لعان: تفاوت میان نسخه‌ها

لعان یا ملاعنه در فقه اسلامی به معنای لعن دو طرفه بین زن و شوهر است که با هدف دفع [[حد شرعی]] یا انکار فرزند متولد شده انجام می‌شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، تحقیق کلانتر، ج۶، ص۱۸۱.</ref> و از دید فقیهان شیعه در جایی جاری می‌شود، که مردی ادعا کند همسرش را در حال زنا دیده و شاهدی هم نداشته باشد، و یا ادعا کند فرزندی که زنش به دنیا آورده از مرد دیگری است. در این فرض هر یک از زن و شوهر با الفاظی خاص دیگری را لعن می‌کنند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ص۴۵۴.</ref> برای لفظ لعان در لغت دو احتمال ذکر شده؛ یکی اینکه مصدر لاعن یلاعن است و یا جمع لعن است و به معنای طرد کردن یا دور کردن می‌باشد.<ref>روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۲۰۱.</ref>

[[ناصر مکارم شیرازی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] در اهمیت، جایگاه و حکمت قرار دادن حکم لعان پنج مطلب ذکر کرده است:

# شوهر مجبور نمی‌‏شود كه اگر با چنين صحنه‌ه‏ایی روبرو شد به دنبال چهار شاهد برود و اين راز دردناك را برملا سازد.

# اين حکم مرد و زنی را كه ديگر قادر به ادامه زندگى مشترك زناشويى نيستند از هم جدا می‌سازد و حتى اجازه نمی‌‏دهد در آينده با هم ازدواج كنند، چرا كه اگر اين نسبت راست باشد آنها از نظر روانى قادر بر ادامه زندگى زناشويى نيستند، و اگر هم دروغ باشد عواطف زن آن‌چنان جريحه‏‌دار شده كه بازگشت به زندگى مجدد را مشكل می‌سازد.

[[مجتهد|فقها]] آیه ۶ تا ۹ [[سوره نور]] را مهم‌ترین دلیل برای بحث لعان دانسته‌اند.<ref>روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۲۰۱.</ref> [[اسباب نزول|شأن نزول]] این آیه سوال [[سعد بن عباده]] است، در مورد کسانی که همسران خود را در حال زنا می‌بینند ولی بر ادعای خود [[بینه شرعی|شاهدی]] ندارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۳۷۸.</ref> مضمون آیه اینست؛ که هر کدام از آن شوهران برای اثبات اتهامش باید چهاربار شهادت دهد که درباره همسرش در این زمینه قطعاً راست می‌گوید و در شهادت پنجم بگوید: لعنت خدا بر او باد اگر در این اتهام بستن دروغگو باشد و زن هم مجازات (حد زنا) را از خود دفع میکند، به وسیله اینکه چهار بار شهادت دهد که آن مرد دروغگوست، و در شهادت پنجم بگوید: خشم خدا بر او باد اگر آن مرد راستگو باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۳۸۰.</ref>