آیه خیر البریه: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه خیرالبریه از [[فضایل امام علی(ع)]] به شمار می‌آید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل شده است که این آیه درباره امام علی(ع) نازل شده است.<ref>نگاه کنید به: حسکانی، شواهدالتنزیل، ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۷۳؛ شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲۰، ص۲۷.</ref> به‌گفته عالمان شیعه، امام علی در [[شورای شش‌نفره]] برای اثبات حقانیت خود به این آیه و [[اسباب نزول|شأن‌نزول]] آن درباره خود استناد کرده است.<ref>طبری، المسترشد، ۱۴۱۵ق، ص۳۵۴؛ استرآبادی، تأویل الآیات الظاهره، ۱۴۰۹ق، ص۸۰۳.</ref>

[[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] (تولد: ۱۳۰۵ش) از مفسران شیعه، با استناد به روایاتی از پیامبر که در [[اسباب نزول|شأن‌نزول]] این آیه وارد شده و در آنها از علی و شیعیانش سخن آمده،<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۸۹؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۵۷ و ۵۸.</ref> گفته است واژه شیعه از زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مطرح شده و منظور از شیعه در این روایات، پیروان خاص امام علی(ع) هستند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳-۲۱۴.</ref>

در کتاب‌های روایی شیعه و اهل‌سنت، احادیثی از پیامبر(ص) نقل شده است که در آنها خیرالبریه (بهترین آفریدگان) به امام علی(ع) و [[شیعه|شیعیان]] او تفسیر شده است.<ref> سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۷۹؛ استرآبادی، تأویل الآیات الظاهره، ۱۴۰۹ق، ص۸۰-۸۰۳؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۴۳۲.</ref> [[حاكم حسكانی|حاكم حَسكانی]] (درگذشت: ۴۹۰ق) از علمای اهل‌سنت، در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شَواهدُ التَنزیل]] بیش از بیست روایت در این باره با سندهای مختلف نقل می‏‌كند.<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل،  ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۵۹-۴۷۳.</ref> از جمله ابن‌عباس نقل کرده هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر(ص) خطاب به امام علی(ع) گفت: «آن (خیرالبریه) تو و [[شیعه|شیعیانت]] هستید. تو و شیعیانت روز [[قیامت]] در حالی که شما از خدا خشنودید و خدا از شما خشنود است، می‌آیید.»<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل،  ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۱.</ref>

* برتری انسان‌های با ایمان بر فرشتگان: به نوشته تفسیر نمونه، عبارت خیرالبریه (بهترین آفریدگان) نشان می‌دهد که مقام انسان‌های با ایمان و درستکار از [[فرشته|فرشتگان]] نیز برتر است؛ زیرا این آیه همه مخلوقات را مدنظر قرار داده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۰۹.</ref>

* فقط مؤمنان و صالحان بهترین‌اند: به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] (درگذشت: ۱۳۶۰ش) عبارت «أُولئِكَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ؛ آنان بهترین مخلوقات‌اند» دلالت این دارد که این برتری مخصوص مؤمنان و صالحان است.<ref> طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعيليان، ج۲۰، ص۳۴۰.</ref>  

بنابر آنچه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است، این آیه مدنی است؛ اما منافاتی با نزول آن در مکه ندارد چرا که ممکن است در سفرهایی که پیامبر(ص) از مدینه به مکه داشته است نازل شده باشد.<ref> نگاه کنید به مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref> در یکی از روایاتی که در تفسیر این آیه نقل شده است پیامبر به خدای کعبه سوگند یاد کرده است که علی و شیعیانش رستگارانند.<ref> حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۰-۱۴۱۱ق، ج۲، ص۴۶۷.</ref>