confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷
ویرایش
سوره‌های مکی و مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←معیارها و ملاک‌های تشخیص: اصلاح ارقام
(←فواید شناخت: اصلاح ارقام) |
(←معیارها و ملاک‌های تشخیص: اصلاح ارقام) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== معیارها و ملاک‌های تشخیص == | == معیارها و ملاک‌های تشخیص == | ||
درباره معیارها و ملاک‌های تشخیص مکی یا مدنی بودن آیات قرآن کریم، سه نظر وجود دارد: | درباره معیارها و ملاک‌های تشخیص مکی یا مدنی بودن آیات قرآن کریم، سه نظر وجود دارد: | ||
# '''معیار زمانی''': هر آنچه پیش از [[هجرت]] نازل شده مکی و هر آنچه پس از هجرت نازل شده مدنی | # '''معیار زمانی''': هر آنچه پیش از [[هجرت]] و قبل از رسیدن پیامبر به مدینه نازل شده مکی و هر آنچه پس از رسیدن پیامبر به مدینه نازل گردیده، مدنی به شمار می‌آید؛ از‌این‌رو اگر سوره یا آیه‌ای بعد از هجرت نازل شده باشد، مدنی خواهد بود حتی اگر در شهر مکه یا در سفری از سفرهای پیامبر(ص) نازل شده باشد، مانند آیاتی که در [[فتح مکه]] یا در [[حجة الوداع]] نازل شد.<ref>معرفت، التمهید، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۳۰.</ref> این معیار از دو معیار دیگر مشهورتر است و اکثر پژوهشگران علوم قرآنی این معیار را برای تعیین سوره‌های مکی و مدنی انتخاب کرده‌اند؛<ref>معرفت، التمهید، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۳۱.</ref> چرا که این معیار بر خلاف دو معیار دیگر، همه آیات قرآن را در بر می‌گیرد.<ref>دولتی، تقسیمات قرآنی و سور مکی و مدنی، ۱۳۸۴ش، ص۷۱.</ref> | ||
# '''معیار مکانی''': هر آنچه در [[مکه]] نازل شده، مکی، و هر آنچه در [[مدینه]] نازل شده مدنی محسوب می‌گردد و هر آنچه در نواحی مجاور مکه ( مانند [[سرزمین منا|منی]]، [[عرفات]] و [[حدیبیه]])نازل شده مکی و هر آنچه در نواحی مجاور مدینه ( مانند [[منطقه بدر|بدر]] ، [[کوه احد| اُحُد ]]و سَلْع =کوه ودره‌ای درمنطقه [[غزوه خندق|جنگ احزاب]]) نازل شده مدنی است.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> ولی این معیار جامع نیست و درباره همه آیات جریان ندارد؛ زیرا برخی از آیات نه در مکه و نه در مدینه نازل نشد، بلکه در مکان‌های دورتری مانند تبوک و بیت‌المقدس نازل گردید.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | # '''معیار مکانی''': هر آنچه در [[مکه]] نازل شده، مکی، و هر آنچه در [[مدینه]] نازل شده مدنی محسوب می‌گردد و هر آنچه در نواحی مجاور مکه ( مانند [[سرزمین منا|منی]]، [[عرفات]] و [[حدیبیه]])نازل شده مکی و هر آنچه در نواحی مجاور مدینه ( مانند [[منطقه بدر|بدر]] ، [[کوه احد| اُحُد ]]و سَلْع =کوه ودره‌ای درمنطقه [[غزوه خندق|جنگ احزاب]]) نازل شده مدنی است.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> ولی این معیار جامع نیست و درباره همه آیات جریان ندارد؛ زیرا برخی از آیات نه در مکه و نه در مدینه نازل نشد، بلکه در مکان‌های دورتری مانند تبوک و بیت‌المقدس نازل گردید.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | ||
# '''معیار مخاطب''': برخی به «مخاطب وحی» توجه کرده و گفته‌اند هر آنچه که خطاب به اهل مکه نازل شده مکی و هر آنچه که خطاب به اهل مدینه نازل شده مدنی است. ملاک تشخیص این خطاب این است که هر آنچه با خطاب «یا ایها الناس» نازل شده، مکی و هر آنچه با خطاب «یا ایها الذین آمنوا» نازل شده، مدنی است. این قول منسوب به [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] است.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> این معیار نیز با اشکال مواجه دانسته شده است؛ زیرا برخی از آیاتی که قطعا مدنی هستند، با تعبیر «یا ایها الناس» و برخی از آیاتی که قطعا مکی هستند با تعبیر «یا ایها الذین آمنوا» آغاز شده‌اند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | # '''معیار مخاطب''': برخی به «مخاطب وحی» توجه کرده و گفته‌اند هر آنچه که خطاب به اهل مکه نازل شده مکی و هر آنچه که خطاب به اهل مدینه نازل شده مدنی است. ملاک تشخیص این خطاب این است که هر آنچه با خطاب «یا ایها الناس» نازل شده، مکی و هر آنچه با خطاب «یا ایها الذین آمنوا» نازل شده، مدنی است. این قول منسوب به [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] است.<ref>سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن،۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۸.</ref> این معیار نیز با اشکال مواجه دانسته شده است؛ زیرا برخی از آیاتی که قطعا مدنی هستند، با تعبیر «یا ایها الناس» و برخی از آیاتی که قطعا مکی هستند با تعبیر «یا ایها الذین آمنوا» آغاز شده‌اند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۹ش، ص۶۰۲.</ref> | ||