سوره محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
←آیه نهرهای چهارگانه در بهشت (۱۵)
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
[[علامه طهرانی]] در باره این رودهای چهارگانه بهشتی براین باور است که مراد از انهار، اصناف و انواع علوم و معارف حقه حقيقيه است، كه حيات قلب منوط به آن است، و غرائز انسان بدان سيراب و اشباع می‌گردد. وی هم چنین می‌گوید: آب براساس آیه وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ [[آیه ۳۰ سوره انبیاء]] در عالم طبيعت حيات؛ موجودات است.و حيات دل به علم و معرفت خداست، لذا نهرهاى علم و معرفت كه در قلوب جارى است، در [[بهشت]] به صورت نهرهاى زلال، و غير متغير، ظاهر و بارز است و مراد از غير آسِن، متعفن نشدن و متغير نشدن آن علوم به وهميات و تشکيکات و عادات باطله، و سنن ضاله، و اعتقادات فاسده است.و اين نهر اختصاص به افرادى دارد که در راه خدا به مقام قلب رسيده، و از علوم حقه الهيه بدون دخالت تغيير نفس بهره مند شدهاند. | [[علامه طهرانی]] در باره این رودهای چهارگانه بهشتی براین باور است که مراد از انهار، اصناف و انواع علوم و معارف حقه حقيقيه است، كه حيات قلب منوط به آن است، و غرائز انسان بدان سيراب و اشباع می‌گردد. وی هم چنین می‌گوید: آب براساس آیه وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ [[آیه ۳۰ سوره انبیاء]] در عالم طبيعت حيات؛ موجودات است.و حيات دل به علم و معرفت خداست، لذا نهرهاى علم و معرفت كه در قلوب جارى است، در [[بهشت]] به صورت نهرهاى زلال، و غير متغير، ظاهر و بارز است و مراد از غير آسِن، متعفن نشدن و متغير نشدن آن علوم به وهميات و تشکيکات و عادات باطله، و سنن ضاله، و اعتقادات فاسده است.و اين نهر اختصاص به افرادى دارد که در راه خدا به مقام قلب رسيده، و از علوم حقه الهيه بدون دخالت تغيير نفس بهره مند شدهاند. | ||
منظور از نهرهای شیر ظهور و بروز علومى است كه براى آغازگران سير راه خدا مفيد است مانند شير که برای كودک مفید است، اين نهرها اختصاص به ضعفائى دارد كه استعداد سير در منازل [[نفس]] را داشته، و به سبب پرهيز از [[گناهان| معاصی]] و رذائل اخلاق قابليت وصول به مقام قلب را دارند، ولى هنوز به آن مقام نرسيدهاند، واین علوم به نیات فاسده وبدعت‌ها و هوی و هوس‌ها آلوده نشده‌اند. | |||
نهر خمر در [[آخرت]] همان جذبات الهيه است، كه در اثر تجليات [[اسما و صفات]] الهی در قلب پيدا می‌شود، و چنان عقل را مبهوت و حيران می سازد، كه با وجود مشاهده آنها، عقل دورانديش و محافظه كار و مصلحت انديش را ساقط نموده، و به كلى مراتب هستى را فراموش مى نمايد، و به سبب این خاصیت از آن تعبیر به خمر شده است. اين خمر انسان را از مرتبه [[عقل]] به مرتبه بالاتر كه مرتبه شهود و قلب است رهبرى می‌كند. | |||
منظور از نهرهای عسل تصفيه شده حلاوت‌هائى است از واردات عالم قدس، و بارقه‌هاى نورانى، و لذت‌هائى كه در حالات مختلفه براى متوسطين در راه خدا پيدا می‌شود، و آنها را در ذوق و وجد و توجه به خدا می‌آورد، و متوجه به كمال خود مینمايد، این نهر اختصاص به افرادى دارد كه در مقام ذوق آن جذبات بوده، و هنوز به مرحله سُكر در اثر مشاهده تجليات در نيامده‌اند.<ref>حسینی طهرانی، امام شناسی، ج۱، ص۱۸۴-۱۸۷. | |||
</ref> | </ref> | ||
بر پایه روایتی، [[امام علی(ع)]]،چهار رود در دنیا را از [[رودهای بهشت]] معرفی کرده است که عبارتند از: فرات(رود آب)، نیل(رود عسل)، سَیحان(رود خمر)، و جَیحان(رود شیر) [[علامه محمدباقر مجلسی]] احتمال داده که این چهار رود دنیایی با چهار نهر بهشتی در نام مشترک باشند و فضیلت این رودها یا از باب الهام و وحی الهی در نامگذاری مشترکشان با رودهای بهشتی باشد و یا این که مقدرای از آب رودهای بهشتی دراین رودها ریخته می‌شود چنانچه این نکته درباره فرات در روایات آمده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۰، ص۲۲۷و۲۲۸، ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴.</ref>{{یاد|الماء سید شراب الدنیا والآخرة واربعة أنهار فی الدنیا من الجنة الفرات والنیل وسیحان وجیحان : الفرات الماء، والنیل العسل وسیحان الخمر، وجیحان اللبن.}} | بر پایه روایتی، [[امام علی(ع)]]،چهار رود در دنیا را از [[رودهای بهشت]] معرفی کرده است که عبارتند از: فرات(رود آب)، نیل(رود عسل)، سَیحان(رود خمر)، و جَیحان(رود شیر) [[علامه محمدباقر مجلسی]] احتمال داده که این چهار رود دنیایی با چهار نهر بهشتی در نام مشترک باشند و فضیلت این رودها یا از باب الهام و وحی الهی در نامگذاری مشترکشان با رودهای بهشتی باشد و یا این که مقدرای از آب رودهای بهشتی دراین رودها ریخته می‌شود چنانچه این نکته درباره فرات در روایات آمده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۰، ص۲۲۷و۲۲۸، ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۴.</ref>{{یاد|الماء سید شراب الدنیا والآخرة واربعة أنهار فی الدنیا من الجنة الفرات والنیل وسیحان وجیحان : الفرات الماء، والنیل العسل وسیحان الخمر، وجیحان اللبن.}} | ||