قاعده ید: تفاوت میان نسخه‌ها
←دلیل حجیت قاعده ید
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
# [[سیره متشرعه|سیره مسلمانان]]: روش مرسوم مسلمانان این بوده است که معاملات خود را با شخصی که دارنده شیء است انجام می‌دادند و فقط با اجازه او در آن تصرف می‌کردند.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۲۷.</ref> | # [[سیره متشرعه|سیره مسلمانان]]: روش مرسوم مسلمانان این بوده است که معاملات خود را با شخصی که دارنده شیء است انجام می‌دادند و فقط با اجازه او در آن تصرف می‌کردند.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۲۷.</ref> | ||
# [[اجماع]]: بنابر اتفاق نظر تمام فقیهان هرگاه شخصی چیزی را تحت تصرف داشته باشد مالک آن دانسته می‌شود.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۲۷.</ref> | # [[اجماع]]: بنابر اتفاق نظر تمام فقیهان هرگاه شخصی چیزی را تحت تصرف داشته باشد مالک آن دانسته می‌شود.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۲۷.</ref> | ||
# [[حدیث|روایاتی]] که در آنها به صحت مالکیت فردی که دارای تسلط بر اشیا است اذعان شده است:<ref>بجنوردی، قواعد فقهیه، ج۱، ص۳۸۲.</ref> ناصر مکارم شیرازی در [[کتاب القواعد الفقهیة (مکارم شیرازی)|کتاب القواعد الفقهیة]] ۵ روایت در جهت استدلال برای اثبات ملکیت صاحب ید برمی‌شمرد.<ref>مکارم شیرازی، القواعد الفقهیة، ج ۱، ص۲۸۵-۲۸۹.</ref> مانند روایتی که در آن گفته شده فردی در محضر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] گفت اگر مالی را در دست کسی ببینم تنها [[بینه شرعی|گواهی]] میدهم آن مال دست اوست نه اینکه او مالک باشد. حضرت(ع) در جواب فرمودند جایز است آن مال را از او بخری و این را حلال میدانی و بعد از خرید ادعا میکنی که مال توست. چگونه از ابتدا شهادت به مالکیت او نمیدهی؟!<ref>کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۷، ص۳۸۷.</ref> همچنین در قسمتی از حدیث، امام صادق ع میفرماید: «هرکس بر مالی تسلط دارد مالک آن است.»<ref>عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۶، ص۲۱۶.</ref> مکارم شیرازی معتقد است لزوم عسر و حرج و اختلال نظام نیز می‌تواند به عنوان [[حکمت | # [[حدیث|روایاتی]] که در آنها به صحت مالکیت فردی که دارای تسلط بر اشیا است اذعان شده است:<ref>بجنوردی، قواعد فقهیه، ج۱، ص۳۸۲.</ref> ناصر مکارم شیرازی در [[کتاب القواعد الفقهیة (مکارم شیرازی)|کتاب القواعد الفقهیة]] ۵ روایت در جهت استدلال برای اثبات ملکیت صاحب ید برمی‌شمرد.<ref>مکارم شیرازی، القواعد الفقهیة، ج ۱، ص۲۸۵-۲۸۹.</ref> مانند روایتی که در آن گفته شده فردی در محضر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] گفت اگر مالی را در دست کسی ببینم تنها [[بینه شرعی|گواهی]] میدهم آن مال دست اوست نه اینکه او مالک باشد. حضرت(ع) در جواب فرمودند جایز است آن مال را از او بخری و این را حلال میدانی و بعد از خرید ادعا میکنی که مال توست. چگونه از ابتدا شهادت به مالکیت او نمیدهی؟!<ref>کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۷، ص۳۸۷.</ref> همچنین در قسمتی از حدیث، امام صادق ع میفرماید: «هرکس بر مالی تسلط دارد مالک آن است.»<ref>عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۶، ص۲۱۶.</ref> مکارم شیرازی معتقد است لزوم عسر و حرج و اختلال نظام نیز می‌تواند به عنوان [[حکمت حکم شرعی|حکمت]]، برای اثبات مالکیت صاحب ید مورد استفاده قرار گیرد.<ref>مکارم شیرازی، القواعد الفقهیة، ج۱، ص۲۸۵.</ref> | ||
به گفته [[سید مصطفی محقق داماد]] دلیل اصلی صحت قاعده ید همان بنای عقلاست و محتوایی که در روایات به آنها اشاره شده است اشاره به همان [[ارتکاز عقلی]] است.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۳۳.</ref> | به گفته [[سید مصطفی محقق داماد]] دلیل اصلی صحت قاعده ید همان بنای عقلاست و محتوایی که در روایات به آنها اشاره شده است اشاره به همان [[ارتکاز عقلی]] است.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ش، ج۱، ص۳۳.</ref> | ||