخ طوسی]] خطاب آیه به کسانی است که بر آن بی‌همسران [[ولایت]] دارند.<ref>شیخ طوسی، التبيان، دارإحياء التراث العربی‏، ج۷، ص۴۳۲.</ref> البته به باور برخی هم خانواده و هم جامعه، مسئول ازدواج افراد بی‌همسر هستند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۱۸۲.</ref> مفسران معتقدند مفهوم آیه این است که از طریق کمک‌های مالی، پیدا کردن همسر مناسب، تشویق به ازدواج، و پادرمیانی برای حل مشکلات، مقدمات ازدواج مجردها فراهم شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ص۴۵۷.</ref>  


از نظر [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[بیضاوی]]، مراد از صالحین در آیه که گفته شده آنها را همسر دهید، صالح برای ازدواج است، نه صالح در اعمال.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳؛ بیضاوی، تفسیر بیضاوی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۰۵.</ref> این آیه در ادله قائلین به عدم شرطیت [[یسار در ازدواج|یَسار در ازدواج]]{{یاد|يسار در ازدواج، تمكّن از نفقه است. فقیهان در شرط و عدم شرط آن در صحت ازدواج، آرای متفاوتی دارند. (مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۶۳.)}} در کتب فقهی مورد استفاده قرار گرفته است.<ref>مکارم شیرازی، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref>
از نظر [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[بیضاوی]]، مراد از صالحین در آیه که گفته شده آنها را همسر دهید، صالح برای ازدواج است، نه صالح در اعمال.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳؛ بیضاوی، تفسیر بیضاوی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۰۵.</ref> این آیه در ادله قائلین به عدم شرطیت [[یسار در ازدواج|یَسار در ازدواج]]{{یاد|يسار در ازدواج، تمكّن از نفقه است. فقیهان در شرط و عدم شرط آن در صحت ازدواج، آرای متفاوتی دارند. (مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۶۳.)}} در کتب فقهی مورد استفاده قرار گرفته است.<ref>مکارم شیرازی، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref>


=== وجوب یا استحباب فراهم کردن مقدمات ازدواج دیگران ===
برخی عالمان معتقدند امر در این آیه خطاب به مسلمانان برای همسر دادن دیگران، دستوری [[مستحب|استحبابی]] است نه وجوبی‏.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۲۰؛ مغنیه، التفسیر الکاشف‏، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۱۹.</ref> برخی نیز این امر را [[واجب]] قلمداد کرده‌اند.‏<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق،  ج۱۴، ص۱۲۸.</ref> [[سید قطب]] گفته است این امر، واجب است نه به این معنا که کسی را به ازدواج مجبور کنند، بلکه واجب است به کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند، کمک کنند و وسیله ازدواج آنان فراهم شود تا جامعه از فساد پاک شود.<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۴، ص۲۵۱۵.</ref>
=== تشویق به ازدواج دیگران ===
مفسران گفته‌اند این آیه به انسان‌ها می‌آموزد در اندیشه ازدواج دیگران باشند و در حد توان تلاش کنند تا مرد بی‌زن و زن بی‌شوهر را همسر دهند.<ref>مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۸ش، ص ۲۵۶ و ۲۵۷.</ref> جامعه اسلامی را مکلف دانسته‌اند که با فراهم کردن زمینه‌های ازدواج، زمینه‌های فساد را از بین ببرد.<ref>سروش، و مقدس‌نیا، امر به معروف و نهی از منکر، ۱۳۸۳ش، ص۹۱.</ref> [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]] معتقد است اینکه اکثریت جامعه این مسئولیت را احساس نمی‌کنند، ناشی از این است که از توجه به معنای این آیه غفلت ورزیده‌اند.<ref>مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۸ش، ص ۲۵۶ و ۲۵۷.</ref> در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمده است هر گامی که انسان در این راه بردارد و هر کلمه‌ای بگوید، ثواب یک سال عبادت در نامه عمل او می‌نویسند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۴۶.</ref>
== ازدواج و وعده رفع فقر ==
== ازدواج و وعده رفع فقر ==
در [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] آمده که خداوند وعده رفع فقر را با جمله‏ «وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ» تأکید کرده است و نیز رزق هر کس را تابع صلاحیت او دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳.</ref> گفته شده خداوند با جمله «إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» آنچه که مانع ازدواج است را رد کرده است.<ref>بیضاوی، تفسیر بیضاوی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۰۵.</ref> به باور [[فخر رازی]] مقصود آیه این نیست که فرد تنها به سبب ازدواج ثروتمند می‌شود، بلکه آیه در بیان این موضوع است که فقر نباید مانع ازدواج باشد و ثروت نباید در ازدواج مطرح باشد. از این جهت آیه قول به غنا نداده است که تحقق آن ممکن نباشد.<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۳، ص۳۷۱.</ref>
در [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] آمده که خداوند وعده رفع فقر را با جمله‏ «وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ» تأکید کرده است و نیز رزق هر کس را تابع صلاحیت او دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۱۱۳.</ref> گفته شده خداوند با جمله «إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» آنچه که مانع ازدواج است را رد کرده است.<ref>بیضاوی، تفسیر بیضاوی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۰۵.</ref> به باور [[فخر رازی]] مقصود آیه این نیست که فرد تنها به سبب ازدواج ثروتمند می‌شود، بلکه آیه در بیان این موضوع است که فقر نباید مانع ازدواج باشد و ثروت نباید در ازدواج مطرح باشد. از این جهت آیه قول به غنا نداده است که تحقق آن ممکن نباشد.<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۳، ص۳۷۱.</ref>


آلوسی مفسر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به این شبهه که آیه وعده بی‌نیازی داده است در حالی که بسیاری از فقیران پس از ازدواج بی‌نیاز نشده‌اند، این‌گونه پاسخ داده که در این آیه شرط مشیّتِ الهی نهفته است؛ و آیه با «واسع علیم» پایان یافته است، یعنی خداوند بر اساس آنچه حکمتش اقتضاء می‌کند روزی بندگانش را تنظیم می‌کند. چنانچه در [[آیه نجاست مشرکان|آیه ۲۸ سوره توبه]] نیز وعده بی‌نیازی به مؤمنان داده و تصریح کرده که اگر احساس می‌کنند با وارد نشدن کافران به [[مسجد الحرام]] زندگی‌شان دچار فقر و بی‌رونقی می‌شود؛ بدانند که خداوند اگر بخواهد آنها را بی نیاز می‌کند.<ref>الالوسی، روح المعانی، ج۹، ص۳۴۲.</ref>
آلوسی مفسر [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] به این شبهه که آیه وعده بی‌نیازی داده است در حالی که بسیاری از فقیران پس از ازدواج بی‌نیاز نشده‌اند، این‌گونه پاسخ داده که در این آیه شرط مشیّتِ الهی نهفته است؛ و آیه با «واسع علیم» پایان یافته است، یعنی خداوند بر اساس آنچه حکمتش اقتضاء می‌کند روزی بندگانش را تنظیم می‌کند. چنانچه در [[آیه نجاست مشرکان|آیه ۲۸ سوره توبه]] نیز وعده بی‌نیازی به مؤمنان داده و تصریح کرده که اگر احساس می‌کنند با وارد نشدن کافران به [[مسجد الحرام]] زندگی‌شان دچار فقر و بی‌رونقی می‌شود؛ بدانند که خداوند اگر بخواهد آنها را بی نیاز می‌کند.<ref>الالوسی، روح المعانی، ج۹، ص۳۴۲.</ref>
 
== وجوب یا استحباب فراهم کردن مقدمات ازدواج دیگران ==
برخی عالمان معتقدند امر در این آیه خطاب به مسلمانان برای همسر دادن دیگران، دستوری [[مستحب|استحبابی]] است نه وجوبی‏.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۲۰؛ مغنیه، التفسیر الکاشف‏، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۱۹.</ref> برخی نیز این امر را [[واجب]] قلمداد کرده‌اند.‏<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ۱۴۰۸ق،  ج۱۴، ص۱۲۸.</ref> [[سید قطب]] گفته است این امر، واجب است نه به این معنا که کسی را به ازدواج مجبور کنند، بلکه واجب است به کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند، کمک کنند و وسیله ازدواج آنان فراهم شود تا جامعه از فساد پاک شود.<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۴، ص۲۵۱۵.</ref>


== تشویق به ازدواج دیگران ==
مفسران گفته‌اند این آیه به انسان‌ها می‌آموزد در اندیشه ازدواج دیگران باشند و در حد توان تلاش کنند تا مرد بی زن و زن بی شوهر را همسر دهند.<ref>مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۸ش، ص ۲۵۶ و ۲۵۷.</ref> جامعه اسلامی را مکلف دانسته‌اند که با فراهم کردن زمینه‌های ازدواج، زمینه‌های فساد را از بین ببرد.<ref>سروش، و مقدس‌نیا، امر به معروف و نهی از منکر، ۱۳۸۳ش، ص۹۱.</ref> [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]] معتقد است اینکه اکثریت جامعه این مسئولیت را احساس نمی‌کنند، ناشی از این است که از توجه به معنای این آیه غفلت ورزیده‌اند.<ref>مصباح یزدی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، ۱۳۸۸ش، ص ۲۵۶ و ۲۵۷.</ref> در حدیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمده است هر گامی که انسان در این راه بردارد و هر کلمه‌ای بگوید، ثواب یک سال عبادت در نامه عمل او می‌نویسند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۴۶.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰

ویرایش