پرش به محتوا

حماس: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''حماس''' با نام کامل '''جنبش مقاومت اسلامى''' (به عربی:'''حَرِکَة المُقاوِمَة الاسلامیة''') جنبشی [[اهل سنت و جماعت|سنی]] و از شاخه‌های [[اخوان المسلمین|اخوان‌المسلمین]] در [[فلسطین]] است که با هدف جنگ مسلحانه علیه اسرائیل و آزادسازی فلسطین در سال ۱۹۸۷ م شکل گرفته است.
'''حماس''' با نام کامل '''جنبش مقاومت اسلامى''' (به عربی:'''حَرِکَة المُقاوِمَة الاسلامیة''') جنبشی [[اهل سنت و جماعت|سنی]] و از شاخه‌های [[اخوان المسلمین|اخوان‌المسلمین]] در [[فلسطین]] است که با هدف جنگ مسلحانه علیه اسرائیل و آزادسازی فلسطین در سال ۱۹۸۷ م شکل گرفته است.


این جنبش بعدها در سال ۲۰۰۵م وارد عرصه سیاست شد و در سال ۲۰۰۷م ناحیه [[نوار غزه]] را به عنوان منطقه خودمختار از فلسطین اعلام کرد. در طول سال‌های بعد، بارها علیه اسرائیل دست به حملات نظامی زده است. حماس همواره از جانب موافقان خود به عنوان نیروی مقاومت مشروع قلمداد شده و از جانب مخالفینش، به عنوان گروه تروریستی مورد تحریم قرار گرفته است. بزرگترین حمله حماس به اسرائیل، [[طوفان الاقصی]] نام دارد که در مهر ۱۴۰۲ش انجام شد.
این جنبش بعدها در سال ۲۰۰۵م وارد عرصه سیاست شد و در سال ۲۰۰۷م ناحیه [[نوار غزه]] را به عنوان منطقه خودمختار از فلسطین اعلام کرد. در طول سال‌های بعد، بارها علیه اسرائیل دست به حملات نظامی زده است. حماس همواره از جانب موافقان خود به عنوان نیروی مقاومت مشروع قلمداد شده و از جانب مخالفانش، به عنوان گروه تروریستی مورد تحریم قرار گرفته است. بزرگترین حمله حماس به اسرائیل، [[طوفان الاقصی]] نام دارد که در مهر ۱۴۰۲ش انجام شد.


== اهداف و اهمیت ==
==حماس عضوی از جبهه مقاومت==
حَماس با نام کامل جنبش مقاومت اسلامى (به عربی:حَرِکَة المُقاوِمَة الاسلامیة) جنبشی سنی‌مذهب و از شاخه‌های اخوان‌المسلمین در فلسطین<ref>مالکی، «حماس»، دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۶۵۰۲.</ref> و بزرگترین گروه شبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظامی اسلامگرای فلسطینی است که با هدف جنگ مسلحانه علیه اسرائیل توسط شبه‌نظامیان موسوم به تیپ‌های عزالدین قسام تشکیل شد.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref> بر اساس منشور حماس، یکی از اهداف اصلی این گروه، نابودی اسرائیل عنوان شده و هرگونه صلح با یهودیان ممنوع دانسته می‌شود.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>
حَماس با نام کامل جنبش مقاومت اسلامى (به عربی:حَرِکَة المُقاوِمَة الاسلامیة) جنبشی سنی‌مذهب و از شاخه‌های اخوان‌المسلمین در فلسطین<ref>مالکی، «حماس»، دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۶۵۰۲.</ref> و بزرگترین گروه شبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظامی اسلامگرای فلسطینی است که با هدف جنگ مسلحانه علیه اسرائیل تشکیل شد.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref> بر اساس منشور حماس، یکی از اهداف اصلی این گروه، نابودی اسرائیل عنوان شده و هرگونه صلح با یهودیان ممنوع دانسته می‌شود.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>


طرفداران حماس، این گروه را به عنوان یک نیرو مقاومت در منطقه می‌دانند که در راستای قانونی مشخص، اقدام می‌کند.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref> ایران در سال ۱۹۹۱م با توجه به اشتراک در اهداف، از حامیان حماس کرد. دامنه این حمایت‌ها تا تأسیس دفتر سیاسی در [[تهران]] و سفر رهبران حماس به ایران ادامه یافت تا اینکه در میانه جنگ [[سوریه]] با شورشیان و [[داعش]]، این رابطه به سردی گرایید.<ref>عباسی و تبریزی، «بررسی روابط ایران و جنبش حماس بعد از بیداری اسلامی» ۱۳۹۴ش، ص ۵۵.</ref> حماس سعی می‌کند تا روابط خود را با گروه‌های شیعه چون [[حزب‌الله لبنان]] و [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] حفظ کند و به دنبال روابط بهتر با دیگر کشورهای اسلامی همچون عربستان نیز است.<ref>«حماس: روابط ما با ایران دیرینه و مستمر است»، خبرگزاری فارس.</ref>
جنبش حماس اولویت فعالیت خود را بر تربیت افراد، خانواده و جامعه قرار داده است تا زمینه را برای تشکیل دولت اسلامی در فلسطین فراهم سازد. حماس در آغاز شکل‌گیری ایده‌ای برای مقابله با اشغال فلسطین نداشت؛ امّا بعدها وارد مبارزه مسلحانه شد.<ref>رشوان، دلیل الحرکات الاسلامیه، ص۱۴۷.</ref>


منابع منتقد حماس، همواره ایران را به عنوان بزرگترین حامی مالی، نظامی،‌ پشتیبانی لجستیکی و تسلیحاتی حماس می‌دانند.<ref>«گزارش واشینگتن‌پست از «نقش تهران» در تأمین نیازهای آموزشی و تسلیحاتی حماس»، رادیو فردا.</ref> در مقابل و از دیدگاه برخی کشورها چون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا]] و اعضاء اتحادیه اروپا، حماس و یا شاخه نظامی آن، گروهک تروریستی شناخته می‌شود و از این رو مورد تحریم قرار گرفته است.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>
طرفداران حماس، این گروه را به عنوان یک نیرو مقاومت در منطقه می‌دانند که در راستای قانونی مشخص، اقدام می‌کند.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref> در مقابل از دیدگاه برخی کشورها چون [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا]] و اعضاء اتحادیه اروپا، حماس و یا شاخه نظامی آن، گروهک تروریستی شناخته می‌شود و از این رو مورد تحریم قرار گرفته است.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>  


جنبش حماس اولویت فعالیت خود را بر تربیت افراد، خانواده و جامعه قرار داده است تا زمینه را برای تشکیل دولت اسلامی در فلسطین فراهم سازد. حماس در آغاز شکل‌گیری ایده‌ای برای مقابله با اشغال فلسطین نداشت؛ امّا بعدها وارد مبارزه مسلحانه شد.<ref>رشوان، دلیل الحرکات الاسلامیه، ص۱۴۷.</ref>‌
== حمایت جمهوری اسلامی از حماس==
== تاریخچه ==
منابع منتقد حماس، همواره ایران را به عنوان بزرگترین حامی مالی، نظامی،‌ پشتیبانی لجستیکی و تسلیحاتی حماس می‌دانند.<ref>«گزارش واشینگتن‌پست از «نقش تهران» در تأمین نیازهای آموزشی و تسلیحاتی حماس»، رادیو فردا.</ref>  
جنبش مقاومت حماس در سال ۱۹۸۷م در فلسطین شکل گرفت.<ref>مالکی، «حماس»، دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۶۵۰۲.</ref> شیخ احمد یاسین به عنوان یکی از مؤسسان حماس یاد می‌شود که مدت‌ها رهبری این گروه را برعهده داشت. او در سال ۲۰۰۴م کشته شد و رهبر بعدی گروه (عبدالعزیز الرنتیسی) در همان سال کشته شد. سپس خالد مشعل رهبری گروه را عهده دار شد و سال ۲۰۱۷م [[اسماعیل هنیه]] رهبری این گروه را برعهده گرفت.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>


در سال ۲۰۰۵م، گروه حماس توانست با پیروزی در انتخابات در فلسطین، به عنوان اولین گروه اسلامگرا جهان عرب پیروز در انتخابات، وارد عرصه سیاست شود. این گروه بعدها در سال ۲۰۰۷م و پس از درگیری خونین با نیروهای فتح به رهبری [[محمود عباس]]، توانست بر گروه فتح پیروز شده و بخش نوار غزه را به عنوان سرزمین تجزیه‌شده از فلسطین، به سیطره خود درآورد.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>  
ایران در سال ۱۹۹۱م با توجه به اشتراک در اهداف، از حامیان حماس کرد. دامنه این حمایت‌ها تا تأسیس دفتر سیاسی در [[تهران]] و سفر رهبران حماس به ایران ادامه یافت. هر چند در میانه جنگ [[سوریه]]، با شورشیان و [[داعش]] به دلیل اختلاف‌نظر حماس و جمهوری اسلامی ایران درباره این مسئله، برای مدتی رابطه آنان به سردی گرایید.<ref>عباسی و تبریزی، «بررسی روابط ایران و جنبش حماس بعد از بیداری اسلامی» ۱۳۹۴ش، ص ۵۵.</ref> حماس سعی می‌کند تا روابط خود را با گروه‌های شیعه چون [[حزب‌الله لبنان]] و [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] حفظ کند و به دنبال روابط بهتر با دیگر کشورهای اسلامی همچون عربستان نیز است.<ref>«حماس: روابط ما با ایران دیرینه و مستمر است»، خبرگزاری فارس.</ref>  


== حملات علیه اسرائیل ==
== حملات حماس علیه اسرائیل ==
حماس بارها با اسرائیل به نبرد پرداخته و شهرهای اسرائیل را با موشک مورد حمله قرار داده است. تاکنون چندین جنگ بزرگ میان اسرائیل و گروه حماس در گرفته که با میانجگری کشورهای اسلامی همچون [[قطر]] و یا سازمان ملل، به آتش‌بس انجامیده است. این گروه، منابع مالی محدودی اعم از [[زکات]] و [[وجوهات شرعی|وجوه شرعی]] فلسطینیان دارد و با کمک مالی مسلمانان و کشورهای همسو با خود همچون عربستان، [[مصر]]، [[اردن]]، ایران و [[سودان]] اداره می‌شود.<ref>مالکی، «حماس»، دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۶۵۰۲.</ref>
حماس بارها با اسرائیل به نبرد پرداخته و شهرهای اسرائیل را با موشک مورد حمله قرار داده است. تاکنون چندین جنگ بزرگ میان اسرائیل و گروه حماس در گرفته که با میانجگری کشورهای اسلامی همچون [[قطر]] و یا سازمان ملل، به آتش‌بس انجامیده است. این گروه، منابع مالی محدودی اعم از [[زکات]] و [[وجوهات شرعی|وجوه شرعی]] فلسطینیان دارد و با کمک مالی مسلمانان و کشورهای همسو با خود همچون عربستان، [[مصر]]، [[اردن]]، ایران و [[سودان]] اداره می‌شود.<ref>مالکی، «حماس»، دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۶۵۰۲.</ref>


خط ۲۳: خط ۲۲:
در مهر ۱۴۰۲ش گروه حماس حمله‌ای غافلگیرانه‌ای را در خاک اسرائیل انجام داد که به عملیات طوفان‌ الاقصی شهرت یافت. در این عملیات، در ۷ اکتبر ۲۰۲۳م، در ضمن حملات راکتی به شهرک‌های صهیونیست‌نشین، از زمین، هوا و دریا به مناطق مختلفی از اسرائیل نفوذ کردند.<ref>«ابعاد روانی عملیات «طوفان الاقصی» بر ارتش رژیم صهیونیستی»، خبرگزاری مهر.</ref> این نوع عملیات، از جانب حماس علیه اسرائیل بی‌سابقه ارزیابی شده است.<ref> «واکنش دیپلمات صهیونیست به عملیات «بی‌سابقه» حماس»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> و بر اساس گزارش‌های منتشرشده در ۱۰ اکتبر، تلفات این حمله برای اسرائیلی‌ها، ۱۰۰۸ نفر کشته و ۳۴۱۸ نفر زخمی بوده است.<ref>«عملیات طوفان الاقصی؛ تعداد اسرائیلی های کشته شده به بیش از هزار نفر رسیده است»، خبرگزاری ایرنا.</ref> همچنین این حمله، واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت؛ مسلمانان در کشورهای اسلامی همچون ایران به شادی و جشن پرداختند<ref>«جشن سراسری مردم ایران پس از حملات مقاومت به رژیم صهیونیستی»، خبرگزاری فارس.</ref> و در حمایت از حماس تجمعاتی برپا شد.<ref>«اجتماع بزرگ حوزویان در حمایت از جبهه مقاومت و فلسطین»، روزنامه کیهان.</ref>
در مهر ۱۴۰۲ش گروه حماس حمله‌ای غافلگیرانه‌ای را در خاک اسرائیل انجام داد که به عملیات طوفان‌ الاقصی شهرت یافت. در این عملیات، در ۷ اکتبر ۲۰۲۳م، در ضمن حملات راکتی به شهرک‌های صهیونیست‌نشین، از زمین، هوا و دریا به مناطق مختلفی از اسرائیل نفوذ کردند.<ref>«ابعاد روانی عملیات «طوفان الاقصی» بر ارتش رژیم صهیونیستی»، خبرگزاری مهر.</ref> این نوع عملیات، از جانب حماس علیه اسرائیل بی‌سابقه ارزیابی شده است.<ref> «واکنش دیپلمات صهیونیست به عملیات «بی‌سابقه» حماس»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> و بر اساس گزارش‌های منتشرشده در ۱۰ اکتبر، تلفات این حمله برای اسرائیلی‌ها، ۱۰۰۸ نفر کشته و ۳۴۱۸ نفر زخمی بوده است.<ref>«عملیات طوفان الاقصی؛ تعداد اسرائیلی های کشته شده به بیش از هزار نفر رسیده است»، خبرگزاری ایرنا.</ref> همچنین این حمله، واکنش‌های متفاوتی را در پی داشت؛ مسلمانان در کشورهای اسلامی همچون ایران به شادی و جشن پرداختند<ref>«جشن سراسری مردم ایران پس از حملات مقاومت به رژیم صهیونیستی»، خبرگزاری فارس.</ref> و در حمایت از حماس تجمعاتی برپا شد.<ref>«اجتماع بزرگ حوزویان در حمایت از جبهه مقاومت و فلسطین»، روزنامه کیهان.</ref>


== تاریخچه شکل‌گیری حماس==
جنبش مقاومت حماس در سال ۱۹۸۷م در فلسطین شکل گرفت.<ref>مالکی، «حماس»، ص۶۵۰۲.</ref> شیخ احمد یاسین به عنوان یکی از مؤسسان حماس یاد می‌شود که مدت‌ها رهبری این گروه را برعهده داشت. او در سال ۲۰۰۴م کشته شد و رهبر بعدی گروه (عبدالعزیز الرنتیسی) در همان سال کشته شد. سپس خالد مشعل رهبری گروه را عهده دار شد و سال ۲۰۱۷م [[اسماعیل هنیه]] رهبری این گروه را برعهده گرفت.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>
در سال ۲۰۰۵م، گروه حماس توانست با پیروزی در انتخابات در فلسطین، به عنوان اولین گروه اسلامگرا جهان عرب پیروز در انتخابات، وارد عرصه سیاست شود. این گروه بعدها در سال ۲۰۰۷م و پس از درگیری خونین با نیروهای فتح به رهبری [[محمود عباس]]، توانست بر گروه فتح پیروز شده و بخش نوار غزه را به عنوان سرزمین تجزیه‌شده از فلسطین، به سیطره خود درآورد.<ref>«گروه اسلامگرای حماس چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}