پرش به محتوا

آیه ۲۰۴ سوره اعراف: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۸: خط ۳۸:


== کاربرد فقهی ==
== کاربرد فقهی ==
ازنظر علمای شیعه، وقت وجوبِ سکوت (انصات) و شنیدن (استماع) قرآن طبق آیه ۲۰۴ سوره اعراف متفاوت است.<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] بر این باور است که آیه بر واجب بودن رعایت سکوت و شنیدن قرآن در هر زمان  دلالت دارد و اختصاص داشتن این حکم به [[نماز جماعت]] را قولی ضعیف دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۸، ص۳۸۲.</ref> بنابر نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] ([[سال ۱۰۳۷ هجری قمری|۱۰۳۷]]-[[سال ۱۱۱۰ هجری قمری|۱۱۱۰ق]]) و مکارم شیرازی (متولد [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) عمومیت و ظاهر آیه، دلالت بر واجب بودن حکم به‌صورت مطلق یعنی در نماز و غیر نماز است؛ اما روایات متعدد، [[شهرت]] و [[اجماع]] دلالت بر وجوب در نماز و [[مستحب|استحباب]] در غیر نماز دارد.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۵، ص۲۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۷، ص۷۰.</ref> [[ابوالفتوح رازی]] (حدود[[سال ۴۷۰ هجری قمری|۴۷۰]]-[[سال ۵۵۲ هجری قمری|۵۵۲]] یا [[سال ۵۵۶ هجری قمری|۵۵۶ق]]) قول به‌صورت مطلق را کم و غیرمشهور دانسته است.<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref>
ازنظر علمای شیعه، وقت وجوبِ سکوت (انصات) و شنیدن (استماع) قرآن طبق آیه ۲۰۴ سوره اعراف متفاوت است.<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] بر این باور است که آیه بر واجب بودن رعایت سکوت و شنیدن قرآن در هر زمان  دلالت دارد و اختصاص داشتن این حکم به [[نماز جماعت]] را قولی ضعیف دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۸، ص۳۸۲.</ref> بنابر نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] (درگذشته [[سال ۱۱۱۰ هجری قمری|۱۱۱۰ق]]) و مکارم شیرازی (متولد [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|۱۳۰۵ش]]) عمومیت و ظاهر آیه، دلالت بر واجب بودن حکم به‌صورت مطلق یعنی در نماز و غیر نماز است؛ اما روایات متعدد، [[شهرت]] و [[اجماع]] دلالت بر وجوب در نماز و [[مستحب|استحباب]] در غیر نماز دارد.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۳۶۸ش، ج۸۵، ص۲۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۷، ص۷۰.</ref> [[ابوالفتوح رازی]] (درگذشته [[سال ۵۵۲ هجری قمری|۵۵۲]] یا [[سال ۵۵۶ هجری قمری|۵۵۶ق]]) قول به‌صورت مطلق را کم و غیرمشهور دانسته است.<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref>


برخی همچون عیاشی (متوفی [[سال ۳۲۰ هجری قمری|۳۲۰ق]])،<ref>عیاشی، تفسير العيّاشی، ۱۳۸۰-۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۴.</ref> شیخ صدوق ([[سال ۳۰۵ هجری قمری|۳۰۵]]-[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])،<ref>شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۹۲.</ref> شیخ طوسی،<ref>طوسی، تهذيب الأحكام، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۳۳.</ref> شیخ طبرسی،<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> [[علی بن ابراهیم قمی]] (زنده در نیمه دوم قرن سوم و اوایل قرن چهارم)<ref>قمی، تفسير القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۴.</ref> و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] ([[سال ۱۰۰۷ هجری قمری|۱۰۰۷]]-[[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])<ref>فیض کاشانی، تفسير الصافی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۲۶۲.</ref> این حکم را در نماز واجب جماعت نافذ دانسته‌اند. ازنظر ابوالفتوح رازی این حکم در غیر نماز واجب جماعت، وجوب ندارد<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref> و قرائتی نیز در بقیه موارد مستحب ذکر کرده است.<ref>قرائتی،‌ تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۵۶.</ref>  
برخی همچون عیاشی (درگذشته [[سال ۳۲۰ هجری قمری|۳۲۰ق]])،<ref>عیاشی، تفسير العيّاشی، ۱۳۸۰-۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۴.</ref> شیخ صدوق (درگذشته [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])،<ref>شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۹۲.</ref> شیخ طوسی،<ref>طوسی، تهذيب الأحكام، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۳۳.</ref> شیخ طبرسی،<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> [[علی بن ابراهیم قمی]] (زنده در نیمه دوم قرن سوم و اوایل قرن چهارم)<ref>قمی، تفسير القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۵۴.</ref> و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (درگذشته [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])<ref>فیض کاشانی، تفسير الصافی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۲۶۲.</ref> این حکم را در نماز واجب جماعت نافذ دانسته‌اند. ازنظر ابوالفتوح رازی این حکم در غیر نماز واجب جماعت، وجوب ندارد<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref> و قرائتی نیز در بقیه موارد مستحب ذکر کرده است.<ref>قرائتی،‌ تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۲۵۶.</ref>  


در خطبه نماز جمعه،<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۵؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹؛ ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref> نماز واجب و خطبه نماز جمعه<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> و خطبه نماز جمعه و [[عیدین]] ([[عید قربان]] و [[عید فطر]])<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۲.</ref> برخی دیگر از احتمال‌های آیه ۲۰۴ سوره اعراف است که برخی از علمای شیعه آن را بیان کرده‌اند. فاضل مقداد بنابر روایتی از امام صادق(ع) نظرش بر این است که بنابر آیه ۲۰۴ سوره اعراف، شنیدن قرآن در نماز و غیر نماز مستحب است.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۵.</ref>
در خطبه نماز جمعه،<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۵؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹؛ ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۱.</ref> نماز واجب و خطبه نماز جمعه<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۱۹.</ref> و خطبه نماز جمعه و [[عیدین]] ([[عید قربان]] و [[عید فطر]])<ref>ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۹، ص۵۲.</ref> برخی دیگر از احتمال‌های آیه ۲۰۴ سوره اعراف است که برخی از علمای شیعه آن را بیان کرده‌اند. فاضل مقداد بنابر روایتی از امام صادق(ع) نظرش بر این است که بنابر آیه ۲۰۴ سوره اعراف، شنیدن قرآن در نماز و غیر نماز مستحب است.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان في فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۵.</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۱۶

ویرایش