انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق: تفاوت میان نسخه‌ها

انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۴

۱۸۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳

←‏سند روایت

دیداریویکی‌متن

P.motahari

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۳٬۲۷۶

ویرایش

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 ==جایگاه==
-[[حدیث|حدیثِ]] «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاق‏» به این معناست که «من از آن جهت برانگیخته شدم که شرافت‌های اخلاقی را کامل کنم [و آنها را تعلیم دهم]).<ref>حکیمی و دیگران، الحیاة، ترجمه احمد آرام، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۶۷۵.</ref> این  حدیث به حدیث مَکارم‌الاخلاق<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی دلالی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۳۸.</ref> یا حدیث تَتْمیم<ref>هادی، «مکارم الاخلاق؛ پژوهشی پیرامون روایت تتمیم مکارم اخلاق»، ص۳۱۴.</ref> شهرت دار و از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نقل شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۰۰.</ref> با استناد به این حدیث، یکی از اهداف اصلی [[بعثت|بعثت پیامبر(ص)]] را تکمیل و تعلیم مکارم اخلاقی دانسته<ref>نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۷؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۳۷۹.</ref> و آن را بیان‌کننده اهمیت مسائل اخلاقی در [[اسلام|دین اسلام]] قلمداد نموده‌اند.<ref>علی‌نژاد، «تفاوت مکارم اخلاق با محاسن اخلاق»، ص۶.</ref>
+[[حدیث|حدیثِ]] «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْاَخْلَاق‏» به این معناست که «من از آن جهت برانگیخته شدم که شرافت‌های اخلاقی را کامل کنم [و آنها را تعلیم دهم]).<ref>حکیمی و دیگران، الحیاة، ترجمه احمد آرام، ۱۳۸۰ش، ج۶، ص۶۷۵.</ref> این  حدیث به حدیث مَکارم‌الاخلاق<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی دلالی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۳۸.</ref> یا حدیث تَتْمیم<ref>هادی، «مکارم الاخلاق؛ پژوهشی پیرامون روایت تتمیم مکارم اخلاق»، ص۳۱۴.</ref> شهرت دار و از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نقل شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۰۰.</ref> با استناد به این حدیث، یکی از اهداف اصلی [[بعثت|بعثت پیامبر(ص)]] را تکمیل و تعلیم مکارم اخلاقی دانسته<ref>نراقی، معراج السعادة، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۷؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۳۷۹.</ref> و آن را بیان‌کننده اهمیت مسائل اخلاقی در [[اسلام|دین اسلام]] قلمداد نموده‌اند.<ref>علی‌نژاد، «تفاوت مکارم اخلاق با محاسن اخلاق»، ص۶.</ref>
 ==برداشت‌های مختلف از حدیث==
@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 *علت و هدف اصلی بعثت، همان تکمیل مکارم اخلاقی است و این علت، پایه و اساس سایر علت‌ها و جنبه‌های دینی بعثت است.<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی دلالی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۴۳.</ref>
 ==سند روایت==
-در بین منابع شیعه، [[الرسالة العلویة فی فضل امیرالمؤمنین (کتاب)|الرسالة العَلَویه]]<ref>کراجکی، الرسالة العلویّة، ۱۴۲۷ق، ص۱۱.</ref> نوشته [[محمد بن علی کراجکی]] (درگذشت: [[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]]) و [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مَجمع البیان]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۰۰.</ref> نوشته [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] (درگذشت: [[سال ۵۴۸ هجری قمری|۵۴۸ق]]) قدیمی‌ترین منابعی شمرده شده که حدیث مکارم الاخلاق را نقل نموده‌اند.<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی سندی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۰۵.</ref> همچنین [[حسن بن فضل طبرسی]] در مقدمهٔ [[مکارم الاخلاق (کتاب)|کتاب مکارم الاخلاق]] این روایت را بدون ذکر سلسله راویان بیان کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۸.</ref> البته این حدیث با عبارات و نقل‌هایی متفاوت، در منابع دیگر نیز آمده است؛ [[فقه الرضا (کتاب)|فقه الرضا]] آن را با عبارت «بعثت بمکارم الاخلاق»<ref>منسوب به امام رضا، فقه الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۳۵۳.</ref> و [[شیخ طوسی]] ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]]-[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) در [[الامالی (شیخ طوسی)|کتاب اَمالی]]، با اندکی تفاوت، آن را با عبارت «بعثت بمکارم الاخلاق و محاسنها» از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده‌اند.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۹۶.</ref><br>
+حدیث مکارم‌الاخلاق هم در منابع [[شیعه]] و هم در منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] روایت شده است:
-در بین منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، بیهقی (درگذشت: [[سال ۴۵۸ هجری قمری|۴۵۸ق]]) این روایت را با ذکر سلسله سند در کتاب سنن کبری از [[ابوهریره]]، از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] نقل کرده است.<ref>بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱۰، ص۳۲۳.</ref>
-همچنین [[مالک بن انس|مالک بن اَنس]] ([[سال ۹۳ هجری قمری|۹۳]]-[[سال ۱۷۹ هجری قمری|۱۷۹ق]])، <ref>مالک بن انس، الموطأ، ۲۰۰۴م، ج۵، ص۱۳۳۰.</ref> [[احمد بن حنبل]] ([[سال ۱۶۴ هجری قمری|۱۶۴]]-[[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]])<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ۲۰۰۱م، ج۱۴، ص۵۱۲-۵۱۳.</ref> و [[محمد بن اسماعیل بخاری]] ([[سال ۱۹۴ هجری قمری|۱۹۴]]-[[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶]]ق)، <ref>البخاری، الأدب المفرد، ۱۴۰۹ق، ص۱۰۴.</ref> این حدیث را با الفاظی مشابه در کتاب‌های خود آورده‌اند. برخی پژوهش‌گران با توجه به کثرت نقل مضمون این حدیث با الفاظ و اسنادی مختلف در منابع شیعه و سنی، آن را [[تواتر معنوی|متواتر معنوی]] و یا لااقل دارای [[خبر مستفیض|استفاضه معنوی]] شمرده و نزد علما، مورد قبول دانسته‌اند.<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی سندی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۲۰.</ref>
+از منابع شیعه، [[الرسالة العلویة فی فضل امیرالمؤمنین (کتاب)|الرِّسالةُ العَلَویه]]<ref>کراجکی، الرسالة العلویّة، ۱۴۲۷ق، ص۱۱.</ref> نوشته [[محمد بن علی کراجکی|محمد بن علی کَراجَکی]] (درگذشت: [[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]]) و [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر مَجمع البیان]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۰۰.</ref> نوشته [[فضل بن حسن طبرسی]] (درگذشت: [[سال ۵۴۸ هجری قمری|۵۴۸ق]]) قدیمی‌ترین منابعی شمرده شده‌اند که حدیث مکارم الاخلاق را نقل کرده‌اند.<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی سندی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۰۵.</ref> همچنین [[حسن بن فضل طبرسی]] در مقدمهٔ [[مکارم الاخلاق (کتاب)|کتاب مکارم الاخلاق]] این روایت را بدون ذکر سند بیان کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۸.</ref>
+البته این حدیث با عبارات و نقل‌های متفاوت، در منابع دیگر نیز آمده است: در [[فقه الرضا (کتاب)|فقه‌الرضا]] با عبارت «بُعِثتُ بِمَکارِمِ الاَخلاق»<ref>منسوب به امام رضا، فقه الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۳۵۳.</ref> و در [[الامالی (شیخ طوسی)|کتاب اَمالی]]، نوشته [[شیخ طوسی]] ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]]-[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) با عبارت «بُعِثتُ بِمَکارِمِ الاَخلاقِ و مَحَاسِنِها» از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۹۶.</ref><br>در بین منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، بیهقی (درگذشت: [[سال ۴۵۸ هجری قمری|۴۵۸ق]]) این روایت را در کتاب سنن کبری با ذکر سلسله سند، از [[ابوهریره]]، از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل کرده است.<ref>بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱۰، ص۳۲۳.</ref> همچنین [[مالک بن انس|مالک بن اَنس]] ([[سال ۹۳ هجری قمری|۹۳]]-[[سال ۱۷۹ هجری قمری|۱۷۹ق]])، <ref>مالک بن انس، الموطأ، ۲۰۰۴م، ج۵، ص۱۳۳۰.</ref> [[احمد بن حنبل]] ([[سال ۱۶۴ هجری قمری|۱۶۴]]-[[سال ۲۴۱ هجری قمری|۲۴۱ق]])<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ۲۰۰۱م، ج۱۴، ص۵۱۲-۵۱۳.</ref> و [[محمد بن اسماعیل بخاری]] ([[سال ۱۹۴ هجری قمری|۱۹۴]]-[[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶]]ق)، <ref>البخاری، الأدب المفرد، ۱۴۰۹ق، ص۱۰۴.</ref> این حدیث را با الفاظی مشابه در کتاب‌های خود آورده‌اند. برخی پژوهشگران، با توجه به کثرت نقل مضمونِ این حدیث با الفاظ و اسنادی مختلفِ در منابع شیعه و سنی، آن را [[تواتر معنوی|متواتر معنوی]] و یا دست‌کم دارای [[خبر مستفیض|استفاضه معنوی]] شمرده و نزد علما پذیرفته دانسته‌اند.<ref>عارفی‌نیا و محمدی، «بررسی سندی حدیث مکارم الاخلاق»، ص۱۲۰.</ref>
 ==مصادیق مکارم اخلاق ==