زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

در بخش بعد اوصافی از امام حسین و جایگاه او بیان شده و به بخشی از  زمینه‌ها و علت‌های [[قیام امام حسین|قیام عاشورا]] اشاره می‌شود مانندگسترش یافتن ستم، افتادن نقاب از چهره ظلم و بیداد، فراخوانی ضلالت و گمراهی از پیروانش. در ادامه زیارت خطاب به امام می خوانیم: «علم به شرایط موجود تو را واداشت تا پرچم مخالفت برداشته و با مخالفان کارزار کنی، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتادی و با حکمت و پند و اندرزهای نیکو به سوی خداوند خواندی، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبری از معبود امر نمودی و از پلیدی و سرکشی بازداشتی و با ظلم و ستم مقابله کردی».

عظمت این مصیبت به نحوی است که سرتاسر هستی، عزادار و به ماتم و سوز و گریه نشستند: «پیامبر آشفته‌خاطر شد و دلش گریست و به خاطر تو [[فرشته|فرشتگان]] و پیامبران به او تسلیت گفتند و به خاطر تو مادرت [[فاطمه زهرا|زهرا]] سوگوار و مصیبت‌زده شد. فرشتگان مقرب برای سوگواری و تسلیت گفتن به پدرت [[امیر مؤمنان]] نزد او می‌رفتند و برایت در اعلی علیین مجلس عزا و ماتم بر پا شد... آسمان و ساکنانش، [[بهشت]] و خزانه‌دارانش، و کوه‌های گسترده بر روی زمین و کرانه‌هایش، و دریاها و ماهیانش، و [[جن|جنیان]] و فرزندانشان و [[خانه خدا]] و [[مقام ابراهیم]] و [[مشعر الحرام]] و حل و حرم برای تو گریستند».

بخش پایانی این زیارت به [[استغفار]] و [[دعا]] برای زائر و [[مؤمن|مؤمنان]] اختصاص دارد و با [[نماز زیارت]] به پایان می‌رسد. در این بخش بیش ازهفتاد دعا از خداوند درخواست شده مانند: مصونیت از لغزش‌ها و خطاها، ازبین رفتن غم و اندوه، پذیرش [[توبه]]، توسعه روزی، رسیدن به آرزوها، [[استجابت دعا]]، هلاکت دشمنان، شفای بیماری‌ها، بهره‌مندی از دانشی مفید، دلی خاشع، یقینی صادق، عملی پاک، صبری جمیل، پاداشی فراوان.

این زیارت در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]] اثر [[ابن‌مشهدی]] (متوفای ۵۹۵ق) نقل شده است.<ref>  ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶-۵۱۹.</ref> او در آغاز این کتاب گفته است آنچه که در این کتاب آوردم از طریق راویان ثقه به سادات متصل می‌شود.<ref> ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۲۷.</ref> برخی با استناد به اینکه منظور از سادات، امامان معصوم هستند، روایات این کتاب را معتبر و صحیح می دانند هرچند که به صورت مرسل باشند.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۵۳.</ref> همچنین عبارت «مما اتصلت به من ثقات الرواة إلى السادات» از توثیقات عام شمرده شده که از نظر برخی رجالیان بر وثاقت تمام راویان دلالت دارد.<ref>موسوی غریفی، قواعد الحدیث، ص۱۸۸.</ref> اما [[آیت‌الله خویی]] در کتاب [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|معجم رجال الحدیث]]، اعتبار کتاب [[المزار الکبیر]] را نمی‌پذیرد و ابن‌مشهدی را مجهول‌الهویه می‌داند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵۱.</ref> [[محمدهادی یوسفی غروی]] نیز در مستند بودن این زیارت تردید کرده است او می‌گوید سه نوع زیارت ناحیه متداخل وجود دارد که با هم متناسب نیستند و همچنین برخی از مطالب این زیارت با مسلّمات تاریخ و اخبار معتبر مقتل سازگاری ندارد.<ref>[http://fahimco.com/ShowArticle.aspx?ID=3803 بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]</ref>  

سید بن طاووس زیارتی از [[سید مرتضی]] (متوفای۴۳۶ق) با عنوان «زیارة ثانویه بالفاظ شافیه» جزو اعمال روز عاشورا نقل کرده است.<ref>سید ابن طاووس، مصباح الزائر، ص۲۲۱.</ref> به گفته محمد احسانی‌فر در مقاله «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»،، دوسوم زیارت ناحیه در این زیارت آمده است.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۶.</ref> علامه مجلسی احتمال داده است که این تفاوت به دلیل اختلاف نسخ باشد یا اینکه به احتمال قوی‌تر، سید مرتضی زیارت ناحیه را گرفته و از خود بر آن عباراتی افزوده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۱۰۱، ص۳۲۸.</ref> به گفته کسی آن را به امام معصوم نسبت نداده است و با زیارت ناحیه تفاوت اساسی دارد.<ref>احسانی‌فر، «اعتبار سندی زیارت‌های ناحیه مقدسه»، ص۶۵-۶۶.</ref>