نیت: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه
(←جایگاه) |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== جایگاه== | == جایگاه== | ||
بر اساس [[روایات]]، ارزش و اهمیت هر کاری بر اساس نیت و انگیزه آن تعیین می‌شود؛<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> به علاوه اینکه نیت‌های [[ریا| ریایی]] باعث باطل شدن عمل و نیت‌های مخلصانه و با [[قصد قربت]] به خداوند، باعث کمال عمل می‌شوند؛<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۱.</ref> طبق [[حدیث]] نبوی معروف «إنّما الأعمالُ بالنیّات»، اعمال انسان در گرو نیت‌هاست،<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ص۸۴.</ref> [[معصومان(ع)]] در روایات بسیاری، بر داشتن نیت پاک و مخلصانه تاکید کرده و نیت فاسد را عامل از بین رفتن [[برکت]] و روزی انسان و پیش آمدن بلا و گرفتاری معرفی | بر اساس [[روایات]]، ارزش و اهمیت هر کاری بر اساس نیت و انگیزه آن تعیین می‌شود؛<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> به علاوه اینکه نیت‌های [[ریا| ریایی]] باعث باطل شدن عمل و نیت‌های مخلصانه و با [[قصد قربت]] به خداوند، باعث کمال عمل می‌شوند؛<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۱.</ref> طبق [[حدیث]] نبوی معروف «إنّما الأعمالُ بالنیّات»، اعمال انسان در گرو نیت‌هاست،<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ص۸۴.</ref> [[معصومان(ع)]] در روایات بسیاری، بر داشتن نیت پاک و مخلصانه تاکید کرده و نیت فاسد را عامل از بین رفتن [[برکت]] و روزی انسان و پیش آمدن بلا و گرفتاری معرفی نموده‌اند.<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، تلخیص حمید حسینی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> | ||
برخی از احادیث، در مقایسه نیت و عمل، نیت را اصل، شالوده و برتر از اعمال معرفی کرده<ref>کلینی، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> و اعمال را ثمره نیت‌ها دانسته‌اند.<ref>ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۵۷۹.</ref> همچنین ذکر کردند که [[پاداش|پاداش الهی]]، شامل نیت بدون عمل نیز می‌شود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۲.</ref>بر اساس روایتی از [[امام علی (ع)]]، اعمال بندگان، دارای مراتب و درجه‌هایی متفاوت هستند و «نیت»، تعیین کننده میزان ارزش اعمال اخلاقی و عبادی انسان‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۳.</ref> | برخی از احادیث، در مقایسه نیت و عمل، نیت را اصل، شالوده و برتر از اعمال معرفی کرده<ref>کلینی، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> و اعمال را ثمره نیت‌ها دانسته‌اند.<ref>ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۵۷۹.</ref> همچنین ذکر کردند که [[پاداش|پاداش الهی]]، شامل نیت بدون عمل نیز می‌شود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۲.</ref>بر اساس روایتی از [[امام علی (ع)]]، اعمال بندگان، دارای مراتب و درجه‌هایی متفاوت هستند و «نیت»، تعیین کننده میزان ارزش اعمال اخلاقی و عبادی انسان‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۳.</ref> | ||
در [[اخلاق|علم اخلاق]]، نیت، اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است.<ref>آرانی، «جایگاه نیت در تفاوت بنیادین فقه و اخلاق»، ص۱۶۶.</ref> دانشمندان اخلاق معتقدند [[تَجَرّی]] {{یاد|تجرّى در اصطلاح عبارت است از مخالفت عملى با حكم الزامى مولا اعم از واجب يا حرام به اعتقاد انجام دهنده؛ در حالى كه پندار وى بر خلاف واقع بوده و در حقيقت مخالفتى صورت نگرفته است، مانند | در [[اخلاق|علم اخلاق]]، نیت، اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است.<ref>آرانی، «جایگاه نیت در تفاوت بنیادین فقه و اخلاق»، ص۱۶۶.</ref> دانشمندان اخلاق معتقدند [[تَجَرّی]] {{یاد|تجرّى در اصطلاح عبارت است از مخالفت عملى با حكم الزامى مولا اعم از واجب يا حرام به اعتقاد انجام دهنده؛ در حالى كه پندار وى بر خلاف واقع بوده و در حقيقت مخالفتى صورت نگرفته است، مانند کسى که آب را به گمان شراب بودن بنوشد، سپس معلوم گردد که آن مایع، | ||
آب بوده است نه شراب. موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي، فرهنگ فقه فارسی، ج۲، ص۳۵۸.}} | |||
و قصد [[گناه]] (بدون اینکه آن کار را انجام دهد) هرچند در [[فقه]] حرام نیست؛<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> ولی از جهت [[اخلاق|اخلاقی]] کاری ناپسند شمرده می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | و قصد [[گناه]] (بدون اینکه آن کار را انجام دهد) هرچند در [[فقه]] حرام نیست؛<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> ولی از جهت [[اخلاق|اخلاقی]] کاری ناپسند شمرده می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | ||