Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۱۷۴
ویرایش
حکیمه دختر امام جواد(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
←لید
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←لید) |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| طول عمر = | | طول عمر = | ||
}} | }} | ||
''' | '''حَکِیمَه دختر امام جواد(ع)''' <small>(درگذشت [[سال ۲۷۴ هجری قمری|۲۷۴ق]])</small> دختر امام جواد و [[سمانه مغربیه]] و خواهر امام هادی(ع) که [[امامان شیعه|چهار امام شیعه]] ([[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]]، [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]]، [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام عسکری(ع)]] و [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]) را درک کرده است. گفته‌اند او عهده‌دار آموزش و امور [[نرجس|نرجس خاتون]] مادر امام زمان(عج) و شاهد ولادت امام دوازدهم بود. بنابر منابع شیعه، حکیمه در زمان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، امام مهدی را ملاقات کرده و رابط مردم با او بوده و برخی از روایات او را نقل کرده است. عالمان و مورخان [[شیعه]] از وی به نیکی یاد کرده و دیانتش را ستوده‌اند. مقبره وی در [[حرم عسکریین]] در [[سامرا]] است. | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
<div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه امام جواد}} | <div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه امام جواد}} | ||
حکیمه دختر [[امام جواد(ع)]] است. زمان ولادتش در منابع تاریخی مشخص نیست ولی از آن‌جا که تاریخ ولادت برادرش [[امام هادی(ع)]] سا ل ۲۱۲ بوده و مطابق با گزارش‌های تاریخی، حکیمه خاتون از برادرش کوچک‌تر است، می‌توان تولد وی را در دهه دوم قرن سوم قمری یعنی مابین سال‌های ۲۱۳ تا ۲۲۰ تخمین زد.<ref>اعلمی حائری، تراجم اعلام النساء، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۶۴، ص۲۸۵.</ref> | حکیمه دختر [[امام جواد(ع)]] است. زمان ولادتش در منابع تاریخی مشخص نیست ولی از آن‌جا که تاریخ ولادت برادرش [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] سا ل ۲۱۲ بوده و مطابق با گزارش‌های تاریخی، حکیمه خاتون از برادرش کوچک‌تر است، می‌توان تولد وی را در دهه دوم قرن سوم قمری یعنی مابین سال‌های ۲۱۳ تا ۲۲۰ تخمین زد.<ref>اعلمی حائری، تراجم اعلام النساء، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۶۴، ص۲۸۵.</ref> | ||
مادر وی [[سمانه مغربیه]]، معروف به سیده است که مادر | مادر وی [[سمانه مغربیه]]، معروف به سیده است که مادر امام هادی(ع) و [[موسی مبرقع]] و دیگر فرزندان امام جواد(ع) نیز بود.<ref>قمی، منتهی الامال، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۹۷.</ref> | ||
شوهر حکیمه خاتون ابوعلی حسن بن علی مرعش بن‌عبیدالله بن ابی‌الحسن محمد اکبر بن محمدحسن بن حسین اصغر بن [[امام سجاد(ع)]] بوده است. ثمره این ازدواج سه پسر به نام‌های حسین، زید و حمزه بود.<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۵۷؛ محلاتی، مآثر الکبراء فی تاریخ سامراء، نجف، ج۲، ص۳۰۳؛ فخر رازی، الشجرة المبارکه فی أنساب الطالبیه، ۱۴۰۹ق، ص ۱۶۹،۱۷۰.</ref> | شوهر حکیمه خاتون ابوعلی حسن بن علی مرعش بن‌عبیدالله بن ابی‌الحسن محمد اکبر بن محمدحسن بن حسین اصغر بن [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] بوده است. ثمره این ازدواج سه پسر به نام‌های حسین، زید و حمزه بود.<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۵۷؛ محلاتی، مآثر الکبراء فی تاریخ سامراء، نجف، ج۲، ص۳۰۳؛ فخر رازی، الشجرة المبارکه فی أنساب الطالبیه، ۱۴۰۹ق، ص ۱۶۹،۱۷۰.</ref> | ||
==از نظر عالمان== | ==از نظر عالمان== | ||
[[علامه مجلسی]] در کتاب [[ | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در کتاب [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] درباره حکیمه خاتون می‌نویسد: در قُبّه شریفه که مقبره امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) است، قبری منسوب به نجیبه، عالمه، فاضله، تقیه، رضیه، حکیمه، دختر امام جواد(ع) وجود دارد که نمی‌دانیم چرا با همه فضل و جلالت آشکاری که این بانوی گرامی دارد و محلّ اسرار [[امامت]] بوده، زیارتی برای او قید نشده است. سپس می‌گوید: سزاوار است که او را با الفاظی که مناسب مقام اوست، زیارت کنید.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۱۰۲، ص۷۹.</ref> | ||
[[عبدالله مامقانی]]، نام او را در زمره زنان راوی، ذکر کرده و می‌گوید : | [[عبدالله مامقانی]]، نام او را در زمره زنان راوی، ذکر کرده و می‌گوید: [[محمدباقر بهبهانی|وحید بهبهانی]] اعتراض کرده که چرا زیارتی برای او ذکر نکرده‌اند. عجیب‌تر این که [[شیخ مفید]]، نام حکیمه را در زمره فرزندان امام جواد(ع) ذکر نکرده و برخی کتب تاریخ و سیره و نَسَب نیز وی را یاد نکرده‌اند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج ۳، ص۷۶.</ref> [[شیخ مفید]] در نام بردن از فرزندان امام جواد(ع) به حکیمه تصریح نکرده است؛ اما در جای دیگری از [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|کتاب الارشاد]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج ۲، ص۳۵۱.</ref> وی را در سلسله روات ذکر کرده و تصریح نموده که وی عمه امام عسکری(ع) بوده است. | ||
==ویژگی‌ها== | ==ویژگی‌ها== | ||
حکیمه خاتون، چهار تن از [[امامان شیعه]] را درک کرده و در میان دختران [[امام جواد(ع)]] به وفور علم و فضل مشهور بود.<ref>قمی، منتهی الامال، ۱۳۸۲ش، ج ۲، ص۵۰۲.</ref> حکیمه از زنان راوی است و احادیثی از وی نقل شده که یکی از آن‌ها [[حرز امام جواد(ع)]] است.<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۵۴.</ref> | حکیمه خاتون، چهار تن از [[امامان شیعه]] را درک کرده و در میان دختران [[امام جواد(ع)]] به وفور علم و فضل مشهور بود.<ref>قمی، منتهی الامال، ۱۳۸۲ش، ج ۲، ص۵۰۲.</ref> حکیمه از زنان راوی است و احادیثی از وی نقل شده که یکی از آن‌ها [[حرز امام جواد(ع)]] است.<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۶۸ش، ج ۴، ص۱۵۴.</ref> | ||
[[امام هادی(ع)]]، آموزش [[نرجس خاتون]] مادر [[امام زمان(عج)]] را به حکیمه سپرد. درباره [[ازدواج]] | [[امام هادی(ع)]]، آموزش [[نرجس خاتون]] مادر [[امام زمان(عج)]] را به حکیمه سپرد. درباره [[ازدواج]] امام عسکری(ع) با نرجس و ولادت امام دوازدهم شیعیان(عج)، روایات زیادی از وی، نقل شده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج ۶، ص۲۱۷.</ref> حکیمه در شب ولادت حضرت مهدی(عج) با درخواست امام عسکری (ع) در کنار نرجس حضور داشت و اولین فردی است که امام زمان(عج) را در آغوش گرفت و بوسید.<ref>قمی، منتهی الامال، ۱۳۸۲ش، ج ۲، ص۵۰۲.</ref> وی بارها آن حضرت را در زمان حیات امام عسکری ملاقات کرده و از سفیران و رابطان امام در زمان [[غیبت صغرا]] بوده است.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج ۳، ص۷۶.</ref> | ||
[[پرونده:حکیمه خاتون.png|بندانگشتی|مرقد حکیمه خاتون در [[ضریح]] [[حرم عسکریین]]]] | [[پرونده:حکیمه خاتون.png|بندانگشتی|مرقد حکیمه خاتون در [[ضریح]] [[حرم عسکریین]]]] | ||