پرش به محتوا

ولایتعهدی امام رضا(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۴: خط ۲۴:
گفته شده فضل بن سهل، مأمون را وادار کرد تا امام رضا(ع) را به ولیعهدی خود منصوب کند؛<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۶۵؛ الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۲.</ref> او با این کار می‌خواست پس از امام خود به خلافت برسد و از این راه به پادشاهی بر ایران برسد.<ref>جهشیاری، الوزراء و الکتاب، ۱۴۰۸ق، ص۲۰۳.</ref> مأمور شدن [[رجاء بن ابی‌ضحاک]] از خویشاوندان فضل بن سهل برای انتقال امام از مدینه تا مرو، هشدار برخی سیاستمداران به مأمون در مورد نقشه سهل و گزارش‌های تاریخی دیگر از شواهد این ادعا دانسته شده است.<ref>الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۲.</ref>
گفته شده فضل بن سهل، مأمون را وادار کرد تا امام رضا(ع) را به ولیعهدی خود منصوب کند؛<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۶۵؛ الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۲.</ref> او با این کار می‌خواست پس از امام خود به خلافت برسد و از این راه به پادشاهی بر ایران برسد.<ref>جهشیاری، الوزراء و الکتاب، ۱۴۰۸ق، ص۲۰۳.</ref> مأمور شدن [[رجاء بن ابی‌ضحاک]] از خویشاوندان فضل بن سهل برای انتقال امام از مدینه تا مرو، هشدار برخی سیاستمداران به مأمون در مورد نقشه سهل و گزارش‌های تاریخی دیگر از شواهد این ادعا دانسته شده است.<ref>الدوری، العصر العباسی الاول، ۱۹۹۷م، ص۱۶۲.</ref>


اما مطابق نقل اصفهانی در مقاتل الطالبیین ولایتعهدی امام رضا به خواست مأمون انجام شد؛ چرا که او قسم خورده بود هنگامی که بر برادرش پیروز شود، خلافت را به بافضیلت‌ترین شخص از [[طالبیین]] بسپارد و او امام رضا را بافضیلت‌ترین می‌دانست.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص۴۵۴.</ref> به برخی نویسندگان مانند حسن امین بر این باور است که مأمون در ولیعهد کردن امام، صداقت داشته و آن کار را خالصانه انجام داده است.<ref>امین، الرضا و المأمون و ولایة العهد، ۱۹۹۵م، ص۱۲۳-۱۲۶.</ref> اما محققان بسیاری بر این باورند که مأمون با ولیعهد کردن امام در پی اهداف دیگری مانند امور ذیل بوده است:  
اما مطابق نقل اصفهانی در مقاتل الطالبیین ولایتعهدی امام رضا به خواست مأمون انجام شد؛ چرا که او قسم خورده بود هنگامی که بر برادرش پیروز شود، خلافت را به بافضیلت‌ترین شخص از [[طالبیین]] بسپارد و او امام رضا را بافضیلت‌ترین می‌دانست.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص۴۵۴.</ref> به برخی نویسندگان مانند [[حسن امین]] بر این باور است که مأمون در ولیعهد کردن امام، صداقت داشته و آن کار را خالصانه انجام داده است.<ref>امین، الرضا و المأمون و ولایة العهد، ۱۹۹۵م، ص۱۲۳-۱۲۶.</ref> اما محققان بسیاری بر این باورند که مأمون با ولیعهد کردن امام در پی اهداف دیگری مانند امور ذیل بوده است:  
* بیشتر شدن قدرت مأمون؛ بنی‌عباس همواره مأمون را به این دلیل که مادرش کنیز قصر بود و نیز به علت اینکه تمام کارها را به فردی ایرانی (فضل بن سهل) سپرده بود، تحقیر می‌کردند؛ ازاین‌رو تصمیم گرفت با ولیعهد کردن شخصیت بزرگی چون علی بن موسی، جایگاه خود را تقویت کند.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۲۸۲.</ref>
* بیشتر شدن قدرت مأمون؛ بنی‌عباس همواره مأمون را به این دلیل که مادرش کنیز قصر بود و نیز به علت اینکه تمام کارها را به فردی ایرانی (فضل بن سهل) سپرده بود، تحقیر می‌کردند؛ ازاین‌رو تصمیم گرفت با ولیعهد کردن شخصیت بزرگی چون علی بن موسی، جایگاه خود را تقویت کند.<ref>قرشی، حیاة الامام الرضا(ع)، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۲۸۲.</ref>
* ایمن شدن از خطر امام و زیر نظر گرفتن او؛ مأمون که از فعالیت‌های امام در مدینه بیمناک بود، با دعوت امام به مرو و ولیعهد کردن او می‌خواست از خطر او برای حکومتش آسوده شود و فعالیت‌های وی را زیر نظر داشته باشد.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۷۰.</ref>
* ایمن شدن از خطر امام و زیر نظر گرفتن او؛ مأمون که از فعالیت‌های امام در مدینه بیمناک بود، با دعوت امام به مرو و ولیعهد کردن او می‌خواست از خطر او برای حکومتش آسوده شود و فعالیت‌های وی را زیر نظر داشته باشد.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۷۰.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۵۱۸

ویرایش