پرش به محتوا

استغفار: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۲۰: خط ۲۰:
تشویق به استغفار یا امر به آن نیز در بسیاری از آیات قرآن کریم آمده<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۴۱۲ق، ص۵۰۰.</ref> و در مواردی، قرآن به توبیخ کسانی پرداخته که استغفار نکرده‌اند.<ref>اَفَلایتوبونَ اِلَی اللهِ ویستَغفِرونَهُ (سوره المائدة، آیه ۷۴).</ref>
تشویق به استغفار یا امر به آن نیز در بسیاری از آیات قرآن کریم آمده<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس، ۱۴۱۲ق، ص۵۰۰.</ref> و در مواردی، قرآن به توبیخ کسانی پرداخته که استغفار نکرده‌اند.<ref>اَفَلایتوبونَ اِلَی اللهِ ویستَغفِرونَهُ (سوره المائدة، آیه ۷۴).</ref>


بنابر آموزه‌های قرآن، [[فرشته|فرشتگان]] برای [[مؤمن|مؤمنان]]،<ref>سوره غافر، آیه ۷.</ref> و اهل زمین استغفار می‌کنند<ref>سوره شوری، آیه۵.</ref> و درخواست آمرزشِ گناه، صفت [[تقوا|پرهیزکاران]] معرفی شده است.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۵-۱۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲، ص۴۶۳.</ref> همچنین درخواست گناهکاران از پیامبران برای استغفار و طلب آمرزش از خداوند از سوی آنان از مطالبی است که شبهه [[شرک]] بودن درخواست استغفار از غیرخدا را رد می‌کند. محققان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز بر اساس آیات قرآن کریم درخواست استغفار از پیامبر را شرک قلمداد نکرده‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/vahabiat/89/016/ «درس‌هایی در مورد وهابیت آیت‌الله سبحانی»]، مدرسه فقاهت.</ref> فرزندان [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب پیامبر]] پس از حوادث مربوط به برادرشان یوسف از پدرشان درخواست کردند که از خداوند برایشان استغفار (طلب آمرزش) کند و او نیز به آنان وعده داد که انجام بدهد.{{یاد|قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ. ترجمه: گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم!» سوره یوسف آیه ۹۷}} و نیز در باره  پیامبر اسلام(ص) در آیات قرآن کریم{{یاد| وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّابًا رَحِيمًا؛ و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمان های خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می‌کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند. سوره نساء آیه۶۴ }} می خوانیم که گناهکارانی که با گناه بر خویشتن ستم کرده اند از خدا استغفار می طلبند و  پیامبر نیز از خدا برایشان طلب استغفار می‌کند. این مضمون قرآنی در زیارت نامه‌های پیامبر نیز آمده است. <ref>قمی، مفاتیح الجنان، زیارت حضرت رسول.</ref> {{یاد|اَللّهُمَ اِنَّکَ قُلتَ لِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ وَلَو اَنَّهُم اِذ ظَلَمُوااَنفُسَهُم جاوُکَ فَاستَغفَرُوا اللهَ وَ استَغفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا الله تَوّاباً رَحیماً... خدایا تو گفتی به پیغمبرت محمد صلی الله علیه و آله اگر آنان وقتی به خود ستم می‌کردند نزدت می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر نیز برایشان از خدا آمرزش می‌خواست؛ خدا را بسیار توبه پذیر و مهربان می‌یافتند.}}
بنابر آموزه‌های قرآن، [[فرشته|فرشتگان]] برای [[مؤمن|مؤمنان]]،<ref>سوره غافر، آیه ۷.</ref> و اهل زمین استغفار می‌کنند<ref>سوره شوری، آیه۵.</ref> و درخواست آمرزشِ گناه، صفت [[تقوا|پرهیزکاران]] معرفی شده است.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۵-۱۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲، ص۴۶۳.</ref> همچنین درخواست گناهکاران از پیامبران برای استغفار و طلب آمرزش از خداوند از سوی آنان از مطالبی است که شبهه [[شرک]] بودن درخواست استغفار از غیرخدا را رد می‌کند. محققان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز بر اساس آیات قرآن کریم درخواست استغفار از پیامبر را شرک قلمداد نکرده‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/vahabiat/89/016/ «درس‌هایی در مورد وهابیت آیت‌الله سبحانی»]، مدرسه فقاهت.</ref> فرزندان [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب پیامبر]] پس از حوادث مربوط به برادرشان یوسف از پدرشان درخواست کردند که از خداوند برایشان استغفار (طلب آمرزش) کند و او نیز به آنان وعده داد که انجام بدهد.{{یاد|قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ. ترجمه: گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم!» سوره یوسف آیه ۹۷}} و نیز در باره  پیامبر اسلام(ص) در آیات قرآن کریم{{یاد| وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّابًا رَحِيمًا؛ و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمان های خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می‌کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند. سوره نساء آیه۶۴ }} می خوانیم که گناهکارانی که با گناه بر خویشتن ستم کرده اند از خدا استغفار می طلبند و  پیامبر نیز از خدا برایشان طلب استغفار می‌کند. این مضمون قرآنی در زیارت نامه‌های پیامبر نیز آمده است. <ref>قمی، مفاتیح الجنان، زیارت حضرت رسول؛ https://miqat.hajj.ir/article_38077.html</ref> {{یاد|اَللّهُمَ اِنَّکَ قُلتَ لِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ وَلَو اَنَّهُم اِذ ظَلَمُوااَنفُسَهُم جاوُکَ فَاستَغفَرُوا اللهَ وَ استَغفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا الله تَوّاباً رَحیماً... خدایا تو گفتی به پیغمبرت محمد صلی الله علیه و آله اگر آنان وقتی به خود ستم می‌کردند نزدت می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر نیز برایشان از خدا آمرزش می‌خواست؛ خدا را بسیار توبه پذیر و مهربان می‌یافتند.}}


حدود ۳۰ آیه از قرآن کریم، درباره استغفار انبیاست.<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۴۲.</ref> با این حال [[علامه طباطبایی]]، با اشاره به [[عصمت پیامبران]]، ارتکاب معصیت توسط آنها را مغایر با وظایف تبلیغی آنها دانسته و احتمال داده است که پیامبران، اعمال [[مباح]] خود را گناه شمرده و برای آن استغفار می‌کرده‌اند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۳۶۷.</ref> این نکته مضمون جمله «حسنات الابرار سیئات المقربین» است که نه تنها کارهای مباح برخی برای برخی دیگر گناه است که می تواند کارهای نیک برخی مانند( ابرار) برای برخی(مقربان) [[گناه]] محسوب گردد. <ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۲۵۴.</ref> [[ملا احمد نراقی]] در این باره در ابیاتی می‌گوید:{{شعر}}{{ب |از برای اهل قرب بارگاه|
حدود ۳۰ آیه از قرآن کریم، درباره استغفار انبیاست.<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۴۲.</ref> با این حال [[علامه طباطبایی]]، با اشاره به [[عصمت پیامبران]]، ارتکاب معصیت توسط آنها را مغایر با وظایف تبلیغی آنها دانسته و احتمال داده است که پیامبران، اعمال [[مباح]] خود را گناه شمرده و برای آن استغفار می‌کرده‌اند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۳۶۷.</ref> این نکته مضمون جمله «حسنات الابرار سیئات المقربین» است که نه تنها کارهای مباح برخی برای برخی دیگر گناه است که می تواند کارهای نیک برخی مانند( ابرار) برای برخی(مقربان) [[گناه]] محسوب گردد. <ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفة الائمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۲۵۴.</ref> [[ملا احمد نراقی]] در این باره در ابیاتی می‌گوید:{{شعر}}{{ب |از برای اهل قرب بارگاه|
۱۶٬۷۷۹

ویرایش