هبه: تفاوت میان نسخه‌ها
←برخی از احکام هبه
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) |
Rezai.mosavi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''هِبَه''' از [[عقود اسلامی]] است که به‌موجب آن انسان مالی را رایگان به ملکیت دیگری در می‌آورد. تملیک‌کننده را واهب، قبول‌کنندهٔ مال را مُتَّهِب و به مالی که مورد هبه است موهوب گفته می‌شود. برخی هبه را در معنایی عام شامل هدیه، جایزه و عَطِیه نیز دانسته‌اند.<br>هبه مُعَوَّضَه و غیر معوضه از تقسیمات هبه است؛ در هبهٔ معوضه واهب شرط می‌کند که در عوض هدیه او، متهب نیز مالی را رایگان به وی هبه کند. در کتاب‌های فقهی هبه دارای بخشی مستقل است که در ذیل آن، [[احکام شرعی|احکام]] و شرایط هبه بیان شده است.<br>داشتن [[ایجاب و قبول]]، [[بالغ]] و عاقل بودن واهب و مُتَّهب و تحویلِ موهوب از جمله شرایط صحت عقد هبه شمرده می‌شود. برخی [[مجتهد|فقیهان]] بر اساس روایاتی خاص، هبه را عقدی جایز و قابل فسخ شمرده‌اند؛ با این حال رجوع از هبه و پس گرفتن آن را [[مکروه]] می‌دانند. البته هبه در برخی موارد تبدیل به عقد لازم شده و واهب نمی‌تواند موهوب را باز ستاند؛ از جمله: هبه به خویشاوندان، مرگ واهب یا متّهب پس از تحویلِ موهوب و تغییرِ مالکیت یا تغییر در خود موهوب.<br> | '''هِبَه''' از [[عقود اسلامی]] است که به‌موجب آن انسان مالی را رایگان به ملکیت دیگری در می‌آورد. تملیک‌کننده را واهب، قبول‌کنندهٔ مال را مُتَّهِب و به مالی که مورد هبه است موهوب گفته می‌شود. برخی هبه را در معنایی عام شامل هدیه، جایزه و عَطِیه نیز دانسته‌اند.<br>هبه مُعَوَّضَه و غیر معوضه از تقسیمات هبه است؛ در هبهٔ معوضه واهب شرط می‌کند که در عوض هدیه او، متهب نیز مالی را رایگان به وی هبه کند. در کتاب‌های فقهی هبه دارای بخشی مستقل است که در ذیل آن، [[احکام شرعی|احکام]] و شرایط هبه بیان شده است.<br>داشتن [[ایجاب و قبول]]، [[بالغ]] و عاقل بودن واهب و مُتَّهب و تحویلِ موهوب از جمله شرایط صحت عقد هبه شمرده می‌شود. برخی [[مجتهد|فقیهان]] بر اساس روایاتی خاص، هبه را عقدی جایز و قابل فسخ شمرده‌اند؛ با این حال رجوع از هبه و پس گرفتن آن را [[مکروه]] می‌دانند. البته هبه در برخی موارد تبدیل به عقد لازم شده و واهب نمی‌تواند در آن مورد موهوب را باز ستاند؛ از جمله: هبه به خویشاوندان، مرگ واهب یا متّهب پس از تحویلِ موهوب و تغییرِ مالکیت یا تغییر در خود موهوب.<br> | ||
به گفته فقها، اگر موهوب معیوب شد یا منافعی که قابل جدا شدن است برایش پیدا شد، واهب در زمان فسخ هبه، حق مطالبه آنها را ندارد. | به گفته فقها، اگر موهوب معیوب شد یا منافعی که قابل جدا شدن است برایش پیدا شد، واهب در زمان فسخ هبه، حق مطالبه آنها را ندارد. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==برخی از احکام هبه== | ==برخی از احکام هبه== | ||
برخی | برخی احکام هبه که در کتاب‌های فقهی بیان شده عبارت‌اند از: | ||
* | *هبه اساسا عقدی جایز شمرده شده و واهب (بخشنده مال) حق رجوع و پس گرفتن موهوب را دارد،<ref>مغنیه، فقه الامام الصادق(ع)، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۲۲۶.</ref> ولی [[فقیهان]] این کار را مکروه دانسته‌اند.<ref>طباطبایی یزدی، تکملة العروة الوثقی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۷۷؛ کاشف الغطاء، شرح الشیخ جعفر علی قواعد العلاّمة، ۱۴۲۰ق، ص۱۲۵.</ref> | ||
*اگر واهب خواست موهوب را پس بگیرد، منافعی که در موهوب پدید آمده و قابل جداشدن است برای متّهب (قبول کننده مال) است؛ مانند: میوه‌های درخت.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، ج۲، ص۵۹.</ref> | *اگر واهب خواست موهوب را پس بگیرد، منافعی که در موهوب پدید آمده و قابل جداشدن است برای متّهب (قبول کننده مال) است؛ مانند: میوه‌های درخت.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، ج۲، ص۵۹.</ref> | ||
*اگر واهب برای پس گرفتن موهوب مراجعه کرد و دید که موهوب معیوب شده است، واهب حق گرفتن خسارت را ندارد.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> | *اگر واهب برای پس گرفتن موهوب مراجعه کرد و دید که موهوب معیوب شده است، واهب حق گرفتن خسارت را ندارد.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> | ||