پرش به محتوا

وسوسه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
وسوسه را به معنای فکر یا احساسی دانسته‌اند که دائم انسان را به انجام کاری تحریک و تشویق می‌کند.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه.</ref> به باور [[محمدمهدی نراقی]]، اندیشه‌هایی که به دل نفوذ می‌کند اگر انسان را به شر دعوت کند وسوسه، و اگر به سوی خیر بخواند، [[الهام]] نامیده می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۱۷۹.</ref> وسوسه بیشتر درباره نفوذ [[شیطان]] در دل انسان‌ها به‌کار برده شده است؛ زمانی که با القای هواهای نفسانی، بنده را از [[تقرب|قرب خدا]] دور می‌کند.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۳۴۹-۳۵۰؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه؛ معینی، «وسوسه / وسواس»، ص۲۳۰۷.</ref> در [[جامع السعادات (کتاب)|کتاب جامع السعادات]] آمده است، شیطان وسوسه را در دل انسان ایجاد می‌کند و آن‌چیزی که زمینه آن را فراهم کرده، اغواء و خذلان است.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۱۷۹.</ref> به گفته [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] شیطان با وسوسه، چیزی بدون نفع و خیر یا اندیشه‌های بد را در دل انسان جای می‌دهد.<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه.</ref> وسوسه همچنین کاری دانسته شده که در خفا صورت می‌گیرد و به صورت [[حدیث نفس]] انجام می‌شود.<ref>حمیری، شمس العلوم، ۱۴۲۰ق، ج ۱۱، ص ۱۳؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] نیز وسوسه را نوعی کلام دانسته که نه از فضای دهان و توسط زبان، بلکه به صورت غیر محسوس<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۴۴.</ref> از طریق القای معانی به ذهن انسان منتقل می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۱۸۱-۱۸۲.</ref>
وسوسه را به معنای فکر یا احساسی دانسته‌اند که دائم انسان را به انجام کاری تحریک و تشویق می‌کند.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه.</ref> به باور [[محمدمهدی نراقی]]، اندیشه‌هایی که به دل نفوذ می‌کند اگر انسان را به شر دعوت کند وسوسه، و اگر به سوی خیر بخواند، [[الهام]] نامیده می‌شود.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۱۷۹.</ref> وسوسه بیشتر درباره نفوذ [[شیطان]] در دل انسان‌ها به‌کار برده شده است؛ زمانی که با القای هواهای نفسانی، بنده را از [[تقرب|قرب خدا]] دور می‌کند.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۳۴۹-۳۵۰؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ذیل واژه؛ معینی، «وسوسه / وسواس»، ص۲۳۰۷.</ref> در [[جامع السعادات (کتاب)|کتاب جامع السعادات]] آمده است، شیطان وسوسه را در دل انسان ایجاد می‌کند و آن‌چیزی که زمینه آن را فراهم کرده، اغواء و خذلان است.<ref>نراقی، جامع السعادات، بیروت، ج۱، ص۱۷۹.</ref> به گفته [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] شیطان با وسوسه، چیزی بدون نفع و خیر یا اندیشه‌های بد را در دل انسان جای می‌دهد.<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه.</ref> وسوسه همچنین کاری دانسته شده که در خفا صورت می‌گیرد و به صورت [[حدیث نفس]] انجام می‌شود.<ref>حمیری، شمس العلوم، ۱۴۲۰ق، ج ۱۱، ص ۱۳؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۳۴۹-۳۵۰.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] نیز وسوسه را نوعی کلام دانسته که نه از فضای دهان و توسط زبان، بلکه به صورت غیر محسوس<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۴۴.</ref> از طریق القای معانی به ذهن انسان منتقل می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۱۸۱-۱۸۲.</ref>


طبق آنچه در [[دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی (کتاب)|دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی]] آمده، واژه وسوسه ۵ بار در [[آیه|آیات قرآن]] به کار رفته است که دو مورد آن به وسوسه [[آدم (پیامبر)|آدم]] و [[حوا]] توسط شیطان اشاره دارد.<ref>معینی، «وسوسه / وسواس»، ص۲۳۰۷.</ref> به گفته [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]]، شیطان یک بار به صورت پنهانی (وسوس الیه) به دل آدم نفوذ کرد و یک بار از در خیرخواهی (وسوس له) بر او وارد شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳ و ۴، ص۶۲۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۱۷ش، ج۱، ص۱۱۹.</ref>  
طبق آنچه در [[دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی (کتاب)|دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی]] آمده، واژه وسوسه ۵ بار در [[آیه|آیات قرآن]] به کار رفته است که دو مورد آن به وسوسه [[آدم (پیامبر)|آدم]] و [[حوا]] توسط شیطان اشاره دارد.<ref>معینی، «وسوسه / وسواس»، ص۲۳۰۷.</ref>{{یاد|آیه ۲۰ سوره اعراف  مربوط به آدم و حوا و آیه ۱۲۰ سوره طه مربوط به آدم و آیه ۱۶ ق و آیات ۴و ۵ سوره ناس المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، عبدالباقی، ۱۴۱۴ق، ذیل وسوس}} به گفته [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مجمع البیان]]، شیطان یک بار به صورت پنهانی (وسوس الیه) به دل آدم نفوذ کرد و یک بار از در خیرخواهی (وسوس له) بر او وارد شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳ و ۴، ص۶۲۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۱۷ش، ج۱، ص۱۱۹.</ref>  


[[ابوالفتوح رازی]] نیز در [[روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر روض الجنان]] می‌گوید که وسوسه غیر از شیطان؛ توسط انسان‌ها و حتی [[جن|جنیان]] نیز می‌تواند درباره دیگران انجام شود.<ref>ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۷۶-۴۷۷.</ref> چنانچه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است، بزرگان و اشراف [[ثمود|قوم ثمود]]، با القای شبهه، در دل مردم وسوسه کرده و آنها را از اطراف [[صالح (پیامبر)|حضرت صالح(ع)]] دور ساختند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>
[[ابوالفتوح رازی]] نیز در [[روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر روض الجنان]] می‌گوید که وسوسه غیر از شیطان؛ توسط انسان‌ها و حتی [[جن|جنیان]] نیز می‌تواند درباره دیگران انجام شود.<ref>ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۷۶-۴۷۷.</ref> چنانچه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است، بزرگان و اشراف [[ثمود|قوم ثمود]]، با القای شبهه، در دل مردم وسوسه کرده و آنها را از اطراف [[صالح (پیامبر)|حضرت صالح(ع)]] دور ساختند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>
خط ۳۰: خط ۳۰:


===ترغیب بر انجام ندادن عمل خیر===
===ترغیب بر انجام ندادن عمل خیر===
از دیگر پیامدهای وسوسه شیطان، خودداری انسان از انجام دادن عمل خیر و صالح است. به گفته علامه طباطبایی شیطان با القای ترس از فقر در وجود آدمی، او را از انفاق مال طیب و دلپسند باز می‌دارد و فکر می‌کند با این عدم انفاق مال و ثروت او زیادتر می‌شود و دوام بیشتری می‌یابد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۹۴.</ref>
از دیگر پیامدهای وسوسه شیطان، خودداری انسان از انجام دادن عمل خیر و صالح است. به گفته علامه طباطبایی شیطان با القای ترس از فقر در وجود آدمی، او را از انفاق مال طَیِّب و دلپسند باز می‌دارد و فکر می‌کند با این عدم انفاق مال و ثروت او زیادتر می‌شود و دوام بیشتری می‌یابد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۹۴.</ref>
===ایجاد دشمنی میان مردم===
===ایجاد دشمنی میان مردم===
به گفته [[محمدجواد مغنیه]] در [[التفسیر الکاشف (کتاب)|تفسیر الکاشف]] ذیل آیات ۹۰ و ۹۱ [[سوره مائده]]، شیطان با محبوب و زیبا جلوه دادن کارهایی چون [[شراب‌خواری|نوشیدن شراب]]، [[قمار|قماربازی]] و پرستش بت‌ها، انسان‌ها را می‌فریبد و نتیجه آن دو مفسده دینی و اجتماعی است؛ مفسده اجتماعی به قطع پیوند‌ها و ایجاد دشمنی و کنیه میان مردم اشاره دارد و مفسده دینی آن فراموشی خدا توسط انسان است.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
به گفته [[محمدجواد مغنیه]] در [[التفسیر الکاشف (کتاب)|تفسیر الکاشف]] ذیل آیات ۹۰ و ۹۱ [[سوره مائده]]، شیطان با محبوب و زیبا جلوه دادن کارهایی چون [[شراب‌خواری|نوشیدن شراب]]، [[قمار|قماربازی]] و پرستش بت‌ها، انسان‌ها را می‌فریبد و نتیجه آن دو مفسده دینی و اجتماعی است؛ مفسده اجتماعی به قطع پیوند‌ها و ایجاد دشمنی و کنیه میان مردم اشاره دارد و مفسده دینی آن فراموشی خدا توسط انسان است.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
۱۷٬۳۲۴

ویرایش