۱۶٬۹۸۱
ویرایش
زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح ارقام
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (اصلاح ارقام) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = زیارت ناحیه | ||
| موضوع = از زیارتنامه‌های [[امام حسین(ع)]] | | موضوع = از زیارتنامه‌های [[امام حسین(ع)]] | ||
| مأثور/غیرمأثور = | | مأثور/غیرمأثور = | ||
| صادره از = حضرت مهدی (عج) | | صادره از = منسوب به حضرت مهدی (عج) | ||
| راوی =یکی از [[نواب اربعه]] | | راوی =یکی از [[نواب اربعه]] | ||
| منابع شیعی = [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] | | منابع شیعی = [[بحار الانوار (کتاب)|بحار الانوار]] | ||
| منابع سنی = | | منابع سنی = | ||
| تک‌نگاری‌ها = | | تک‌نگاری‌ها = | ||
| زمان = | | زمان = روز عاشورا و ایام دیگر | ||
| مکان = | | مکان = کربلا و از راه دور | ||
}} | }} | ||
{{نیایش}} | {{نیایش}} | ||
{{اشتباه نشود|زیارت ناحیه غیرمشهور}} | {{اشتباه نشود|زیارت ناحیه غیرمشهور}} | ||
[[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلان آنها]] | [[رده:قاتلان شهدای کربلا|قاتلان آنها]] | ||
'''زیارت ناحیه مقدسه''' از زیارتنامه‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] که در [[روز عاشورا]] و غیر آن خوانده می‌شود. این زیارتنامه، با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] آغاز می‌شود و با سلام بر امام حسین(ع) و یارانش ادامه می‌یابد. پس از آن، به شرحی از اوصاف و کردار امام، زمینه‌های [[قیام امام حسین(ع)|قیام]]، شرح [[شهادت]] و مصائب ایشان و عزادارشدن | '''زیارت ناحیه مقدسه''' از زیارتنامه‌های [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] که در [[روز عاشورا]] و غیر آن خوانده می‌شود. این زیارتنامه، با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] آغاز می‌شود و با سلام بر امام حسین(ع) و یارانش ادامه می‌یابد. پس از آن، به شرحی از اوصاف و کردار امام، زمینه‌های [[قیام امام حسین(ع)|قیام]]، شرح [[شهادت]] و مصائب ایشان و عزادارشدن عالم و موجودات می‌پردازد. | ||
در انتساب این زیارتنامه به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] نظرات مختلفی وجود دارد. | در انتساب این زیارتنامه به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] نظرات مختلفی وجود دارد. بر این زیارتنامه شرح‌هایی نوشته شده است. | ||
==نام‌گذاری و اهمیت== | ==نام‌گذاری و اهمیت== | ||
{{اصلی|ناحیه مقدسه}} | {{اصلی|ناحیه مقدسه}} | ||
زیارت ناحیه مقدسه، زیارتنا‌مه‌ای مشتمل بر مصائب امام حسین و یارانش است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> و به همین خاطر سخنرانان و مداحان به آن زیاد استناد می‌کنند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> | زیارت ناحیه مقدسه، زیارتنا‌مه‌ای مشتمل بر مصائب امام حسین و یارانش است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> و به همین خاطر سخنرانان و مداحان به آن زیاد استناد می‌کنند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱۲، ص۲۷۱.</ref> | ||
ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای اشاره به امام معصوم(ع) استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref> | ناحیه مقدسه اصطلاحی است که شیعیان، از زمان [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] تا پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای اشاره به [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] استفاده می‌کردند.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ج۱۲، ص۲۷۱، پانویس۱.</ref> | ||
[[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]] | [[پرونده:فرازی از زیارت ناحیه.jpg|بندانگشتی|فرازی از زیارت ناحیه نصب شده در رواق [[حرم حضرت معصومه(س)]]]] | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
|تراز=چپ | |تراز=چپ | ||
|رنگ حاشیه=۹۹۹۹۹۹ | |رنگ حاشیه=۹۹۹۹۹۹ | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ| سلام بر محاسن به خون | |اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ| سلام بر محاسن به خون خضاب‌شده | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ| سلام بر گونه خاک‌آلود | |اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ| سلام بر گونه خاک‌آلود | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ| سلام بر لبی که با نی زده شد | |اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ| سلام بر لبی که با نی زده شد | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ| سلام بر | |اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ| سلام بر سر بالای نیزه | ||
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد | |اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد. | ||
}} | }} | ||
زیارت ناحیه مقدسه با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و اهل‌بیت، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن | زیارت ناحیه مقدسه با [[سلام]] بر [[پیامبران]] و اهل‌بیت، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[فهرست اصحاب امام حسین(ع)|یارانش]] در[[کربلا]] آغاز می‌شود. پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از واقعه کربلا، زمینه‌های جنگ، شرح شهادت و سختی‌های او و یارانش، و عزادارشدن عالم و موجودات می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]] و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> | ||
در آغاز این زیارت بر ۲۴ پیامبر و پنج‌تن آل‌عبا به همراه اوصاف مشهور آنها سلام داده می‌شود.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> سلام بر امام حسین(ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد آن حضرت و گاهی بر اعضا و جوارحش با بیان مصیبت وارده بر آنها آمده است.{{مدرک}} | در آغاز این زیارت بر ۲۴ پیامبر و پنج‌تن آل‌عبا به همراه اوصاف مشهور آنها سلام داده می‌شود.<ref>نگاه کنید به شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> سلام بر امام حسین(ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد آن حضرت و گاهی بر اعضا و جوارحش با بیان مصیبت وارده بر آنها آمده است.{{مدرک}} | ||
===بیان ویژگی‌های امام حسین=== | ===بیان ویژگی‌های امام حسین=== | ||
در این زیارتنامه برخی از ویژگی‌های امام حسین معرفی شده است: | در این زیارتنامه برخی از ویژگی‌های امام حسین معرفی شده است: | ||
* | *در [[تربت]] او شفا قرار داده شده است. | ||
*در زیر قبه او دعا مستجاب می‌شود. | |||
*زیر | *[[امامان شیعه|ائمه]]، از نسل اویند. | ||
* | |||
*فرزند پیامبر(ص)، علی(ع) و فاطمه(س) است.<ref>شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> | *فرزند پیامبر(ص)، علی(ع) و فاطمه(س) است.<ref>شیرازی، «[https://ensani.ir/fa/article/55884 در محضر زیارت ناحیه]».</ref> | ||
== تردید در صدور فرازهایی از معصوم== | == تردید در صدور فرازهایی از معصوم== | ||
* «بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَی الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافرات؛ زنان از پسِ پرده‌های خیمه خارج شدند، درحالی که گیسوان برگونه‌ها پراکنده نمودند، بر صورت‌ها طپانچه می‌زدند و نقاب از چهره‌ها افکنده بودند»: | برخی از نویسندگان با اسنتاد به فرازهایی از این زیارتنامه در صدور آن از معصوم تردید کرده‌اند: | ||
* « أَللّهُمَّ ... وَاقْبَلْ تَوْبَتی، وَارْحَمْ عَبْرَتی، وَ أَقِلْنی عَثْرَتی، وَاغْفِرْلی خَطیئَتی» و « وَ طَهِّرْنی مِنَ الذُّنُوبِ وَ الاَْوْزارِ، ... وَ اغْفِرْلی»، به اعتقاد برخی این عبارت‌ها با صدور آن از جانب امام معصوم سازگار نیست چرا که به اعتقاد شیعیان معصوم از گناه و خطا مصون است.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۶-۶۷.</ref> | * «بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَی الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافرات؛ زنان از پسِ پرده‌های خیمه خارج شدند، درحالی که گیسوان برگونه‌ها پراکنده نمودند، بر صورت‌ها طپانچه می‌زدند و نقاب از چهره‌ها افکنده بودند»: می‌گویند این عبارت با مبانی دینی شیعه سازگار نیست چراکه در روایات از پریشان کردن موی و لطمه زدن بر صورت نهی شده است همچنین چنین کاری با مقام صبر زنان اهل‌بیت به ویژه [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در برابر [[امتحان الهی]] سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۵-۶۶.</ref> | ||
* « أَللّهُمَّ ... وَاقْبَلْ تَوْبَتی، وَارْحَمْ عَبْرَتی، وَ أَقِلْنی عَثْرَتی، وَاغْفِرْلی خَطیئَتی» و « وَ طَهِّرْنی مِنَ الذُّنُوبِ وَ الاَْوْزارِ، ... وَ اغْفِرْلی»، به اعتقاد برخی این عبارت‌ها با صدور آن از جانب امام معصوم سازگار نیست چرا که به اعتقاد شیعیان معصوم از [[گناه]] و خطا مصون است.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۶-۶۷.</ref> | |||
*«وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِک َ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِک َ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَک َ بِمُهَنَّدِهِ»: این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از قفا بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref> | *«وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِک َ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِک َ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَک َ بِمُهَنَّدِهِ»: این عبارت با گزارش‌های دیگری که حاکی از این است که سر امام حسین را از قفا بریدند سازگار نیست.<ref>رنجبر، «پژوهشی در بارة دو زیارت ناحیه و زیارت رجبیّه»، ص۶۷.</ref> | ||
==سند زیارت== | ==سند زیارت== | ||
این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه که در این کتاب آوردم از طریق راویان ثقه به سادات متصل می‌شود.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، | این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه که در این کتاب آوردم از طریق راویان ثقه به سادات متصل می‌شود.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، [[امامان شیعه|امامان معصوم]] هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می‌دانند هرچند که [[حدیث مرسل|مرسل]] باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین عبارت «مما اتصلت به من ثقات الرواة إلى السادات» از [[توثیقات عام]] شمرده شده که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان کتاب دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، بی‌تا، ص۱۸۸.</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|معجم رجال الحدیث]]، اعتبار کتاب المزار الکبیر را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] (تولد ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه نیز در مستند بودن این زیارت تردید کرده است او گفته است که برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر [[مقتل|مقاتل]] سازگاری ندارد.<ref>[https://tarikhi.com/conferences-meetings/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]، پژوهش‌های تاریخی، فرهنگی و تمدنی.</ref> با این حال [[نجم‌الدین طبسی]] (تولد ۱۳۳۴ش) حدیث‌پژوه گفته است که اعتماد ابن‌طاووس، [[شهید اول]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و... موجب اطمینان به وثاقت ابن‌مشهدی می‌شود.<ref>طبسی، «زیارت ناحیه مقدسه»، ص۲۰۹.</ref> | ||
==زیارت منقول از سید مرتضی == | ==زیارت منقول از سید مرتضی == | ||
{{جعبه نقل قول | {{جعبه نقل قول | ||
|عنوان=فرازی از زیارت ناحیه مقدسه: | |عنوان=فرازی از زیارت ناحیه مقدسه: | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۱: | ||
|قلبی خاشع، یقینی سلامت بخش، عملی صالح و پاک، صبری زیبا، و اجری عظیم را، بارالها! شکر نعمتت بر من را روزیم کن، و احسان و کَرَمَت برمن زیاد فرما، و گفته مرا درمیان مردم شنوده نما، و عمل مرا به نزد خویش بالا بَر،و آثار باقی‌مانده مرا در امورِ خیر مورد پیروی قرارده، و دشمنم را خوار و ذلیل گردان، بارخدایا! بر محمّدوآلِ او که نیکانند، درتمامی لحظات شبانه روز رحمت فرست، و مرا از شرّ بَدان محفوظ بدار، و از (کثافاتِ) گناهان و سنگینی وِ زر و وَبال پاک و مُبرّا گردان، واز آتش (عذابت) پناهم ده، و در سرای جاوید وارد فرما، و (گناهانِ) مرا و تمامی خواهران و برادران مؤمنِ مرا ببخشای، به رحمتت‌ای مهربان‌ترین مهربانان. | |قلبی خاشع، یقینی سلامت بخش، عملی صالح و پاک، صبری زیبا، و اجری عظیم را، بارالها! شکر نعمتت بر من را روزیم کن، و احسان و کَرَمَت برمن زیاد فرما، و گفته مرا درمیان مردم شنوده نما، و عمل مرا به نزد خویش بالا بَر،و آثار باقی‌مانده مرا در امورِ خیر مورد پیروی قرارده، و دشمنم را خوار و ذلیل گردان، بارخدایا! بر محمّدوآلِ او که نیکانند، درتمامی لحظات شبانه روز رحمت فرست، و مرا از شرّ بَدان محفوظ بدار، و از (کثافاتِ) گناهان و سنگینی وِ زر و وَبال پاک و مُبرّا گردان، واز آتش (عذابت) پناهم ده، و در سرای جاوید وارد فرما، و (گناهانِ) مرا و تمامی خواهران و برادران مؤمنِ مرا ببخشای، به رحمتت‌ای مهربان‌ترین مهربانان. | ||
}}{{پاک کن}} | }}{{پاک کن}} | ||
== | ==تک‌نگاری== | ||
* کاوشی در اعتبار و متن زیارت ناحیه اثر مرتضی خوش‌نصیب | * کاوشی در اعتبار و متن زیارت ناحیه اثر مرتضی خوش‌نصیب: در این کتاب سند و متن زیارت ناحیه بررسی شده است. این کتاب در سال ۱۳۹۳ش توسط انتشارات باقرالعلوم(ع) در قم منتشر شده است.<ref>[https://rasanews.ir/fa/news/209528 «کتاب کاوشی بر اعتبار و متن زیارت ناحیه به زیور چاپ آراسته شد»]، خبرگزاری رسا.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۵: | ||
* طبسی، نجم‌الدین، «زیارت ناحیه مقدسه»، انتظار، شماره۲۰، اردیبهشت ۱۳۸۶ش. | * طبسی، نجم‌الدین، «زیارت ناحیه مقدسه»، انتظار، شماره۲۰، اردیبهشت ۱۳۸۶ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | ||
*محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن حدیث و تاریخ، قم، انتشارات دار الحدیث، ۱۳۸۸ش. | * محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن حدیث و تاریخ، قم، انتشارات دار الحدیث، ۱۳۸۸ش. | ||
* موسوی غریفی، محی‌الدین، قواعد الحديث، بی‌تا. | |||
*[https://rasanews.ir/fa/news/209528 «کتاب کاوشی بر اعتبار و متن زیارت ناحیه به زیور چاپ آراسته شد»]، خبرگزاری رسا، درج مطلب ۲۴ خرداد ۱۳۹۳ش، مشاهده ۲۳ شهریور ۱۴۰۲ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||